REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/19218
Tytuł: Badania nad dziejami kobiet XIX w. w polskiej historiografii – wybrane aspekty
Inne tytuły: Research on the History of 19th-Century Women in Polish Historiography – Selected Aspects
Autorzy: Michalska-Bracha, Lidia
Szudarek, Agnieszka
Słowa kluczowe: historia kobiet
wiek XIX
historia historiografii
women’s history
19th century
history of historiography
Data wydania: 2025
Data dodania: 12-lis-2025
Wydawca: Wydawnictwo HUMANICA Instytut Studiów Kobiecych
Źródło: Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych, nr 2(19), 2025, s. 9-38
Abstrakt: Artykuł stanowi podsumowanie wybranych aspektów badań z zakresu historii kobiet w głównych ośrodkach naukowych. Jakkolwiek początki badań nad historią kobiet w Polsce sięgają czasów II Rzeczypospoli tej i wiążą się z osiągnięciami naukowymi Łucji Charewiczowej, to jednak rozwijają się dopiero od końca lat 80. XX w. Dorobek pierwszych dwudziestu lat badań został już kilka razy podsumowany między innymi przez Monikę Piotrowską-Marchewę. Artykuł skupia się więc na charakterystyce dorobku badań ostatnich dziesięciu lat, prowadzonych w głównych ośrodkach uniwersyteckich. Wskazuje na tematy, które dotyczą historii kobiet w XIX w., ale nie były ujmowane w dotychczasowych podsumowaniach, gdyż nie były udziałem Polek. Autorki zwracają również uwagę na konieczność spojrzenia na historię kobiet w XIX w. na ziemiach polskich z perspektywy transnarodowej. Wskazują także, że w najnowszych publikacjach widoczna jest inspiracja praktykami badawczymi z zakresu tzw. nowej humanistyki oraz nauk społecznych.
The article presents a summary of selected aspects of research on women’s history conducted in major academic centers. Although the beginnings of research on women’s history in Poland date back to the Second Republic and are linked to the scholarly achievements of Łucja Charewiczowa, it did not begin to truly develop until the late 1980s. The achievements of the first twenty years of research have already been summarized several times, including by Monika Piotrowska-Marchewa. The article therefore focuses on characterizing the research achievements of the past ten years conducted at major university centers. It also highlights topics related to the history of women in the 19th century that have not been included in previous summaries, as they did not involve Polish women. The authors emphasize the need to view the history of women in the 19th century in the Polish territories from a transnational perspective. They also note that recent publications reveal inspiration from research practices associated with the so-called new humanities and the social sciences.
Afiliacja: Lidia Michalska-Bracha - Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach (Polska)
Agnieszka Szudarek - Uniwersytet Szczeciński (Polska)
Nota biograficzna: Lidia Michalska-Bracha – historyczka i muzealniczka, profesor doktor habilitowana Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, stypendystka Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu im. dr Marii Zdziarskiej-Zaleskiej i Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie. Prowadzi badania naukowe z zakresu historii historiografii i myśli historycznej XIX–XX w, pamięci kulturowej i historii kobiet, powstania styczniowego, losów Polaków na emigracji i Syberii w XIX wieku oraz dziejów Galicji i Lwowa. Autorka ponad 160 publikacji naukowych, w tym ostatnio wydanych monografii: Maria Bruchnalska. Ciche bohaterki 1863, t. 1. Udział kobiet w powstaniu styczniowym, oprac. nauk., komentarz i przypisy L. Michalska-Bracha i E. Noiński, Warszawa–Wrocław 2024; Maria Bruchnalska. Ciche bohaterki 1863, t. 2. Kobiety Litwy, Wołynia, Ukrainy, oprac. nauk., komentarz i przypisy L. Michalska-Bracha i E. Noiński, Warszawa–Wrocław 2024; Wspomnienia Emilii ze Szwarców Heurichowej (1819–1905) i jej córki Teodory z Heurichów Kiślańskiej (1844–1920) z czasów powstania styczniowego, oprac. nauk., komentarz i przypisy L. Michalska-Bracha, E. Noiński, Warszawa 2023;
Agnieszka Szudarek – doktor habilitowana związana z Uniwersytetem Szczecińskim, badaczka zajmująca się historią społeczną XIX w., ze szczególnym uwzględnieniem historii kobiet w Prusach (Niemczech) i na ziemiach polskich pod zaborem pruskim w perspektywie transnarodowej. Bada także przemiany społeczne na Pomorzu związane z procesami modernizacyjnymi ze szczególnym uwzględnieniem szlachty oraz kobiecego ruchu stowarzyszeniowego, jak również życia codziennego podczas I wojny światowej. Stypendystka Instytutu Herdera w Marburgu (Niemcy). Laureatka Nagrody Naukowej im. Gerarda Labudy. Obecnie realizuje grant Narodowego Centrum Nauki pt.: Niemki i Polki w polityce społecznej Poznania na przełomie XIX i XX wieku. Jest członkinią Komisji Historii Kobiet i Płci Kulturowej KNH PAN, współpracuje z Instytutem Studiów Kobiecych w Białymstoku. Pełni funkcję dyrektorki Instytutu Historycznego US, gdzie kieruje również Zespołem Badawczym Historia Kobiet. Autorka około 100 publikacji, w tym monografii zatytułowanej „Stare panny”, wdowy i rozwiedzione. Samotne szlachcianki w Prusach w latach 1815–1914 na przykładzie prowincji Pomorze, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2012.
E-mail: Lidia Michalska-Bracha: lidia.bracha@ujk.edu.pl
Agnieszka Szudarek: agnieszka.szudarek@usz.edu.pl
Sponsorzy: Publikacja przygotowana/dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Jest wynikiem udziału w projekcie „Ośrodek Badań Historii Kobiet – kontynuacja II”.
URI: http://hdl.handle.net/11320/19218
DOI: 10.15290/cnisk.2025.02.19.01
ISSN: 2451-3539
e-ISSN: 2543-7011
metadata.dc.identifier.orcid: 0000-0003-0691-7429
0000-0002-6851-9808
Typ Dokumentu: Article
metadata.dc.rights.uri: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/pl/
Właściciel praw: Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Polska
Występuje w kolekcji(ach):Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych, 2025, nr 2(19)

Pliki w tej pozycji:
Plik Opis RozmiarFormat 
CNISK_2_2025_L_Michalska_Bracha_A_Szudarek_Badania_nad_dziejami_kobiet.pdf430,12 kBAdobe PDFOtwórz
Pokaż pełny widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja ta dostępna jest na podstawie licencji Licencja Creative Commons CCL Creative Commons