REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/18067
Tytuł: Filozofia, czyli literatura: Wincentego Lutosławskiego ironiczna „metafizyka płci”
Inne tytuły: Philosophy as Literature: Wincenty Lutosławski's Ironic “Theses on Woman”
Autorzy: Janicka, Anna
Słowa kluczowe: Wincenty Lutosławski
Fragmenty z pierwszego szkicu: „Metafizyki płci”
Tezy o kobiecie
„Eleusis”
Młoda Polska
małżeństwo
ciało
miłość
Metaphysics of Gender
Theses on Woman
„Eleusis”
Young Poland
marriage
body
love
Data wydania: 2022
Data dodania: 12-mar-2025
Wydawca: Collegium Columbinum SJ
Źródło: Wincenty Lutosławski i literatura. Studia, redakcja naukowa Anna Janicka, Hanna Libera, Jarosław Ławski, Kraków - Białystok 2022, s. 29-66
Seria: Przełomy / Pogranicza;45
Konferencja: Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Wincenty Lutosławski i literatura. Estetyczne koneksje – filozofia – recepcja”, Białystok – Drozdowo, 11–12 października 2019 roku
Abstrakt: The author of this study presents a forgotten essay by the Polish philosopher Wincenty Lutosławski (1863-1954) entitled The Metaphysics of Gender. It was published in 1903 in the first issue of the magazine “Eleusis”, which was entirely filled with Lutosławski’s texts. His metaphysics of gender concludes with Theses on Woman. The entire text is a literary and intellectual provocation, balancing between the poetics of a pamphlet, a philosophical treatise, an essay, and a programmatic manifesto. The main theme of the essay is Lutosławski’s vision of a new philosophical approach to gender issues, which he grounds in the metaphysics of the self. He proposes a dynamic view of the self in which there is a constant oscillation between the will (that which is masculine) and love (that which is feminine). The predominance of one of the elements ultimately shapes human sex, which is dynamic in nature. From this concept, the philosopher-writer draws far-reaching conclusions (often utopian) concerning the social role of women and men, the upbringing of children, the understanding of carnality, and the role of marriage. Lutosławski’s ideas were passed over in silence in his era as too bold, “scandalous”.
Afiliacja: Katedra Filologicznych Badań Interdyscyplinarnych, Uniwersytet w Białymstoku
Nota biograficzna: ANNA JANICKA – dr hab., prof. Uniwersytetu w Białymstoku, pracuje w Katedrze Filologicznych Badań Interdyscyplinarnych na Wydziale Filologicznym. Zainteresowania badawcze: literatura polska II połowy XIX wieku, modernizm, twórczość Gabrieli Zapolskiej, kultura polska w jej związkach z kulturami Europy Wschodniej. Współredagowała m.in. tomy: Pogranicza, cezury, zmierzchy Czesława Miłosza [Białystok 2012]; Żeromski. Tradycja i eksperyment [S. I, Białystok 2013]; Starość. Doświadczenie egzystencjalne – temat literacki – metafora kultury [t. 1–2, Białystok 2013]; Przemiany dyskursu emancypacyjnego kobiet, [S. I: Perspektywa środkowoeuropejska, red. A. Janicka, C. Fournier Kiss, M. Bracka; S. II: Perspektywa polska, red. A. Janicka, C. Fournier Kiss, B. Olech, Białystok 2019]; Pozytywiści warszawscy: „Przegląd Tygodniowy” 1866–1876 [S. I: Studia, rewizje, konteksty, Białystok 2015, S. II: Świat, Europa, Polska, Białystok 2020]. Wydała monografie: Sprawa Zapolskiej. Skandale i polemiki [Białystok 2013], Tradycja i zmiana. Literackie modele dziewiętnastowieczności: pozytywizm i „obrzeża” [Białystok 2015], Modernìstka z Volinì: pro tvorčìst' Gabrìelì Zapol's'koï: monografìâ [Kiiv 2017]. Edytorka [z Pauliną Kowalczyk] Kwiatu śmierci. Powieści kryminalnej ze stosunków krakowskich w dwóch tomach Gabrieli Zapolskiej [Białystok 2015]. Zaangażowana w prace Olimpiady Literatury i Języka Polskiego na Białorusi (od 1997) i Łotwie (od 2012). Kierowała w latach 2014–2020 grantem NPRH na badania nad środowiskiem młodych pozytywistów warszawskich z kręgu „Przeglądu Tygodniowego” [1866–1876]. W roku 2021 ukazała się pod jej redakcją w ośmiu woluminach naukowa edycja publicystyki pozytywistycznej: „Przegląd Tygodniowy” 1866–1876. Teksty, analizy, komentarze. Mieszka w Białymstoku.
URI: http://hdl.handle.net/11320/18067
ISBN: 978-83-7624-179-1
metadata.dc.identifier.orcid: 0000-0003-0289-3706
Typ Dokumentu: Book chapter
Właściciel praw: © Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2022
© Collegium Columbinum, Kraków 2022
© Anna Janicka, Hanna Libera, Jarosław Ławski, Białystok 2022
Występuje w kolekcji(ach):Materiały konferencyjne (WFil)
Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Wincenty Lutosławski i literatura. Estetyczne koneksje – filozofia – recepcja”, 11–12 października 2019

Pliki w tej pozycji:
Plik Opis RozmiarFormat 
A_Janicka_Filozofia_czyli_literatura.pdf433,94 kBAdobe PDFOtwórz
Pokaż pełny widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja jest chroniona prawem autorskim (Copyright © Wszelkie prawa zastrzeżone)