Stan badań, dokonania, perspektywy – historia kobiet w Drugiej Rzeczypospolitej

Abstract

Badania historii kobiet w Drugiej Rzeczypospolitej należą do istotnych dokonań związanych z dziejami narodu i państwa polskiego w szczególnym czasie wyznaczonym dwiema wojnami światowymi. Po zwalają na poznanie różnych aspektów aktywności ekonomicznej, kulturalnej, politycznej obywatelek Polski, które w 1918 r. uzyskały pełnię praw politycznych. Stan badań można ująć dwutorowo. Po pierwsze, daje szansę na zdiagnozowanie podmiotowego podejścia do dziejów walki kobiet o niepodległość, o terytorium narodowe i granice państwowe, ale również o egalitaryzm społeczny, szczególnie gdy chodziło o prawną i funkcjonalną równość płci. Na ten temat pozostała bogata spuścizna piśmiennicza z lat 1918–1939. Po drugie, zastosowano ujęcie przedmiotowe, dzięki któremu można zrekapitulować efekty współczesnych badań. We wnioskach pojawia się opinia, że mimo zaawansowanych prac naukowych nad dziejami kobiet w międzywojniu nadal niezbędne jest poszerzenie pola obserwacji i pogłębienie refleksji badawczej nad wieloma aspektami kobiecego doświadczenia z okresu Drugiej Rzeczypospolitej. Wśród postulatów badawczych znalazły się wątki metodologiczne, kwestie biograficzne oraz zagadnienia szczegółowe, jak aktywność kobiet w kraju na tle sytuacji w ośrodkach polonijnych czy wkład do kształtowania kultury pamięci w czasach prekonsumpcyjnych.

Research into the history of women in the Second Polish Republic is an important achievement related to the history of the Polish nation and state in the period marked by two world wars. They allow us to learn about various aspects of the economic, cultural and political activity of Polish women citizens who obtained full political rights in 1918. The state of research allows for a two-pronged approach. Firstly, it provides a chance to diagnose the subjective approach to the history of women’s struggle for independence, for national territory and state borders, but also for social egalitarianism, especially when it came to legal and functional gender equality. There is a rich legacy of writing on this subject from the years 1918–1939. Secondly, an objective approach was used, which allows for the recapitulation of the effects of contemporary research. The conclusions include the opinion that despite advanced scientific work on the history of women in the interwar period, it is still necessary to broaden the field of observation and deepen the research reflection on many aspects of women’s experience in the period of the Second Polish Republic. The research postulates included methodological threads, biographical issues and specific topics, such as the activity of women in the country in the context of the situation in Polish community centres or the contribution to shaping the culture of memory in pre-consumer times.