REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/18067
Pełny rekord metadanych
Pole DCWartośćJęzyk
dc.contributor.authorJanicka, Anna-
dc.date.accessioned2025-03-12T11:05:34Z-
dc.date.available2025-03-12T11:05:34Z-
dc.date.issued2022-
dc.identifier.citationWincenty Lutosławski i literatura. Studia, redakcja naukowa Anna Janicka, Hanna Libera, Jarosław Ławski, Kraków - Białystok 2022, s. 29-66pl
dc.identifier.isbn978-83-7624-179-1-
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11320/18067-
dc.description.abstractThe author of this study presents a forgotten essay by the Polish philosopher Wincenty Lutosławski (1863-1954) entitled The Metaphysics of Gender. It was published in 1903 in the first issue of the magazine “Eleusis”, which was entirely filled with Lutosławski’s texts. His metaphysics of gender concludes with Theses on Woman. The entire text is a literary and intellectual provocation, balancing between the poetics of a pamphlet, a philosophical treatise, an essay, and a programmatic manifesto. The main theme of the essay is Lutosławski’s vision of a new philosophical approach to gender issues, which he grounds in the metaphysics of the self. He proposes a dynamic view of the self in which there is a constant oscillation between the will (that which is masculine) and love (that which is feminine). The predominance of one of the elements ultimately shapes human sex, which is dynamic in nature. From this concept, the philosopher-writer draws far-reaching conclusions (often utopian) concerning the social role of women and men, the upbringing of children, the understanding of carnality, and the role of marriage. Lutosławski’s ideas were passed over in silence in his era as too bold, “scandalous”.pl
dc.language.isoplpl
dc.publisherCollegium Columbinum SJpl
dc.relation.ispartofseriesPrzełomy / Pogranicza;45-
dc.subjectWincenty Lutosławskipl
dc.subjectFragmenty z pierwszego szkicu: „Metafizyki płci”pl
dc.subjectTezy o kobieciepl
dc.subject„Eleusis”pl
dc.subjectMłoda Polskapl
dc.subjectmałżeństwopl
dc.subjectciałopl
dc.subjectmiłośćpl
dc.subjectMetaphysics of Genderpl
dc.subjectTheses on Womanpl
dc.subject„Eleusis”pl
dc.subjectYoung Polandpl
dc.subjectmarriagepl
dc.subjectbodypl
dc.subjectlovepl
dc.titleFilozofia, czyli literatura: Wincentego Lutosławskiego ironiczna „metafizyka płci”pl
dc.title.alternativePhilosophy as Literature: Wincenty Lutosławski's Ironic “Theses on Woman”pl
dc.typeBook chapterpl
dc.rights.holder© Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2022pl
dc.rights.holder© Collegium Columbinum, Kraków 2022pl
dc.rights.holder© Anna Janicka, Hanna Libera, Jarosław Ławski, Białystok 2022pl
dc.description.BiographicalnoteANNA JANICKA – dr hab., prof. Uniwersytetu w Białymstoku, pracuje w Katedrze Filologicznych Badań Interdyscyplinarnych na Wydziale Filologicznym. Zainteresowania badawcze: literatura polska II połowy XIX wieku, modernizm, twórczość Gabrieli Zapolskiej, kultura polska w jej związkach z kulturami Europy Wschodniej. Współredagowała m.in. tomy: Pogranicza, cezury, zmierzchy Czesława Miłosza [Białystok 2012]; Żeromski. Tradycja i eksperyment [S. I, Białystok 2013]; Starość. Doświadczenie egzystencjalne – temat literacki – metafora kultury [t. 1–2, Białystok 2013]; Przemiany dyskursu emancypacyjnego kobiet, [S. I: Perspektywa środkowoeuropejska, red. A. Janicka, C. Fournier Kiss, M. Bracka; S. II: Perspektywa polska, red. A. Janicka, C. Fournier Kiss, B. Olech, Białystok 2019]; Pozytywiści warszawscy: „Przegląd Tygodniowy” 1866–1876 [S. I: Studia, rewizje, konteksty, Białystok 2015, S. II: Świat, Europa, Polska, Białystok 2020]. Wydała monografie: Sprawa Zapolskiej. Skandale i polemiki [Białystok 2013], Tradycja i