REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/18271
Pełny rekord metadanych
Pole DCWartośćJęzyk
dc.contributor.authorMordań, Michał-
dc.date.accessioned2025-05-30T06:41:44Z-
dc.date.available2025-05-30T06:41:44Z-
dc.date.issued2024-
dc.identifier.citationBiałorutenistyka Białostocka, T. 16, 2024, s. 139-167pl
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11320/18271-
dc.description.abstractThe aim of this article is to characterise the Slavonic first names recorded in the anthroponymy of the Polish -Belarusian borderland in the 16th and 17th centuries. The text focuses on the presentation of the names which occurred in their primary function. The analysis emphasises above all their word -forming aspect. The source base is the material that was collected and elaborated in the two -volume Słownik historycznych nazw osobowych Białostocczyzny (authors: Z. Abramowicz, L. Citko and L. Dacewicz).The consequence of the interpretative perspective adopted in the article and indicated in its title is the application of the traditional, though still valued in onomastics, structuralist method. Compared to anthroponyms borrowed from foreign naming systems, especially associated with the Christian trend, represented in the Polish -Belorusian borderland in the 16th and 17th centuries by a multitude of names and a great variety of their forms, the stock of Slavonic names is relatively modest. However, these names constitute an interesting and diverse collection of personal names. Among them, the first names composed of two elements in basic and derivative forms are the most numerous, while single -stem names of appellative origin are attested far less frequently. Taking into account the structural aspect, it can be concluded that some of the first names occurred in full forms, usually in offi cial variants. Colloquial variants, formed as a result of phonetic transformations within word bases, appear rather sporadically. There are also abbreviated forms in the surveyed sources. Forms formed by alternation -paradigmatic derivation or only paradigmatic derivation are few. A popular word‑forming procedure was suffixal derivation. As a result, forms of Slavonic names were formed with suffixes with the element -s(z)-//-ś-, -ch-, -c(z)-, -l-, -ł-, -t-, -n-, -j-, -w- and above all -k-. Among suffixes with the -k- element dominate names with the suffix -ko. Formants were usually added to shortened stems, rarely to full stems. Multistep suffixation was not a very popular procedure in the creation of forms derived from native names. Some derivations from Slavonic names may be homonymous with forms of non -Slavonic names, mostly related to Christianity, which occur in the Polish version and – which is characteristic of the anthroponymy of Podlasie – in the East Slavonic form.pl
dc.language.isoplpl
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu w Białymstokupl
dc.subjectlinguisticspl
dc.subjectonomasticspl
dc.subjectanthroponymypl
dc.subjectfirst namespl
dc.subjectslavonic first namespl
dc.subjectPolish-Belarussian borderlandpl
dc.titleImiona słowiańskie w antroponimii pogranicza polsko-białoruskiego w XVI i XVII wieku (aspekt strukturalny)pl
dc.title.alternativeSlavonic First Names in the Anthroponymy of the Polish-Belarusian Borderland in the 16th and 17th Centuries (Structural Aspect)pl
