Głos kobiet o prawach Polek w świetle dokumentacji Zjazdów Kobiet Polskich z początków  XX w. (perspektywa historyczno-językoznawcza)

Pole DC	Wartość	Język
dc.contributor.author	Michalska-Bracha, Lidia	-
dc.contributor.author	Gałczyńska, Alicja	-
dc.date.accessioned	2025-10-16T09:31:58Z	-
dc.date.available	2025-10-16T09:31:58Z	-
dc.date.issued	2025	-
dc.identifier.citation	Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych, nr 1(18), 2025, s. 45-70	pl
dc.identifier.issn	2451-3539	-
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11320/19054	-
dc.description.abstract	Problematyka artykułu wpisuje się w szersze studia z zakresu historii kobiet i dotyczy charakterystyki kobiecej publicystyki społeczno-politycznej z początków XX stulecia, ze szczególnym uwzględnieniem dokumentacji Zjazdów Kobiet Polskich, w tym Pamiętnika V Zjazdu Kobiet Polskich w Warszawie z 1917 r. Opierając swoje badania na refleksji autobiograficznej, przeprowadziłyśmy analizę dokumentacji zjazdowej, stawiając pytania o kobiece strategie narracyjne, kobiecą wizję świata, ich dążenia i postawy ideowe na drodze do równouprawnienia. Kobieca publicystyka społeczno-polityczna rozumiana jako teksty kultury dała nam możliwość rozczytania indywidualnych kobiecych doświadczeń i wyobrażeń o roli i pozycji kobiet w ówczesnym społeczeństwie. Analizie poddałyśmy m.in. piśmiennictwo Marii Dulębianki, Jadwigi Petrażyckiej-Tomickiej, Justyny Budzińskiej-Tylickiej, Zofii Daszyńskiej-Golińskiej, Ludwiki Jahołkowskiej-Koszutskiej, Reginy Danysz-Fleszarowej.	pl
dc.description.abstract	The subject matter of the article is part of a broader study of women’s history and concerns the characteristics of women’s socio-political journalism from the early twentieth century, with a particular focus on the documentation of the Polish Women’s Congresses, including the Memoir of the 5th Polish Women’s Congress in Warsaw in 1917. Basing our research on autobiographical reflection, we conducted an analysis of the convention documentation posing questions about women’s narrative strategies, women’s vision of the world, their aspirations and ideological stances on the road to gender equality. Women’s socio-political journalism understood as cultural texts provided an opportunity to examine individual women’s experiences and perceptions of their role and position in the society of the time. We analysed, among others, the writings of Maria Dulębianka, Jadwiga Petrażycka-Tomicka, Justyna Budzińska-Tylicka, Zofia Daszyńska-Golińska, Ludwika Jahołkowska-Koszutska, Regina Danysz-Fleszarowa.	pl
dc.description.sponsorship	Publikacja przygotowana/dofinansowana ze środków budżetu państwa w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki II” Ministra Edukacji i Nauki. Jest wynikiem udziału w projekcie „Ośrodek Badań Historii Kobiet – kontynuacja II”.	pl
dc.language.iso	pl	pl
dc.publisher	Wydawnictwo HUMANICA Instytut Studiów Kobiecych	pl
dc.rights	Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Polska	-
dc.rights.uri	http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/pl/	-
dc.subject	historia kobiet	pl
dc.subject	Zjazdy Kobiet Polskich	pl
dc.subject	równouprawnienie kobiet	pl
dc.subject	kobieca publicystyka społeczna	pl
dc.subject	przełom XIX i XX w.	pl
dc.subject	I wojna światowa	pl
dc.subject	women’s history	pl
dc.subject	Polish Women’s Congresses	pl
dc.subject	women’s equality	pl
dc.subject	women’s social journalism	pl
dc.subject	turn of the 20th century	pl
dc.subject	World War I	pl
