Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji:
http://hdl.handle.net/11320/18271
Pełny rekord metadanych
Pole DC | Wartość | Język |
---|---|---|
dc.contributor.author | Mordań, Michał | - |
dc.date.accessioned | 2025-05-30T06:41:44Z | - |
dc.date.available | 2025-05-30T06:41:44Z | - |
dc.date.issued | 2024 | - |
dc.identifier.citation | Białorutenistyka Białostocka, T. 16, 2024, s. 139-167 | pl |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11320/18271 | - |
dc.description.abstract | The aim of this article is to characterise the Slavonic first names recorded in the anthroponymy of the Polish -Belarusian borderland in the 16th and 17th centuries. The text focuses on the presentation of the names which occurred in their primary function. The analysis emphasises above all their word -forming aspect. The source base is the material that was collected and elaborated in the two -volume Słownik historycznych nazw osobowych Białostocczyzny (authors: Z. Abramowicz, L. Citko and L. Dacewicz).The consequence of the interpretative perspective adopted in the article and indicated in its title is the application of the traditional, though still valued in onomastics, structuralist method. Compared to anthroponyms borrowed from foreign naming systems, especially associated with the Christian trend, represented in the Polish -Belorusian borderland in the 16th and 17th centuries by a multitude of names and a great variety of their forms, the stock of Slavonic names is relatively modest. However, these names constitute an interesting and diverse collection of personal names. Among them, the first names composed of two elements in basic and derivative forms are the most numerous, while single -stem names of appellative origin are attested far less frequently. Taking into account the structural aspect, it can be concluded that some of the first names occurred in full forms, usually in offi cial variants. Colloquial variants, formed as a result of phonetic transformations within word bases, appear rather sporadically. There are also abbreviated forms in the surveyed sources. Forms formed by alternation -paradigmatic derivation or only paradigmatic derivation are few. A popular word‑forming procedure was suffixal derivation. As a result, forms of Slavonic names were formed with suffixes with the element -s(z)-//-ś-, -ch-, -c(z)-, -l-, -ł-, -t-, -n-, -j-, -w- and above all -k-. Among suffixes with the -k- element dominate names with the suffix -ko. Formants were usually added to shortened stems, rarely to full stems. Multistep suffixation was not a very popular procedure in the creation of forms derived from native names. Some derivations from Slavonic names may be homonymous with forms of non -Slavonic names, mostly related to Christianity, which occur in the Polish version and – which is characteristic of the anthroponymy of Podlasie – in the East Slavonic form. | pl |
dc.language.iso | pl | pl |
dc.publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku | pl |
dc.subject | linguistics | pl |
dc.subject | onomastics | pl |
dc.subject | anthroponymy | pl |
dc.subject | first names | pl |
dc.subject | slavonic first names | pl |
dc.subject | Polish-Belarussian borderland | pl |
dc.title | Imiona słowiańskie w antroponimii pogranicza polsko-białoruskiego w XVI i XVII wieku (aspekt strukturalny) | pl |
dc.title.alternative | Slavonic First Names in the Anthroponymy of the Polish-Belarusian Borderland in the 16th and 17th Centuries (Structural Aspect) | pl |