dc.typeArticlepl
dc.rights.holder© Copyright by Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2024pl
dc.identifier.doi10.15290/bb.2024.16.08-
dc.description.Emailm.mordan@uwb.edu.plpl
dc.description.BiographicalnoteMichał Mordań – dr, adiunkt w Katedrze Językoznawstwa Slawistycznego na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu w Białymstoku; autor monografii Chrześcijańskie dziedzictwo imiennicze utrwalone w nazwiskach mieszkańców Bielska Podlaskiego, Hajnówki i Siemiatycz (Białystok 2019). Zainteresowania badawcze: onomastyka, zwłaszcza antroponimia historyczna i współczesna na pograniczach kulturowo -językowych.pl
dc.description.AffiliationUniwersytet w Białymstokupl
dc.description.referencesAbramowicz Zofia, Citko Lila, Dacewicz Leonarda, Słownik historycznych nazw osobowych Białostocczyzny (XV–XVII w.), t. I–II, Białystok 1997–1998.pl
dc.description.referencesAbramowicz Zofia, Czy imię Rosłan/Rusłan ma słowiański rodowód?, „Acta Onomastica” 1997, t. XXXVIII, s. 7–9.pl
dc.description.referencesAbramowicz Zofia, Imiona biblijne w historycznej antroponimii Podlasia (XVI–XVII w.), Białystok 2019.pl
dc.description.referencesBìryla Mìkalaj Vasìlevìč, Belaruskaâ antrapanìmìâ. 3. Struktura ǔlasnyh mužčynskìh ìmën, Mìnsk 1982 [Бірыла Мікалай Васілевіч, Беларуская антрапанімія. 3. Структура ўласных мужчынскіх імён, Мінск 1982].pl
dc.description.referencesBreza Edward, Imiona dwuczłonowe analogiczne (wtórne), „Prace Językoznawcze” 2014, t. XVI/1, s. 19–43.pl
dc.description.referencesBreza Edward, Współczesne polskie imiona kontynuujące staropolskie dwuczłonowe imiona osobowe (ciąg alfabetyczny N–Ż). Część I (N–S), „Linguistica Bidgostiana” 2007, vol. IV, s. 63–95.pl
dc.description.referencesBubak Józef, Księga naszych imion, Wrocław–Warszawa–Kraków 1993.pl
dc.description.referencesCitko Lilia, Nazewnictwo osobowe północnego Podlasia w XVI w., Białystok 2001.pl
dc.description.referencesGórny Halszka, Imię Cz(ś)cibor w polskiej antroponimii i toponimii, „Onomastica” 2017, t. LXI(2), s. 129–141.pl
dc.description.referencesGórny Halszka, Imiona słowiańskie z członami lubo-, -lub, miło-, -mił w toponimii Polski, „Słowo. Studia językoznawcze” 2019, nr 10, s. 65–79.pl
dc.description.referencesGórny Halszka, Nazwiska mieszkańców wybranych miejscowości dawnej ziemi sanockiej w świetle interferencji etniczno -językowej (XV–XIX w.), Rzeszów 2004.pl
dc.description.referencesGraf Magdalena, Imiona słowiańskie we współczesnym polskim antroponomastykonie (w kontekście fenomenologicznej koncepcji Bernharda Waldenfelsa), „Prace Językoznawcze” 2021, t. XXIII(2), s. 137–154.pl
dc.description.referencesHrynkiewicz -Adamskich Bożena, Odnoosnovnye otapellâtivnye drevnerusskie antroponimy s formantom -ko (vvodnye zamečaniâ), „Onomastica” 2023, t. LXVII, s. 383–409 [Hrynkiewicz -Adamskich Bożena, Одноосновные отапеллятивные древнерусские антропонимы с формантом -ко (вводные замечания), „Onomastica” 2023, t. LXVII, s. 383–409].pl
dc.description.referencesHuk Irena, Imiona chrzestne mieszczan Krzemieńca w XVI wieku, „Novìtnâ fìlologìâ” 2005, no. 1 (21), s. 93–109 [Huk Irena, Imiona chrzestne mieszczan Krzemieńca w XVI wieku, „Новітня філологія” 2005, № 1(21), с. 93–109], https://lib.chmnu.edu.ua/pdf/novitfilolog/11/115.pdf [dostęp: 25.07.2024].pl
