Oblicza współczesnej opieki postpenitencjarnej

Abstract

Działalność w zakresie pomocy postpenitencjarnej jest zaliczana do kategorii zachowań prospołecznych. Cechą wyróżniającą ją spośród innych zachowań ludzkich jest gotowość do realizowania celów pozaosobistych. Aktywność taka ma zapewnić optymalizację funkcjonowania, pomoc w zakresie readaptacji społecznej drugiego człowieka. W ten sposób jest budowana określona więź społeczna jako jedna z podstawowych zmiennych procesu resocjalizacji osadzonych. Skazani, którzy obecnie odbywają karę pozbawienia wolności mają nie tylko wrócić do społeczeństwa, ale jeszcze tak funkcjonować, by nie narazić się na powrót za mury więzienia. Rozluźnienie bądź zerwanie więzi, jakie istnieją pomiędzy więźniem a konformistycznie nastawionymi elementami środowiska zewnętrznego, potęguje trudności w odnalezieniu się w społeczeństwie po opuszczeniu zakładu karnego. Izolacja penitencjarna bowiem, w szczególności, długotrwała, mająca w konsekwencji doprowadzić do społecznej reintegracji przestępcy, faktycznie pogłębia jego ekskluzję i niekiedy przyczynia się również do dezorganizacji więzi emocjonalnych i podstaw egzystencji. Niejednokrotnie brak takiego wsparcia prowadzi do powrotu na drogę przestępstwa. Proces odbudowywania uprzednio zerwanych więzi jest bardzo trudny, dlatego też dbanie o już istniejące, podtrzymywanie czy rekonstruowanie ich w społeczeństwie w pożądanym kierunku jawi się jako naczelne zadanie służb penitencjarnych i systemu pomocy społecznej. Polska ma wieloletnie i bardzo chlubne tradycje niesienia pomocy więźniom, zwłaszcza za pośrednictwem instytucji i organizacji społecznych. Funkcjonuje również system pomocy społecznej, a jednym z jego elementów jest pomoc postpenitencjarna. Polskie rozwiązania prawne przystają do standardów międzynarodowych w tej dziedzinie i w nowoczesny sposób regulują zagadnienia niesienia pomocy postpenitencjarnej zarówno przez instytucje i organizacje rządowe, jak i pozarządowe. Niniejszy artykuł został poświęcony w głównej mierze analizie nowych rozwiązań w zakresie pomocy postpenitencjarnej oraz egzemplifikacji rozmiarów świadczonej pomocy postpenitencjarnej na przestrzeni ostatnich kilku lat.

Activity in the post-penitentiary assistance is classified under the pro-social behavior category. The distinguishing feature of it from all other human behavior is the willingness to achieve the goals besides those personal. This activity is intended to provide optimized performance, assistance in social re-adaptation of the other person. In this way a social bond is established as one of the basic variables of the process of prisoners' rehabilitation. The condemned who are currently imprisoned not only have to return to society, but even live in such a way to not to expose themselves to return behind prison walls. The loosening or breaking the bond that exists among a prisoner and conformist minded elements of the external environment, compounded the difficulties in pulling oneself together in the society after leaving a prison. Post-penitentiary isolation, because, particularly the long-term, aimed at leading to the social reintegration of offenders, actually deepens their exclusion and sometimes contributes to the disorganization of the emotional ties and the bases of a day-to-day existence. Many times the lack of such a support leads to return to a life of crime. The process of rebuilding previously broken relationships is very difficult, so taking care of those existing, maintaining or reconstructing them in the society towards the desired direction appears to be the significant task of penitentiary services and social welfare. Poland has a long standing and very glorious tradition of helping prisoners, particularly through institutions and social organizations. There also functions a social welfare system and one of its elements is a post-penitentiary assistance. Polish legal solutions correspond to international standards in this area and in a modern way regulate the post-penitentiary issues, both by institutions and government organizations and NGOs. This article is mainly dedicated to the analysis of new solutions in post-penitentiary assistance and exemplification of the scale of the post-penitentiary assistance provided over the last few years.