„Kraj (...) wielce zajmujący dla historii i literatury”, „baśniowy niemal obszar” – Mickiewiczowska wizja Ukrainy w Prelekcjach paryskich

Pole DC	Wartość	Język
dc.contributor.author	Gadamska-Serafin, Renata	-
dc.date.accessioned	2025-10-14T07:15:05Z	-
dc.date.available	2025-10-14T07:15:05Z	-
dc.date.issued	2025	-
dc.identifier.citation	Adam Mickiewicz i Ukraina. Studia, Redakcja naukowa tomu i wstęp Jarosław Ławski, Białystok 2025, s. 65-105	pl
dc.identifier.isbn	978-83-7657-542-1	-
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11320/19033	-
dc.description.abstract	The article presents an extensive, in-depth analysis of Mickiewicz’s (1798–1855) views on Ukraine and the Ukrainian lands, delivered during his 4-year lectures at the Collège de France (1840–1844). The historical and literary approaches to this topic respectively focus on bringing out key events in Ukrainian history (up to a certain point closely linked to the fate of the First Polish Republic) and the idiomatic features of the literature produced in this cultural area. From a historiosophical perspective, on the other hand, the Ukrainian question appears not so much as an autonomous topic, but rather one situated at the intersection of two fundamental opposing extremes: Slavic vs. Asian spirit, Europe vs. Russia. The importance of Ukraine is determined, according to Mickiewicz, by its location at the point of collision between these two civilisational models and two radically different political and mental perspectives. Of course, all of Mickiewicz’s general statements about the characteristics and mission of Slavism also apply to Ukraine, which is an integral part of it.	pl
dc.language.iso	pl	pl
dc.publisher	Wydawnictwo PRYMAT	pl
dc.relation.ispartofseries	Colloquia Orientalia Bialostocensia;45	-
dc.subject	Ukraine	pl
dc.subject	Adam Mickiewicz	pl
dc.subject	lectures at the Collège de France	pl
dc.subject	clash of models of civilisational development	pl
dc.subject	mental difference	pl
dc.title	„Kraj (...) wielce zajmujący dla historii i literatury”, „baśniowy niemal obszar” – Mickiewiczowska wizja Ukrainy w Prelekcjach paryskich	pl
dc.title.alternative	“A country [...] of great interest in terms of history and literature”, “an almost fairy-tale land” – Mickiewicz’s vision of the Ukraine in his Parisian lectures	pl
dc.type	Book chapter	pl
dc.rights.holder	Copyright by Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2025	pl
dc.rights.holder	Copyright by Wydawnictwo PRYMAT, Białystok 2025	pl
dc.description.Biographicalnote	Renata Gadamska-Serafin – dr hab., wykładowca na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Jej artykuły ukazują się m.in. na łamach „Ruchu Literackiego”, „Tematów i Kontekstów”, „Studiów Norwidianów”. Wydała monografie: Imago Dei. Człowiek w myśli i twórczości Cypriana Kamila Norwida (Sanok 2011), Norwid, romantycy i Etruskowie, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Muzeum Cypriana Norwida, Fundacja Norwidowska (Warszawa 2022). Autorka m.in. studiów: Góry Kaukaz w poezji i we wspomnieniach Franciszka Ksawerego Pietraszkiewicza, [w:] Od Kaukazu po Sudety. Studia i szkice o poznawaniu i zamieszkiwaniu gór dalekich i bliskich, pod red. E. Grzędy, Kraków 2020; Norwid i Edmund Chojecki podróżnik, [w:] Osoby w refleksji, biografii i twórczości Cypriana Norwida, pod red. G. Halkiewicz-Sojak, Toruń 2022; The Arab-Muslim World in Norwid’s Works. Inspirations and Sources, transl. by Rafał Augustyn, [in:] On Cyprian Norwid. Studies and Essays, Vol. 4: Contexts, A. Brajerska-Mazur, E. Chlebowska (eds.), Peter Lang 2023.	pl