zmiana. Literackie modele dziewiętnastowieczności: pozytywizm i „obrzeża” [Białystok 2015], Modernìstka z Volinì: pro tvorčìst' Gabrìelì Zapol's'koï: monografìâ [Kiiv 2017]. Edytorka [z Pauliną Kowalczyk] Kwiatu śmierci. Powieści kryminalnej ze stosunków krakowskich w dwóch tomach Gabrieli Zapolskiej [Białystok 2015]. Zaangażowana w prace Olimpiady Literatury i Języka Polskiego na Białorusi (od 1997) i Łotwie (od 2012). Kierowała w latach 2014–2020 grantem NPRH na badania nad środowiskiem młodych pozytywistów warszawskich z kręgu „Przeglądu Tygodniowego” [1866–1876]. W roku 2021 ukazała się pod jej redakcją w ośmiu woluminach naukowa edycja publicystyki pozytywistycznej: „Przegląd Tygodniowy” 1866–1876. Teksty, analizy, komentarze. Mieszka w Białymstoku.pl
dc.description.AffiliationKatedra Filologicznych Badań Interdyscyplinarnych, Uniwersytet w Białymstokupl
dc.description.referencesFilipowicz-Rudek M., Trudna miłość na trudne czasy – Lutosławski oczami Sofíi Casanovy, [w:] Wincenty Lutosławski – oblicza różnorodności, red. A. Pawłowski, R. Zaborowski, Drozdowo 2006.pl
dc.description.referencesFilozofia i mistyka Wincentego Lutosławskiego, red. R. Zaborowski, Warszawa 2000.pl
dc.description.referencesFloryńska H., Wincenty Lutosławski – metafizyka jaźni i narodu, [w:] Polska myśl filozoficzna i społeczna, t. III, red. B. Skarga, Warszawa 1977.pl
dc.description.referencesJaworski W., Eleuteryzm i mesjanizm. U źródeł filozofii społecznej Wincentego Lutosławskiego, Kraków 1994.pl
dc.description.referencesKowalska A., Wokół „emigracji zdolności” i „Gry losu”, „Prace Polonistyczne” 1978, nr 34, s. 5–19.pl
dc.description.referencesKroczak J., Mikołaja Bierdiajewa metafizyka płci, „Hybris” 2014, nr 24, s. 1–11.pl
dc.description.referencesLutosławscy w kulturze polskiej, red. B. Klukowski, Drozdowo 1998.pl
dc.description.referencesLutosławski W., Eliza Orzeszkowa: Emigracja zdolności; Bolesław Prus: Kronika Tygodniowa, [w:] tegoż, Iskierki warszawskie. Serje pierwsze, Warszawa 1911.pl
dc.description.referencesLutosławski W., Fragmenty z pierwszego szkicu: „Metafizyki płci”, „Eleusis” 1903, nr 1.pl
dc.description.referencesLutosławski W., Jeden łatwy żywot, Warszawa 1933.pl
dc.description.referencesMróz T., Wincenty Lutosławski 1863–1954. Jestem obywatelem utopii, Kraków 2008.pl
dc.description.referencesPodgórska T., Stowarzyszenie Patriotyczno-Religijne „Eleusis” w latach 1902–1914, Lublin 1999.pl
dc.description.referencesPrzemiany dyskursu emancypacyjnego kobiet, Seria I: Perspektywa środkowoeuropejska, wstęp A. Janicka, red. A. Janicka, C. Fournier Kiss, M. Bracka, Białystok 2019.pl
dc.description.referencesSokół L., Metafizyka płci: Strindberg, Weininger i Witkacy, „Pamiętnik Literacki” 1985, z. 4, s. 3–15.pl
dc.description.referencesWroniszewscy D. i A., Koniec świata Lutosławskich, Łomża 2019.pl
dc.description.volume45pl
dc.description.firstpage29pl
dc.description.lastpage66pl
dc.identifier.citation2Wincenty Lutosławski i literatura. Studia, redakcja naukowa Anna Janicka, Hanna Libera, Jarosław Ławskipl
dc.conferenceOgólnopolska Konferencja Naukowa „Wincenty Lutosławski i literatura. Estetyczne koneksje – filozofia – recepcja”, Białystok – Drozdowo, 11–12 października 2019 rokupl
dc.identifier.orcid0000-0003-0289-3706-
Występuje w kolekcji(ach):Materiały konferencyjne (WFil)
Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Wincenty Lutosławski i literatura. Estetyczne koneksje – filozofia – recepcja”, 11–12 października 2019

Pliki w tej pozycji:
Plik Opis RozmiarFormat 
A_Janicka_Filozofia_czyli_literatura.pdf433,94 kBAdobe PDFOtwórz
Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja jest chroniona prawem autorskim (Copyright © Wszelkie prawa zastrzeżone)