dc.type | Article | pl |
dc.rights.holder | © Copyright by Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2024 | pl |
dc.identifier.doi | 10.15290/bb.2024.16.08 | - |
dc.description.Email | m.mordan@uwb.edu.pl | pl |
dc.description.Biographicalnote | Michał Mordań – dr, adiunkt w Katedrze Językoznawstwa Slawistycznego na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu w Białymstoku; autor monografii Chrześcijańskie dziedzictwo imiennicze utrwalone w nazwiskach mieszkańców Bielska Podlaskiego, Hajnówki i Siemiatycz (Białystok 2019). Zainteresowania badawcze: onomastyka, zwłaszcza antroponimia historyczna i współczesna na pograniczach kulturowo -językowych. | pl |
dc.description.Affiliation | Uniwersytet w Białymstoku | pl |
dc.description.references | Abramowicz Zofia, Citko Lila, Dacewicz Leonarda, Słownik historycznych nazw osobowych Białostocczyzny (XV–XVII w.), t. I–II, Białystok 1997–1998. | pl |
dc.description.references | Abramowicz Zofia, Czy imię Rosłan/Rusłan ma słowiański rodowód?, „Acta Onomastica” 1997, t. XXXVIII, s. 7–9. | pl |
dc.description.references | Abramowicz Zofia, Imiona biblijne w historycznej antroponimii Podlasia (XVI–XVII w.), Białystok 2019. | pl |
dc.description.references | Bìryla Mìkalaj Vasìlevìč, Belaruskaâ antrapanìmìâ. 3. Struktura ǔlasnyh mužčynskìh ìmën, Mìnsk 1982 [Бірыла Мікалай Васілевіч, Беларуская антрапанімія. 3. Структура ўласных мужчынскіх імён, Мінск 1982]. | pl |
dc.description.references | Breza Edward, Imiona dwuczłonowe analogiczne (wtórne), „Prace Językoznawcze” 2014, t. XVI/1, s. 19–43. | pl |
dc.description.references | Breza Edward, Współczesne polskie imiona kontynuujące staropolskie dwuczłonowe imiona osobowe (ciąg alfabetyczny N–Ż). Część I (N–S), „Linguistica Bidgostiana” 2007, vol. IV, s. 63–95. | pl |
dc.description.references | Bubak Józef, Księga naszych imion, Wrocław–Warszawa–Kraków 1993. | pl |
dc.description.references | Citko Lilia, Nazewnictwo osobowe północnego Podlasia w XVI w., Białystok 2001. | pl |
dc.description.references | Górny Halszka, Imię Cz(ś)cibor w polskiej antroponimii i toponimii, „Onomastica” 2017, t. LXI(2), s. 129–141. | pl |
dc.description.references | Górny Halszka, Imiona słowiańskie z członami lubo-, -lub, miło-, -mił w toponimii Polski, „Słowo. Studia językoznawcze” 2019, nr 10, s. 65–79. | pl |
dc.description.references | Górny Halszka, Nazwiska mieszkańców wybranych miejscowości dawnej ziemi sanockiej w świetle interferencji etniczno -językowej (XV–XIX w.), Rzeszów 2004. | pl |
dc.description.references | Graf Magdalena, Imiona słowiańskie we współczesnym polskim antroponomastykonie (w kontekście fenomenologicznej koncepcji Bernharda Waldenfelsa), „Prace Językoznawcze” 2021, t. XXIII(2), s. 137–154. | pl |
dc.description.references | Hrynkiewicz -Adamskich Bożena, Odnoosnovnye otapellâtivnye drevnerusskie antroponimy s formantom -ko (vvodnye zamečaniâ), „Onomastica” 2023, t. LXVII, s. 383–409 [Hrynkiewicz -Adamskich Bożena, Одноосновные отапеллятивные древнерусские антропонимы с формантом -ко (вводные замечания), „Onomastica” 2023, t. LXVII, s. 383–409]. | pl |
dc.description.references | Huk Irena, Imiona chrzestne mieszczan Krzemieńca w XVI wieku, „Novìtnâ fìlologìâ” 2005, no. 1 (21), s. 93–109 [Huk Irena, Imiona chrzestne mieszczan Krzemieńca w XVI wieku, „Новітня філологія” 2005, № 1(21), с. 93–109], https://lib.chmnu.edu.ua/pdf/novitfilolog/11/115.pdf [dostęp: 25.07.2024]. | pl |