dc.description.Affiliation	Uniwersytet WSB Merito w Toruniu	pl
dc.description.references	Mickiewicz A., Literatura słowiańska, [w:] tegoż, Dzieła. Wydanie Rocznicowe 1798–1998, t. VIII–XI, oprac. J. Maślanka, Warszawa 1997–1998.	pl
dc.description.references	Mickiewicz A., Objaśnienia do poematu opisowego „Zofijówka”, [w:] tegoż, Dzieła. Wydanie Rocznicowe 1798–1998, t. V, oprac. Z. Dokurno, Warszawa 1999, s. 130–155.	pl
dc.description.references	Mickiewicz A., Dzieła. Wydanie Rocznicowe 1798–1998, t. XV: Listy część druga: 1830–1841, oprac. M. Dernałowicz, E. Jaworska, M. Zielińska, Warszawa 2003.	pl
dc.description.references	Bukaty A., Polska w apostazji i w apoteozie, Paryż 1842.	pl
dc.description.references	Czarnowski K. J., Kresy. Utracone dzieje, Warszawa 2017.	pl
dc.description.references	Drozdowski M. R., My o nas i o innych. Szlachta Rzeczypospolitej wobec Kozaczyzny zaporoskiej w latach 1648–1659, Białystok 2015.	pl
dc.description.references	Eryka Lassoty i Wilhelma Beauplana opisy Ukrainy, przeł. Z. Stasiewska, S. Meller, red., wstęp i kom. Z. Wójcik, Warszawa 1972.	pl
dc.description.references	Jakowenko N., Historia Ukrainy: od czasów najdawniejszych do końca XVIII wieku, przeł. O. Hnatiuk, K. Kotyńska, Lublin 2000.	pl
dc.description.references	Kaźmierczyk Z., Słowiańska psychomachia Mickiewicza, Gdańsk 2012.	pl
dc.description.references	Kaźmierczyk Z., Wczesny Mickiewicz jako zapowiadający się historiozof, [w:] Debiuty Mickiewicza, debiuty romantyków. Studia. W 200. rocznicę debiutu wieszcza: 1818–2018, pod red. J. Ławskiego, Ł. Zabielskiego, Kraków 2021, s. 175–185.	pl
dc.description.references	Kìlesso S. K., Kiêvo-Pečers’ka Lavra, Kiïv 2003.	pl
dc.description.references	Kleiner J., Ideologia wykładów w Collège de France [fragment zamierzonego tomu 3 monografii o Mickiewiczu], [w:] Studia inedita, oprac. J. Starnawski, Lublin 1964.	pl
dc.description.references	Klinger W., Polskie przepowiednie Wernyhory i czas ich powstania, „Pamiętnik Literacki” 1960, nr 51/1, s. 159–171.	pl
dc.description.references	Kostruba P. A., Wernyhora. Zarys historii legendy, „Pamiętnik Literacki” 1935, z. 32, s. 390–415.	pl
dc.description.references	Kuziak M., Mickiewicz – historyk literatury w prelekcjach paryskich, „Pamiętnik Literacki” 2011, nr 1, s. 27–46.	pl
dc.description.references	Kuziak M., Mickiewicz w Collège de France: wykład, humanistyka, polityka, „Teksty Drugie” 2019, nr 3, s. 36–54.	pl
dc.description.references	Kuziak M., O prelekcjach paryskich Adama Mickiewicza, Słupsk 2007.	pl
dc.description.references	Kuziak M., Romantycy i inność. Pogranicza kulturowe w prelekcjach paryskich Mickiewicza, [w:] Pogranicza, Kresy, Wschód a idea Europy, Seria II: Wiktor Choriew in memoriam, wstęp J. Ławski, red. nauk. A. Janicka, G. Kowalski, Ł. Zabielski, Białystok 2013, s. 239–247.	pl