dc.description.referencesKarplukówna Maria, Polskie imiona słowiańskie, Kraków 1973.pl
dc.description.referencesKoroleva Inna Aleksandrovna, Dvuosnovnye ličnye imena: istoriâ i sovremennostʹ, „Vestnik Baltijskogo federalʹnogo universiteta im. I. Kanta. Seriâ: Filologiâ, pedagogika, psihologiâ” 2021, No. 3, s. 43–50 [Королева Инна Александровна, Двуосновные личные имена: история и современность, „Вестник Балтийского федерального университета им. И. Канта. Серия: Филология, педагогика, психология” 2021, № 3, c. 43–50].pl
dc.description.referencesKuć Joanna, Odimienne nazwy męskie w XVII -wiecznych księgach parafialnych z Mokobód, „Białostockie Archiwum Językowe” 2005, nr 5, s. 43–50.pl
dc.description.referencesKupis Bogdan, Nasze imiona, Warszawa 1991.pl
dc.description.referencesMalec Maria, Budowa morfologiczna staropolskich złożonych imion osobowych, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971.pl
dc.description.referencesMalec Maria, Imię w polskiej antroponimii i kulturze, Kraków 2001.pl
dc.description.referencesMalec Maria, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków 1994.pl
dc.description.referencesMalec Maria, Imiona słowiańskie, [w:] Słowiańska onomastyka. Encyklopedia, red. Ewa Rzetelska -Feleszko, Aleksandra Cieślikowa, wsp. Jerzy Duma, t. 1, Warszawa–Kraków 2002, s. 298–300.pl
dc.description.referencesMalec Maria, Imiona, [w:] Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. Ewa Rzetelska-Feleszko, Warszawa–Kraków 1998, s. 97–118.pl
dc.description.referencesMalec Maria, Staropolskie skrócone nazwy osobowe od imion dwuczłonowych, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1982.pl
dc.description.referencesMilewski Tadeusz, Indoeuropejskie imiona osobowe, przedm. Witold Taszycki, Wrocław 1969.pl
dc.description.referencesMilewski Tadeusz, O pochodzeniu słowiańskich imion złożonych, „Prace Onomastyczne” 1961, nr 5, s. 233–247.pl
dc.description.referencesMilewski Tadeusz, Polskie imiona złożone nie znane innym językom słowiańskim, „Slavia Occidentalis” 1960, t. XX, z. 2, s. 101–107.pl
dc.description.referencesMytnik Irena, Imiona słowiańskie w antroponimii mieszczan i chłopów Wołynia w XVI w. Przyczynek do dydaktyki języka ukraińskiego jako obcego, „Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik” 2010, nr 2, s. 151–159.pl
dc.description.referencesNazwy miejscowe Polski, red. Kazimierz Rymut, t. VII, Kraków 2007.pl
dc.description.referencesOstaš Lûbov Romanìvna, Slovʹânsʹkì avtohtonnì vlasnì osobovì ìmena v česʹkomu antroponìmìkonì (disertacìâ na zdobuttâ naukovogo stupenâ kandidata fìlologìčnih nauk), Lʹvìv 2004 [Осташ Любов Романівна, Слов’янські автохтонні власні особові імена в чеському антропоніміконі (дисертація на здобуття наукового ступеня кандидата філологічних наук), Львів 2004], https://shron1.chtyvo.org.ua/Ostash_Liubov/Slovianski_avtokhtonni_vlasni_osobovi_imena_v_cheskomu_antroponimikoni.pdf?PHPSESSID=4upl8fhkfm72oc54f31jtll285 [dostęp: 26.07.2024].pl
dc.description.referencesOtrębski Jan, O najdawniejszych polskich imionach osobowych, Wilno 1935.pl
dc.description.referencesRymut Kazimierz, Nazwiska Polaków: słownik historyczno -etymologiczny, t. 1–2, Kraków 1999–2001.pl
dc.description.referencesSkripnik Larisa Grigorìvna, Dzâtkìvsʹka Nìna Pantelejmonìvna, Vlasnì ìmena lûdej. Slovnik -dovìdnìk, Kiïv 1996 [Скрипник Лариса Григорівна, Дзятківська Ніна Пантелеймонівна, Власні імена людей. Словник -довіднік, Київ 1996].pl
dc.description.referencesSłowiańska onomastyka. Encyklopedia, red. Ewa Rzetelska -Feleszko, Aleksandra Cieślikowa, wsp. Jerzy Duma, t. 1, Warszawa–Kraków 2002.pl
dc.description.referencesSłownik etymologiczno -motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Część 1. Odapelatywne nazwy osobowe, opr. Aleksandra Cieślikowa, wsp. Janina Szymowa, Jerzy Duma, Kraków 2000.pl
dc.description.referencesSłownik etymologiczno -motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Część 7. Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii, red. Aleksandra Cieślikowa, Kraków 2002.pl
dc.description.referencesSłownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl [dostęp: 25.07.2024].pl
dc.description.referencesSosnowski Jan, Odapelatywne imiona osobowe w języku rosyjskim XVI wieku, „Slavia Orientalis” 2012, t. LXI/4, s. 447–473.pl
dc.description.referencesSpis imion prawosławnych w brzmieniu polskim i staro -cerkiewno-słowiańskim, Warszawa 2011.pl
dc.description.referencesSuperanskaâ Aleksandra Vasilʹevna, Slovarʹ russkih ličnyh imen, Moskva 1998 [Суперанская Александра Васильевна, Словарь русских личных имен, Москва 1998].pl
dc.description.referencesSuslova Anna Vladimirovna, Superanskaâ Aleksandra Vasilʹevna, O russkih imenah, Leningrad 1978 [Суслова Анна Владимировна, Суперанская Александра Васильевна, О русских именах, Ленинград 1978].pl
dc.description.referencesSzulowska Wanda, Kulturowe aspekty nazw własnych, „Prace Językoznawcze” 2021, t. XXIII/2, s. 43–54.pl
dc.description.referencesTaszycki Witold, Polskie nazwy osobowe, Kraków–Warszawa–Lublin–Łódź–Poznań–Zakopane–Wilno 1924.pl
dc.description.referencesTichoniuk Bazyli, Imiona i ich formy na pograniczu polsko -białoruskim od XVI wieku do roku 1839, Zielona Góra.pl
dc.description.referencesTichoniuk Bazyli, Imiona słowiańskie w twórczości Aleksandra Puszkina, „Acta Polono -Ruthenica” 1998, nr 3, s. 109–114.pl
dc.description.referencesTichoniuk Bazyli, O pochodzeniu imienia Rusłan, „Slavia Orientalis” 1990, t. 39, nr 3–4, s. 429–432.pl
dc.description.referencesUscìnovìč Anna Kanstancìnaǔna, Sloǔnìk asabovyh ulasnyh ìmën, Minsk 2011 [Усціновіч Анна Канстанцінаўна, Слоўнік асабовых уласных імён, Мінск 2011].pl
dc.description.referencesWalkowiak Justyna Barbara, Litewskie nazwiska Polaków. Słownik etymologiczno-frekwencyjny, Poznań 2019.pl
dc.description.referencesWójtowicz Marian, Slovarʹ drevnerusskih ličnyh imenovanij XI–XIV vekov, Poznań 2012 [Wójtowicz Marian, Словарь древнерусских личных именований XI–XIV веков, Poznań 2012].pl
dc.identifier.eissn2957-2088-
dc.description.volume16pl
dc.description.firstpage139pl
dc.description.lastpage167pl
dc.identifier.citation2Białorutenistyka Białostockapl
dc.identifier.orcid0000-0002-5709-3469-
Występuje w kolekcji(ach):Artykuły naukowe (WFil)
Białorutenistyka Białostocka, 2024, tom 16

Pliki w tej pozycji:
Plik Opis RozmiarFormat 
BB_16_2024_M_Mordan_Imiona_słowianskie_w_antroponimii_pogranicza.pdf421,38 kBAdobe PDFOtwórz
Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja jest chroniona prawem autorskim (Copyright © Wszelkie prawa zastrzeżone)