dc.description.references | Karplukówna Maria, Polskie imiona słowiańskie, Kraków 1973. | pl |
dc.description.references | Koroleva Inna Aleksandrovna, Dvuosnovnye ličnye imena: istoriâ i sovremennostʹ, „Vestnik Baltijskogo federalʹnogo universiteta im. I. Kanta. Seriâ: Filologiâ, pedagogika, psihologiâ” 2021, No. 3, s. 43–50 [Королева Инна Александровна, Двуосновные личные имена: история и современность, „Вестник Балтийского федерального университета им. И. Канта. Серия: Филология, педагогика, психология” 2021, № 3, c. 43–50]. | pl |
dc.description.references | Kuć Joanna, Odimienne nazwy męskie w XVII -wiecznych księgach parafialnych z Mokobód, „Białostockie Archiwum Językowe” 2005, nr 5, s. 43–50. | pl |
dc.description.references | Kupis Bogdan, Nasze imiona, Warszawa 1991. | pl |
dc.description.references | Malec Maria, Budowa morfologiczna staropolskich złożonych imion osobowych, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971. | pl |
dc.description.references | Malec Maria, Imię w polskiej antroponimii i kulturze, Kraków 2001. | pl |
dc.description.references | Malec Maria, Imiona chrześcijańskie w średniowiecznej Polsce, Kraków 1994. | pl |
dc.description.references | Malec Maria, Imiona słowiańskie, [w:] Słowiańska onomastyka. Encyklopedia, red. Ewa Rzetelska -Feleszko, Aleksandra Cieślikowa, wsp. Jerzy Duma, t. 1, Warszawa–Kraków 2002, s. 298–300. | pl |
dc.description.references | Malec Maria, Imiona, [w:] Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. Ewa Rzetelska-Feleszko, Warszawa–Kraków 1998, s. 97–118. | pl |
dc.description.references | Malec Maria, Staropolskie skrócone nazwy osobowe od imion dwuczłonowych, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1982. | pl |
dc.description.references | Milewski Tadeusz, Indoeuropejskie imiona osobowe, przedm. Witold Taszycki, Wrocław 1969. | pl |
dc.description.references | Milewski Tadeusz, O pochodzeniu słowiańskich imion złożonych, „Prace Onomastyczne” 1961, nr 5, s. 233–247. | pl |
dc.description.references | Milewski Tadeusz, Polskie imiona złożone nie znane innym językom słowiańskim, „Slavia Occidentalis” 1960, t. XX, z. 2, s. 101–107. | pl |
dc.description.references | Mytnik Irena, Imiona słowiańskie w antroponimii mieszczan i chłopów Wołynia w XVI w. Przyczynek do dydaktyki języka ukraińskiego jako obcego, „Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik” 2010, nr 2, s. 151–159. | pl |
dc.description.references | Nazwy miejscowe Polski, red. Kazimierz Rymut, t. VII, Kraków 2007. | pl |
dc.description.references | Ostaš Lûbov Romanìvna, Slovʹânsʹkì avtohtonnì vlasnì osobovì ìmena v česʹkomu antroponìmìkonì (disertacìâ na zdobuttâ naukovogo stupenâ kandidata fìlologìčnih nauk), Lʹvìv 2004 [Осташ Любов Романівна, Слов’янські автохтонні власні особові імена в чеському антропоніміконі (дисертація на здобуття наукового ступеня кандидата філологічних наук), Львів 2004], https://shron1.chtyvo.org.ua/Ostash_Liubov/Slovianski_avtokhtonni_vlasni_osobovi_imena_v_cheskomu_antroponimikoni.pdf?PHPSESSID=4upl8fhkfm72oc54f31jtll285 [dostęp: 26.07.2024]. | pl |
dc.description.references | Otrębski Jan, O najdawniejszych polskich imionach osobowych, Wilno 1935. | pl |
dc.description.references | Rymut Kazimierz, Nazwiska Polaków: słownik historyczno -etymologiczny, t. 1–2, Kraków 1999–2001. | pl |