dc.description.references	Kuziak M., Wielka całość. Dyskursy kulturowe Mickiewicza, Słupsk 2006.	pl
dc.description.references	Kwapiszewski M., Kozak. Hajdamaczyzna, [w:] Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej, wyd. 2, Wrocław–Warszawa–Kraków 1997, s. 440–444.	pl
dc.description.references	Lang E., Z dziejów krakowskich pomników. Pomnik Bojana Piusa Welońskiego, „Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa” 2014, nr 32, s. 311–332.	pl
dc.description.references	Ławski J., Mickiewiczowska wizja „słowiańskiego kontynentu”, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego” 2015, Seria: Scripta Humana, t. 4: „Obcy świat” w dyskursie europejskim, s. 53–70.	pl
dc.description.references	Ławski J., Od historiografii do historiozofii. Mickiewiczowska refleksja o metodach poznania przeszłości (1832–1840), „Pamiętnik Literacki” 2005, z. 4, s. 79–99.	pl
dc.description.references	Ławski J., Poetyka Księgi i mit Słowiańszczyzny – prelekcje paryskie Adama Mickiewicza, [w:] tegoż, Mickiewicz – Mit – Historia. Studia, Białystok 2010.	pl
dc.description.references	Ławski J., Sacrum słowiańskie Adama Mickiewicza: od „Historii polskiej” do prelekcji paryskich, [w:] „Musica Antiqua Europae Orientalis XIII”, vol. 2, „Acta Slavica”, Słowiańszczyzna wobec sacrum w kulturze świata wschodniego i zachodniego, pod red. A. Bezwińskiego, Bydgoszcz 2003, s. 83–100.	pl
dc.description.references	Łowmiański H., Zagadnienie roli Normanów w genezie państw słowiańskich, Warszawa 1957.	pl
dc.description.references	Magocsi P. R., Historia Ukrainy. Ziemia i ludzie, przeł. M. Król, A. Waligóra-Zblewska, posł. A. Zięba, Kraków 2017.	pl
dc.description.references	Makowski S., Wernyhora: przepowiednie i legenda, Warszawa 1995.	pl
dc.description.references	Pigoń S., Dramat dziejowy polsko-rosyjski w ujęciu Mickiewicza, [w:] tegoż, Na wyżynach romantyzmu. Studia historyczno-literackie, Kraków 1936.	pl
dc.description.references	Pigoń S., Przepowiednie Wernyhory, [w:] tegoż, Wśród twórców, Kraków 1947, s. 61–85.	pl
dc.description.references	Piwińska M., Dzieje kultury polskiej w prelekcjach paryskich, [w:] A. Mickiewicz, Prelekcje paryskie. Wybór, t. 1, przekł. i komentarz L. Płoszewski, wybór, wstęp i oprac. M. Piwińska, Kraków 1997.	pl
dc.description.references	Podhorodecki L., Dzieje Ukrainy, Warszawa 2015.	pl
dc.description.references	Polewka C., Wędrówka po pracowniach, „Gazeta Warszawska” 1882, nr 280, z 2 (14) grudnia, s. 3–4.	pl
dc.description.references	Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza – wobec tradycji kultury polskiej i europejskiej. Próba nowego spojrzenia, pod red. M. Kalinowskiej, J. Ławskiego, M. Bizior-Dombrowskiej, Warszawa 2011.	pl
dc.description.references	Rawita-Gawroński F., Geneza i rozwój idei kozactwa i kozaczyzny w XVI wieku, Warszawa–Kraków 1924.	pl
dc.description.references	Sawicki S., Początki syntezy historycznoliterackiej w Polsce, Warszawa 1969.	pl
dc.description.references	Serczyk W. A., Historia Ukrainy, Wrocław 2009.	pl
dc.description.references	Skwara M., Mickiewicz i Emerson: prelekcje paryskie, „Pamiętnik Literacki” 1994, nr 85/3, s. 104–122.	pl
dc.description.references	Słownik języka Adama Mickiewicza, t. 9: T–Wie, pod red. K. Górskiego i S. Hrabca, Wrocław 1977, s. 344–345.	pl
