Rodzinne uwarunkowania zachowań ryzykownych wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych

Abstract

Artykuł ma charakter teoretyczno-badawczy i jego celem jest ukazanie powiązań między kondycją rodziny a podejmowaniem przez dzieci i młodzież zachowań problemowych (koncepcja Jessorów). Celem podjętych rozważań jest dokonanie, na podstawie wyników badań, charakterystyki czynników ryzyka występujących w rodzinach pochodzenia wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych sprzyjających podejmowaniu zachowań ryzykownych. Charakterystyka rodzinnych uwarunkowań zachowań ryzykownych wynika zarówno z wniosków płynących z autorskich badań realizowanych w duchu jakościowym, z wykorzystaniem metody biograficznej, jak i metaanalizy innych dostępnych na ten temat doniesień badawczych. Dokonana charakterystyka może ułatwiać diagnozę i rozumienie etiologii zachowań ryzykownych dzieci i młodzieży z grup defaworyzowanych oraz sprzyjać projektowaniu działań profilaktyczno-wychowawczych realizowanych w ramach pobytu w placówce, adresowanych i adekwatnych do potrzeb tej grupy odbiorców – wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych.

The article is theoretical and research-oriented, aiming to demonstrate the connections between family condition and the engagement of children and adolescents in problematic behaviors (Jessor’s concept). The purpose of the considerations undertaken is to characterize, based on research findings, the risk factors that promote risky behaviors within the families of origin of foster care institution wards, which may contribute to their demoralization. The characterization of familial determinants of risky behaviors stems from conclusions drawn from original qualitative research employing the biographical method, as well as a meta-analysis of other available research reports on the subject. This characterization may facilitate the diagnosis and understanding of the etiology of risky behaviors among children and adolescents from disadvantaged groups, and support the design of preventive and educational interventions tailored to the needs of this group of recipients – the residents of foster care institutions.