dc.title	Głos kobiet o prawach Polek w świetle dokumentacji Zjazdów Kobiet Polskich z początków XX w. (perspektywa historyczno-językoznawcza)	pl
dc.title.alternative	Women’s Voice on Polish Women’s Rights in the Light of the Documentation of the Polish Women’s Congresses of the Early 20th Century (Historical and Linguistic Perspective)	pl
dc.type	Article	pl
dc.rights.holder	Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Polska	pl
dc.identifier.doi	10.15290/cnisk.2025.01.18.02	-
dc.description.Email	Lidia Michalska-Bracha: lidia.bracha@ujk.edu.pl	pl
dc.description.Email	Alicja Gałczyńska: alicja.galczynska@ujk.edu.pl	pl
dc.description.Biographicalnote	Lidia Michalska-Bracha – profesorka historii i muzealniczka, zatrudniona w Instytucie Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, badaczka dziejów powstania styczniowego, pamięci kulturowej, myśli historycznej i historiografii XIX–XX w., dziejów Lwowa, historii muzealnictwa oraz historii kobiet w XIX–XX w. Stypendystka Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu im. dr Marii Zdziarskiej-Zaleskiej i Polskiej Akademii Umiejętności na prace badawcze w Bibliotece Polskiej w Paryżu. Autorka ponad 150 publikacji naukowych, w tym kilku monografii, m.in.: Między pamięcią a historiografią. Lwowskie debaty o powstaniu styczniowym (1864–1939) (Kielce 2011); Józef Kajetan Janowski (1932–1914). Po powstaniu styczniowym… Emigrant weteran 1863 roku, lwowianin z wyboru (Warszawa 2021); Wspomnienia Emilii ze Szwarców Heurichowej (1819–1905) i jej córki Teodory z Heurichów Kiślańskiej (1844–1920) z czasów powstania styczniowego (Warszawa 2023, współaut. E. Noiński).	pl
dc.description.Biographicalnote	Alicja Gałczyńska – doktorka habilitowana, profesorka w Instytucie Literaturoznawstwa i Językoznawstwa UJK, językoznawczyni; członkini Komisji Etyki Komunikacji PAU; konsultantka/ekspertka w projekcie ISK Patriotki i obywatelki. Polki w kulturze narodowej i europejskiej. Specjalizuje się w badaniach nad współczesnym językiem polskim – zwłaszcza feminatywami, językiem inkluzywnym, grzecznością językową oraz polską kulturą narzekania. Autorka kilkudziesięciu artykułów oraz książek: Akty odmowy we współczesnym języku polskim (Kielce 2023) i Od oswajania świata do jego współtworzenia. Akty nakłaniające w kontaktach dorosłych z dziećmi (Kielce 2014).	pl
dc.description.Affiliation	Lidia Michalska-Bracha - Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach (Polska)	pl
dc.description.Affiliation	Alicja Gałczyńska - Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach (Polska)	pl
dc.description.references	Budzińska-Tylicka, Justyna (red.). Pamiętnik Zjazdu Kobiet Polskich w Warszawie w roku 1917, (Warszawa: Komitet Wykonawczy Zjazdu Kobiet Polskich, 1918).	pl
dc.description.references	Daszyńska-Golińska, Zofia. „Polki wobec Rady Stanu”, Na Posterunku, nr 4, 1917, 2.	pl
dc.description.references	Dulębianka, Maria. Polityczne stanowisko kobiety, (Warszawa: Skład „Ster”, 1908).	pl
dc.description.references	Dulębianka, Maria. Stronnictwo jutra, (Lwów: Nakładem Związku Równouprawnienia Kobiet, 1909).	pl
dc.description.references	Kobiety Niepodległości. Wspomnienia z lat 1910–1918, wstęp i oprac. Kamila Piskała, Marta Sikorska-Kowalska, (Warszawa: Muzeum Historii Polski, 2019).	pl
dc.description.references	Kurier Lwowski, nr 235 (wydanie popołudniowe), 1909; nr 262, 1909.	pl
dc.description.references	Machczyńska, Antonina. Kobieta polska. Szkic historyczny skreślony na Wystawę w Pradze r. 1912, (Lwów: Nakład Komitetu Lwowskiego Wystawy Praskiej, 1912).	pl
dc.description.references	Męczkowska, Teodora. Ruch kobiecy. Ideały etyczno-społeczne ruchu kobiecego, (Warszawa: P. Laskauer, 1907).	pl
dc.description.references	Pachucka, Romana. Pamiętniki 1886–1914, wstęp i objaśnienia Jan Hulewicz, (Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1958).	pl
dc.description.references	Pamiętnik Zjazdu Kobiet Polskich odbytego w dniach 11–12 maja 1913, (Kraków: Biuro Porady Kobiet „Gościna”, 1913).	pl
dc.description.references	Petrażycka-Tomicka, Jadwiga (oprac.). Związek Równouprawnienia Kobiet we Lwowie. Przyczynek do historii równouprawnienia kobiet w Polsce, (Kraków: Gebethner i Wolff, 1931).	pl
dc.description.references	Sprawozdanie ze Zjazdu Ligi Kobiet Polskich Pogotowia Wojennego odbytego w dn. 24, 25 i 26 sierpnia r. 1916 w Piotrkowie, b. m. 1916.	pl
dc.description.references	„Wystawa pracy kobiet polskich w Pradze”, Bluszcz, nr 8, 1912.	pl
dc.description.references	Blobaum, Robert. „«Kwestia kobieca» w Królestwie Polskim (1900–1914)”, w: Agnieszka Janiak-Jasińska, Katarzyna Sierakowska, Andrzej Szwarc (red.), Działaczki społeczne, feministki, obywatelki… Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich do 1918 roku (na tle porównawczym), (Warszawa: Neriton, 2008), 37–56.	pl
dc.description.references	Cabaj, Jarosław. „Główne płaszczyzny aktywności kobiet w świetle ich trójzaborowych zjazdów w latach 1905–1918”, Dzieje Najnowsze, nr 4, 2008, 27–39.	pl
dc.description.references	Chwalba, Andrzej. „O prawa obywatelskie kobiet w zaborze austriackim”, w: Anna Żarnowska, Andrzej Szwarc (red.), Kobieta i świat polityki. Polska na tle porównawczym w XIX i w począt kach XX wieku. Zbiór studiów, (Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1994), 119–134.	pl
dc.description.references	Czermińska, Małgorzata. Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyznanie i wyzwanie, (Kraków: Universitas, 2002).	pl
dc.description.references	Dajnowicz, Małgorzata. „Działalność polityczna kobiet Narodowej Demokracji w województwie białostockim II Rzeczypospolitej”, Niepodległość i Pamięć, nr 2 (54), 2016, 23–42.	pl
dc.description.references	Domarańczyk, Daria A. „«Ster» – pierwsze w Polsce radykalne czasopismo feministyczne przełomu XIX i XX wieku”, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, nr 1, 2014, 187–209.	pl
dc.description.references	Dormus, Katarzyna. „Warszawski «Ster» (1907–1914) i jego program wychowawczy”, Rozprawy z Dziejów Oświaty, t. 40, 2000, 87–110.	pl
dc.description.references	Dufrat, Joanna. „Kobiety polskie w II Rzeczypospolitej w walce o polityczną podmiotowość”, w: Iwona Dadej, Agnieszka Kaczmarska, Dobrochna Kałwa, Anna Nowakowska-Wierzchoś (red.), Historię swą piszcie same. Polityka, historiografia i muzealne narracje z perspektywy kobiet, (Warszawa: IH PAN, Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, 2023), 89–103.	pl
dc.description.references	Dufrat, Joanna. Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej. Od Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego do Ochotniczej Legii Kobiet (1908–1918/1919), (Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001).	pl
dc.description.references	Dufrat, Joanna. „Kobiety w teatrze wojny. Społeczna i polityczna aktywność kobiet na ziemiach polskich w latach 1914–1918”, w: Robert Kotowski, Lidia Michalska-Bracha, Małgorzata Przeniosło (red.), O wojnę powszechną za wolność ludów… I wojna światowa na ziemiach polskich – aspekty społeczne, polityczne i militarne, (Kielce: Muzeum Narodowe w Kielcach, 2014), 113–124.	pl
dc.description.references	Gawin, Magdalena. Spór o równouprawnienie kobiet (1864–1919), (Warszawa: Neriton, 2015).	pl