dc.description.references	Stabryła W., Wernyhora w literaturze polskiej, Kraków 1996.	pl
dc.description.references	Stefanowska Z., Legenda słowiańska w prelekcjach paryskich Mickiewicza, „Pamiętnik Literacki” 1968, nr 59/2.	pl
dc.description.references	Stefanowska Z., Literatura w „Literaturze słowiańskiej”, [w:] Adam Mickiewicz, Kontext und Wirkung. Materialien der Freiburger Mickiewicz-Konferenz Dezember 1998. Contexte et rayonnement. Actes du Colloque Mickiewicz de Fribourg/Suisse, décembre 1998, Fribourg 1999.	pl
dc.description.references	Strzyżewski M., Mickiewicz wśród krytyków. Studia o przemianach i formach romantycznej krytyki w Polsce, Toruń 2001.	pl
dc.description.references	Strzyżewski M., Znaczenie wykładów paryskich Mickiewicza w kulturze polskiej (od „kursu literatur” po „summę romantyzmu”), [w:] W cieniu Mickiewicza, pod red. J. Lyszczyny i M. Bąk, Katowice 2006, s. 63–78.	pl
dc.description.references	Szewczenko I., Adam Mickiewicz a debiut ukraińskiego romantyzmu, [w:] Debiuty Mickiewicza, debiuty romantyków. Studia. W 200. rocznicę debiutu wieszcza: 1818–2018, red. J. Ławski, Ł. Zabielski, Kraków 2021, s. 267–284.	pl
dc.description.references	Walicki A., Adama Mickiewicza prelekcje paryskie, [w:] tegoż, Polska myśl filozoficzna i społeczna, t. 1: 1831–1863, Warszawa 1973, s. 237–240.	pl
dc.description.references	Walicki A., Filozofia a mesjanizm, Warszawa 1970.	pl
dc.description.references	Walicki A., Prelekcje paryskie Mickiewicza a słowianofilstwo rosyjskie, „Przegląd Humanistyczny” 1964, nr 1, s. 1–36 (przedruk w: tegoż, Dzieła wybrane, t. 2: Filozofia polskiego romantyzmu, Kraków 2009, s. 173–233).	pl
dc.description.references	Weintraub W., Poeta i prorok. Rzecz o profetyzmie Mickiewicza, Warszawa 1982.	pl
dc.description.references	Weintraub W., Profecja i profesura. Mickiewicz, Michelet i Quinet, Warszawa 1975.	pl
dc.description.references	Witkowska A., O Mickiewiczowskim czytaniu „tekstu człowieka”, [w:] Studia romantyczne, pod red. M. Żmigrodzkiej, Wrocław 1973.	pl
dc.description.references	Wyprawa Igora na Połowców: poemat sławiański, przeł. A. Bielowski, Lwów 1833.	pl
dc.description.references	Zakrzewski B., Dwaj wieszcze: Mickiewicz i Wernyhora, Wrocław 1996.	pl
dc.description.references	Żak P., Najpiękniejsze sanktuaria, t. XVI: Prawosławie: Ławra Peczerska w Kijowie, Tinos, Meteory, Ławra Troicko-Siergijewska, Sobór Uspieński na Kremlu, Warszawa 2007.	pl
dc.description.firstpage	65	pl
dc.description.lastpage	105	pl
dc.identifier.citation2	Adam Mickiewicz i Ukraina. Studia, Redakcja naukowa tomu i wstęp Jarosław Ławski	pl
dc.conference	Międzynarodowa Jubileuszowa Konferencja Naukowa „Adam Mickiewicz i Ukraina. Obraz kraju – obraz poety – recepcja – konteksty europejskie”, Białystok-Kijów, 22 września 2022 r.	pl
dc.identifier.orcid	0000-0001-5182-6097	-
Występuje w kolekcji(ach):	Międzynarodowa Jubileuszowa Konferencja Naukowa „Adam Mickiewicz i Ukraina. Obraz kraju – obraz poety – recepcja – konteksty europejskie”, 22 września 2022 r.

Pliki w tej pozycji:

Plik	Opis	Rozmiar	Format
R_Gadamska_Serafin_Kraj_wielce_zajmujacy_dla_historii_i_literatury.pdf		379,38 kB	Adobe PDF	Otwórz

Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki