Stres i wypalenie nauką zdalną oraz używanie substancji psychoaktywnych jako predyktory dobrostanu psychicznego uczniów podczas pandemii Covid-19

Abstract

Angażowanie się w ryzykowne dla zdrowia zachowania oraz problemy edukacyjne są jednymi z głównych czynników negatywnie wpływających na poziom zdrowia i dobrostanu psychicznego adolescentów. Jednak stres i wypalenie nauką zdalną oraz używanie substancji psychoaktywnych w trakcie pandemii Covid-19 jako predyktory dobrostanu psychicznego uczniów nie były dotychczas przedmiotem szerszych analiz w Polsce i na świecie. Z tej uwagi celem przeprowadzonego badania było sprawdzenie czy istnieje zależność między stresem, wypaleniem szkolnym i używaniem substancji psychoaktywnych a dobrostanem psychicznym uczniów. Badania były prowadzone za pośrednictwem Internetu przy użyciu następujących metod: Skala Wypalenia Nauką Zdalną, Kwestionariusz zachowań ryzykownych, Krótka skala dobrostanu psychicznego Caroll Ryff, 1 pytanie do pomiaru stresu edukacyjnego. Grupę osób badanych stanowiło 186 adolescentów (60% dziewcząt) ze średnią wieku wynoszącą M = 15.93 lata (SD = 1.70 lat). Uzyskane dane wskazują, że najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną po którą sięgała młodzież był alkohol (38% uczniów) oraz nikotyna (32% uczniów). Potwierdzono istotne statystycznie ujemne związki między dobrostanem psychicznym a stresem i wypaleniem nauką zdalną oraz częstszym sięganiem po tytoń i przebywaniem z osobami uzależnionymi. Syndrom wypalenia nauką zdalną pozytywnie korelował z paleniem tytoniu i marihuany oraz spożywaniem alkoholu i upijaniem się. W podsumowującym modelu regresji jedynie wypalenie nauką zdalną i sięganie po papierosy okazały się istotnymi predyktorami, które wyjaśniały 18% wariancji wyniku w dobrostanie psychicznym uczniów. Dane jakie uzyskano jednoznacznie potwierdziły, że efektywna promocja zdrowia psychicznego w grupie młodzieży musi uwzględniać dwa kluczowe obszary prewencji, tj. strategie radzenia sobie z cyberstresem edukacyjnym oraz wypaleniem nauką zdalną, jak również psychoprofilaktykę skupioną na minimalizacji ryzyka sięgania po substancje psychoaktywne przez młodych ludzi.

Introduction: Engaging in health risk behaviors, along with educational problems, are among the main factors negatively affecting adolescents’ health and mental well-being. However, stress and burnout from remote learning and substance abuse during the Covid-19 pandemic as predictors of students’ psychological well-being have not yet been studied more extensively in Poland and around the world. With this in mind, the purpose of the study conducted was to see if there was a relationship between stress, school burnout and psychoactive substance use and students’ psychological well-being. Method: The study was conducted via the Internet using the following methods: Remote Learning Burnout Scale, Risk Behavior Questionnaire, Caroll Ryff Brief Mental Well-Being Scale, 1 Question Measurement of Educational Stress. The group of study subjects consisted of 186 adolescents (60% girls) with a mean age of M = 15.93 years (SD = 1.70 years). Results: The data obtained indicate that the most common psychoactive substance used by adolescents was alcohol (38% of students) and nicotine (32% of students). Statistically significant negative associations were confirmed between psychological well-being and stress and burnout with remote learning, as well as more frequent use of tobacco and hanging out with addicts. Remote learning burnout syndrome correlated positively with smoking and marijuana use, as well as alcohol consumption and binge drinking. In the summary regression model, only remote learning burnout and cigarette use proved to be significant predictors, explaining 18% of the variance in the students’ psychological well-being score. Conclusions: The data obtained unequivocally confirmed that effective mental health promotion among adolescents must take into account two key areas of prevention, i.e. strategies for coping with educational cyber-stress and remote learning burnout, as well as psycho-prevention focused on minimizing the risk of young people turning to psychoactive substances.