dc.description.references | Skripnik Larisa Grigorìvna, Dzâtkìvsʹka Nìna Pantelejmonìvna, Vlasnì ìmena lûdej. Slovnik -dovìdnìk, Kiïv 1996 [Скрипник Лариса Григорівна, Дзятківська Ніна Пантелеймонівна, Власні імена людей. Словник -довіднік, Київ 1996]. | pl |
dc.description.references | Słowiańska onomastyka. Encyklopedia, red. Ewa Rzetelska -Feleszko, Aleksandra Cieślikowa, wsp. Jerzy Duma, t. 1, Warszawa–Kraków 2002. | pl |
dc.description.references | Słownik etymologiczno -motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Część 1. Odapelatywne nazwy osobowe, opr. Aleksandra Cieślikowa, wsp. Janina Szymowa, Jerzy Duma, Kraków 2000. | pl |
dc.description.references | Słownik etymologiczno -motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Część 7. Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii, red. Aleksandra Cieślikowa, Kraków 2002. | pl |
dc.description.references | Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl [dostęp: 25.07.2024]. | pl |
dc.description.references | Sosnowski Jan, Odapelatywne imiona osobowe w języku rosyjskim XVI wieku, „Slavia Orientalis” 2012, t. LXI/4, s. 447–473. | pl |
dc.description.references | Spis imion prawosławnych w brzmieniu polskim i staro -cerkiewno-słowiańskim, Warszawa 2011. | pl |
dc.description.references | Superanskaâ Aleksandra Vasilʹevna, Slovarʹ russkih ličnyh imen, Moskva 1998 [Суперанская Александра Васильевна, Словарь русских личных имен, Москва 1998]. | pl |
dc.description.references | Suslova Anna Vladimirovna, Superanskaâ Aleksandra Vasilʹevna, O russkih imenah, Leningrad 1978 [Суслова Анна Владимировна, Суперанская Александра Васильевна, О русских именах, Ленинград 1978]. | pl |
dc.description.references | Szulowska Wanda, Kulturowe aspekty nazw własnych, „Prace Językoznawcze” 2021, t. XXIII/2, s. 43–54. | pl |
dc.description.references | Taszycki Witold, Polskie nazwy osobowe, Kraków–Warszawa–Lublin–Łódź–Poznań–Zakopane–Wilno 1924. | pl |
dc.description.references | Tichoniuk Bazyli, Imiona i ich formy na pograniczu polsko -białoruskim od XVI wieku do roku 1839, Zielona Góra. | pl |
dc.description.references | Tichoniuk Bazyli, Imiona słowiańskie w twórczości Aleksandra Puszkina, „Acta Polono -Ruthenica” 1998, nr 3, s. 109–114. | pl |
dc.description.references | Tichoniuk Bazyli, O pochodzeniu imienia Rusłan, „Slavia Orientalis” 1990, t. 39, nr 3–4, s. 429–432. | pl |
dc.description.references | Uscìnovìč Anna Kanstancìnaǔna, Sloǔnìk asabovyh ulasnyh ìmën, Minsk 2011 [Усціновіч Анна Канстанцінаўна, Слоўнік асабовых уласных імён, Мінск 2011]. | pl |
dc.description.references | Walkowiak Justyna Barbara, Litewskie nazwiska Polaków. Słownik etymologiczno-frekwencyjny, Poznań 2019. | pl |
dc.description.references | Wójtowicz Marian, Slovarʹ drevnerusskih ličnyh imenovanij XI–XIV vekov, Poznań 2012 [Wójtowicz Marian, Словарь древнерусских личных именований XI–XIV веков, Poznań 2012]. | pl |
dc.identifier.eissn | 2957-2088 | - |
dc.description.volume | 16 | pl |
dc.description.firstpage | 139 | pl |
dc.description.lastpage | 167 | pl |
dc.identifier.citation2 | Białorutenistyka Białostocka | pl |
dc.identifier.orcid | 0000-0002-5709-3469 | - |
Występuje w kolekcji(ach): | Artykuły naukowe (WFil) Białorutenistyka Białostocka, 2024, tom 16 |
Pliki w tej pozycji:
Plik | Opis | Rozmiar | Format | |
---|---|---|---|---|
BB_16_2024_M_Mordan_Imiona_słowianskie_w_antroponimii_pogranicza.pdf | 421,38 kB | Adobe PDF | Otwórz |
Pozycja jest chroniona prawem autorskim (Copyright © Wszelkie prawa zastrzeżone)