Zjawisko symonii na podstawie postanowień soborowych Kościoła katolickiego. Analiza prawno-historyczna

Abstract

Symonia jest rzeczywistością trudną i wstydliwą dla społeczności Kościoła katolickiego, jednak bardzo interesującą. Najczęściej występuje ona pod inną nazwą: świętokupstwo. Charakteryzowało się to tym, że na przestrzeni wieków kupowano święte rzeczy, urzędy, relikwie lub sakramenty. Początkowo traktowano ją jak grzeszne działania, godne potępienia, w późniejszym okresie traktowano ją już jako przestępstwo, za które przewidziano różne kary. Niekiedy symonię porównywano do zjawiska korupcji, które występowało w przestrzeni świeckiej. Symonia jako zjawisko stanowiło przedmiot debat i postanowień większości soborów powszechnych. Artykuł prezentuje czytelnikowi skale zjawiska na przestrzeni wieków oraz reakcję, którą podejmowano podczas obrad soborowych. Dotychczas nie zaprezentowano szczegółowej analizy w tej materii. W tym celu wykorzystano źródła w postaci postanowień soborowych począwszy od soboru w Nicei z 325 roku, a skończywszy na 1965 roku – Soborze Watykańskim II. Stworzono narrację, w której wykorzystano różne metody badawcze: historycznoprawną, dogmatycznoprawną, filologiczną. Celem artykułu jest zaprezentowanie zjawiska symonii, podkreślając jej prawny i historyczny wymiar. Przedstawione badania oraz przywołane wnioski mają zapoznać czytelnika z tradycją prawną i historyczną, a także uzmysłowić skalę wspomnianego zjawiska. Czytelnik po lekturze artykułu powinien mieć świadomość, że społeczność kościelna, podobnie tak jak świecka, walczy z różnymi niewłaściwymi zjawiskami. W tym celu sięga po sprawdzone środki prawne, które mają na celu zapewnić bezpieczeństwo społeczności, naprawić naruszoną sprawiedliwość, zniwelować powstałe zgorszenie oraz wymusić na sprawcy czynu zabronionego, jakim jest symonia, skuteczną poprawę.

Simony is a difficult and embarrassing reality for the Catholic Church community, but a very interesting one. It is most commonly found under another name: sacrilege. This was characterised by the purchase of sacred things, offices, relics or sacraments over the centuries. Initially, it was treated as a sinful activity, worthy of condemnation; later it was already treated as a crime, for which various penalties were provided. Sometimes simony was compared to the phenomenon of corruption, which occurred in the secular space. Simony as a phenomenon was the subject of debates and decisions of most universal councils. This article presents the reader with the scale of the phenomenon over the centuries and the reaction that provoked during the Councils. So far, no detailed analysis has been presented on the subject. It draws on sources in the form of conciliar resolutions from the Council of Nicaea of 325 to the 1965 Vatican Council II. A narrative has been created using different research methods: historical­‑legal, dogmatic­‑legal, philological. The aim of the article is to present the phenomenon of simony emphasising its legal and historical dimensions. The presented research and the conclusions referred to are intended to acquaint the reader with the legal and historical tradition, as well as to make him aware of the scale of the phenomenon in question.After reading the article, the reader should be aware that the ecclesiastical community, just like the secular one, resolves various improper phenomena. In order to do so, it reaches for proven legal means to ensure the safety of the community, to repair the violated justice and scandal and to force the perpetrator of the criminal act of simony to make effective amends.