dc.description.references	Habrat, Agnieszka. Jadwiga Petrażycka-Tomicka. Życie i działalność, (Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2001).	pl
dc.description.references	Habrat, Agnieszka. „Związek Równouprawnienia Kobiet we Lwowie”, w: Agnieszka Janiak-Jasińska, Katarzyna Sierakowska, Andrzej Szwarc (red.), Działaczki społeczne, feministki, obywatelki… Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich do 1918 roku (na tle porównawczym), (Warszawa: Neriton, 2008), 97–111.	pl
dc.description.references	Hulewicz, Jan. „Kuczalska-Reinschmit Paulina”, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 16, (Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAU, 1971), 69–70.	pl
dc.description.references	Lejeune, Philippe. Robak, Magda. „Laboratorium badacza. Rozmowa z Philippe’em Lejeune’em”, Teksty Drugie, nr 6, 2018, 210	pl
dc.description.references	Maj Ewa, „Kobieta wobec polityki: strategie tożsamościowe w publicystyce tygodnika «Na Posterunku» (1917–1919)”, w: Małgorzata Dajnowicz, Adam Miodowski (red.), Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku. Polityka w prasie kobiecej, (Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2019), 43–56.	pl
dc.description.references	Maj, Ewa. Komunikowanie polityczne Narodowej Demokracji 1918–1939, (Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2010).	pl
dc.description.references	Michalska-Bracha, Lidia. „Przestrzenie kobiecych wspomnień. Au tobiograficzne narracje dziewiętnastowiecznych Polek jako źródło do historii kobiet – wybrane aspekty”, w: Małgorzata Dajnowicz i Adam Miodowski (red.), Historia kobiet. Źródła, metody, kierunki badawcze, (Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2022), 27–40.	pl
dc.description.references	Michalska-Bracha, Lidia. „«Wedle ideału Klaudynek…». Wizerunek dziewiętnastowiecznej Polki w piśmiennictwie historycznym Antoniny Machczyńskiej”, Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych, nr 1 (14), 2023, 29–52.	pl
dc.description.references	Michalska-Bracha, Lidia. Marczewska, Marzena. „Lwowianki wobec równouprawnienia kobiet – trzy historie: studium historycz no-językoznawcze, Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych, nr 1 (6), 2019, 25–53.	pl
dc.description.references	Michalska-Bracha, Lidia. Marczewska, Marzena. „O pojęciach patriotyzmu, ojczyzny i narodu w piśmiennictwie kobiecym z przełomu XIX i XX wieku (analiza historyczno-językoznawcza)”, w: Małgorzata Dajnowicz i Adam Miodowski (red.), Ruchy kobiece na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. Stan badań i perspektywy, (Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2020), 213–230.	pl
dc.description.references	Nałęcz, Tomasz. „Kobiety w walce o niepodległość w czasie pierwszej wojny światowej”, w: Anna Żarnowska, Andrzej Szwarc (red.), Kobieta i świat polityki. Polska na tle porównawczym w XIX i w początkach XX wieku, (Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1994), 73–79.	pl
dc.description.references	Pająk, Jerzy. „Sprawa równouprawnienia kobiet w Galicji podczas I wojny światowej”, w: Robert Kotowski, Lidia Michalska-Bracha, Małgorzata Przeniosło (red.), O wojnę powszechną za wolność ludów… I wojna światowa na ziemiach polskich – aspekty społeczne, polityczne i militarne, (Kielce: Muzeum Narodowe w Kielcach, 2014), 125–145.	pl
dc.description.references	Pekaniec, Anna. „Autobiografie w literaturoznawstwie i socjologii. Rozbieżności i styczne (wstępne rozpoznanie teoretyczne)”, Państwo i Społeczeństwo, nr 1, 2012, 27–52.	pl
