Eugeniusz Waśkowski o projekcie i ustawie Kodeks postępowania cywilnego z 1930/1933 roku – część I

Abstract

Eugeniusz Waśkowski uznawany jest za wybitnego polskiego cywilistę i procesualistę, choć w Polsce znalazł się dopiero w 1924 roku w wieku 58 lat. Wcześniejsze lata spędził w Imperium Rosyjskim i na bolszewickiej Ukrainie. W Rosji jest jednym z najbardziej cenionych cywilistów i procesualistów, a jego prace w ostatnich 30 latach doczekały się kilkudziesięciu wznowień. Do Polski przybył, gdy prace nad procedurą cywilną osiągnęły zaawansowany poziom. Zapewne skutkiem tego nie został włączony w prace Komisji Kodyfikacyjnej nad polską procedurą cywilną, choć został w 1928 roku jej członkiem. Nie oznacza to jednak, że nie wywarł żadnego wpływu na polską procedurę cywilną – ten wpływ jest przedmiotem artykułu. Opisane w artykule badania wykazują, że zgłoszone przez Waśkowskiego w 1928 roku uwagi względem projektu procedury cywilnej opracowanej przez Komisją Kodyfikacyjną Rzeczypospolitej Polskiej często odpowiadały zmianom wprowadzonym do projektu według późniejszej redakcji z 1930 roku. Zajęcie się tymi zmianami jest istotne i może mieć znaczenie praktyczne, gdyż w zdecydowanej większości przepisy w brzmieniu nadanym im w projekcie procedury cywilnej z 1930 roku stały się obowiązującym prawem od 1 stycznia 1933 roku. Następnie zaś wiele z nich wprost lub ze zmianami zostało przeniesionych do obecnie obowiązującego Kodeksu postępowania cywilnego z 1964 roku. Ustalono to, zestawiając brzmienie poszczególnych przepisów wynikające z projektu opracowanego przez Komisję Kodyfikacyjną Rzeczypospolitej Polskiej, do którego odnosił się Eugeniusz Waśkowski, treść uwag Waśkowskiego z 1928 roku oraz treść projektu w redakcji ogłoszonej w 1930 roku i Kodeksy procedury cywilnej z 1930 i 1964 roku.

Eugeniusz Waśkowski is regarded as an eminent Polish civil law and lawsuit specialist of the procedure of law, although he did not live in Poland until 1924 when he turned 58. His earlier years were spent in the Russian Empire and in Bolshevik Ukraine. In Russia he was one of the most respected specialists of the procedure of law and of the civil law, and his works have continuously been reissued in the last 30 years. He arrived in Poland when the works on civil procedure had reached an advanced level. Probably as a result of this, he was not included in the work of the Codification Commission on the Polish civil procedure, although he became a member of it in 1928. This does not mean, however, that he did not have any influence on the Polish civil procedure – which is the subject of the article. The research described in the article shows that the comments made by Waśkowski in 1928, in relation to the draft of the civil procedure developed by the Codification Commission of the Republic of Poland, often corresponded to the changes introduced into the draft according to the later draft of 1930. This was established by comparing the wording of individual provisions resulting from the draft developed by the Codification Commission of the Republic of Poland to which Waśkowski referred, the content of Waskowski’s comments of 1928 and the content of the draft in the redaction published in 1930 and the codes of civil procedure of 1930 and 1964. Dealing with these changes is important and may be of practical significance, since the vast majority of the provisions in the wording given to them in the 1930 draft of civil procedure became law as of 1 January 1933. Subsequently, many of them were transferred directly or with amendments to the Civil Procedure Code of 1964 currently in force.