Kompetencje i udział Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej w procesie stanowienia prawa w Polsce międzywojennej i w Polsce Ludowej do 1951 roku

Abstract

W dniu 7 lutego 1919 r. na mocy dekretu Tymczasowego Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego w ustroju państwa polskiego utworzono Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej. Sejm Ustawodawczy w lipcu 1919 roku zastąpił dekret ustawą. W 1924 roku rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej ponownie uregulowano organizację i kompetencje Prokuratorii. Nowy akt prawny obowiązywał do chwili likwidacji Prokuratorii w 1951 roku. Do kompetencji Prokuratorii należało udzielanie ochrony prawnej Skarbowi Państwa oraz innym podmiotom w drodze pomocy prawnej w postaci zastępstwa prawnego albo sporządzania na żądanie władz państwowych opinii prawnych. Jedną z form aktywności Prokuratorii Generalnej był udział w procesie stanowienia prawa na etapie przygotowawczym i wspomaganie organów władzy państwowej wyposażonych w formalne kompetencje prawodawcze. Na podstawie materiałów źródłowych, w szczególności sprawozdań prezesa Prokuratorii Generalnej można ustalić rozmiar i kierunki praktyki prawnej Prokuratorii mającej za przedmiot przygotowanie albo opiniowanie projektów aktów prawnych lub udział w pracach różnych komisji państwowych, którym władze powierzały zadania związane z prawodawstwem. Materiały źródłowe zostały poddane badaniom i krytyce poprzez zastosowanie metody historyczno prawnej. Efektem badań jest artykuł przedstawiający zaangażowanie Prokuratorii Generalnej i jej urzędników w proces stanowienia prawa w Polsce po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku i w okresie odbudowy państwa po II wojnie światowej w warunkach głębokiej zależności od Związku Radzieckiego.

The General Counsel’s Office of the Republic of Poland came into existence by a decree of the Chief of State J. Piłsudski on 7th February 1919. Several months later, in July 1919, the Parliament revoked the decree of the Chief of State and passed the appropriate bill. In 1924, the President of the Republic of Poland issued an ordinance on General Counsel’s, in force until 1951. The General Counsel’s Office of the Republic of Poland protected the public and property interests of the Treasury. The competence of the General Counsel one was in obligation giving of the judicial assistance to the Treasury also gave legal opinions and cooperated in the law making process.The article was based on reports of the President of the General Counsel of the Republic of Poland and archival sources. The sources had been researched by using historical and legal methods. The result of the research is an article presenting the involvement of the General Counsel and its officials in the law-making process in Poland after regaining independence in 1918 and during the reconstruction of the state after World War II in conditions of deep dependence on the Soviet Union.