dc.description.references	Pekaniec, Anna. Czy w tej autobiografii jest kobieta? Kobieca literatura dokumentu osobistego od początku XIX wieku do wybuchu II wojny światowej, (Kraków: Księgarnia Akademicka, 2013).	pl
dc.description.references	Pekaniec Anna, „Literatura dokumentu osobistego kobiet. Ewolucja teorii, zmiany praktyk lekturowych”, Autobiografia, nr 1 (2), 2014, 13–28.	pl
dc.description.references	Sikorska-Kowalska, Marta. „Warunki rozwoju polskiego feminizmu na przełomie XIX i XX wieku”, Fabrica Societatis, nr 2, 2019, 143–159.	pl
dc.description.references	Sikorska-Kulesza, Jolanta. „Trójzaborowe zjazdy kobiet na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku”, w: Agnieszka Janiak-Jasińska, Katarzyna Sierakowska, Andrzej Szwarc (red.), Działaczki społeczne, feministki, obywatelki… Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich do 1918 roku (na tle porównawczym), (Warszawa: Neriton, 2008), 81–95.	pl
dc.description.references	Solarska, Maria. „Kobiety w sferze publicznej/politycznej – wyzwania historiograficzne”, w: Teresa Kulak i Małgorzata Dajnowicz (red.), Drogi kobiet do polityki (na przestrzeni XVIII–XXI wieku), (Wrocław: Wydawnictwo Chromcon, 2016), 450–451.	pl
dc.description.references	Świetlik, Katarzyna. Woś, Paweł. „Gdzie kilka kobiet weźmie się za sprawę…”, czyli emancypacja na przykładzie Marii Dulębianki”, w: Małgorzata Dajnowicz i Adam Miodowski (red.), Ruchy kobiece na ziemiach polskich w XIX i XX w: stan badań i perspektywy, (Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2020), 107–129.	pl
dc.description.references	Walęciuk-Dejneka, Beata. „Galicyjskie portrety kobiet – Maria Dulębianka”, w: Jolanta Kamińska-Kwak, Szczepan Kozak, Dariusz Opaliński (red.), Kobieta w Galicji. Nowoczesność i tradycja, (Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016), 271–281.	pl
dc.description.references	Wapiński, Roman. Pokolenia Drugiej Rzeczypospolitej, (Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989).	pl
dc.description.references	Wójcik, Zbigniew. „Regina Danysz-Fleszarowa 1888–1969”, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, nr 15/4, 1970, 791–796.	pl
dc.description.references	Zembrzuski, Ludwik. „Dobrska Tomaszewicz Anna”, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 5, (Kraków: Nakładem PAU, 1936–1946), 259.	pl
dc.description.references	Żarnowska, Anna. „Prywatna sfera życia rodzinnego i zewnętrzny świat życia publicznego – bariery i przenikanie (przełom XIX i XX wieku)”, w: Anna Żarnowska, Andrzej Szwarc (red.), Kobieta i świat polityki. Polska na tle porównawczym w XIX i w początkach XX wieku. Zbiór studiów, (Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1994), 5–28.	pl
dc.description.references	Dekret Tymczasowego Naczelnika Państwa o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego z 28 listopada 1918 r., Dz. U. z 1918 r. Nr 18, poz. 46.	pl
dc.identifier.eissn	2543-7011	-
dc.description.issue	1(18)	pl
dc.description.firstpage	45	pl
dc.description.lastpage	70	pl
dc.identifier.citation2	Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych	pl
dc.identifier.orcid	0000-0003-0691-7429	-
dc.identifier.orcid	0000-0001-9170-9442	-
Występuje w kolekcji(ach):	Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych, 2025, nr 1(18)

Pliki w tej pozycji:

Plik	Opis	Rozmiar	Format
CNISK_1_2025_L_Michalska_Bracha_A_Galczynska_Glos_kobiet_o_prawach_Polek.pdf		473,25 kB	Adobe PDF	Otwórz

Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki

Pozycja ta dostępna jest na podstawie licencji Licencja Creative Commons CCL