Sytuacja finansowa polskich przedsiębiorstw po zakończeniu współpracy inwestycyjnej z funduszami private equity – badanie pilotażowe

Abstract

Cel – Celem artykułu jest zbadanie kondycji finansowej polskich przedsiębiorstw finansowanych przez fundusze private equity (PE) po okresie dezinwestycji oraz jej porównanie do przedsiębiorstw funkcjonujących w podobnych warunkach rynkowych i posiadających podobną specyfikę. Postawiono hipotezę badawczą, zgodnie z którą kondycja finansowa przedsiębiorstw finansowanych przez fundusze PE po okresie dezinwestycji jest słabsza niż kondycja finansowa spółek porównawczych. Może to mieć związek ze specyficznym charakterem procesu inwestycyjnego funduszy PE oraz z podnoszoną w literaturze kwestią zwiększania zadłużenia spółek przez fundusze PE. Metoda badań – Badanie pilotażowe przeprowadzono na próbie 10 przedsiębiorstw, których udziały/akcje zostały zbyte przez fundusze PE, oraz 10 spółek porównawczych. Sytuację finansową w obu grupach zbadano przy wykorzystaniu trzech wielowymiarowych modeli dyskryminacyjnych oraz analizy wskaźnikowej. Zakres czasowy badania obejmował dla każdej spółki cztery lata, tj. rok przeprowadzenia dezinwestycji/analogicznej transakcji oraz trzy kolejne lata. Wnioski – Wyniki wykazały, że w obu grupach spółek wystąpiło pogorszenie sytuacji finansowej po transakcji zbycia ich udziałów. W ogólnej ocenie jednak spółki z udziałem funduszy PE cechowały się słabszymi wartościami wskaźników finansowych, a także częściej występowało wśród nich zagrożenie bankructwem. Ponadto wykazano, że spółki te posiadały w roku zakończenia współpracy z funduszem znacznie wyższy poziom zadłużenia, który następnie ulegał zmniejszeniu w kolejnych latach. Oryginalność / wartość / implikacje / rekomendacje – Wyniki badania wskazują na istnienie nowych wyzwań związanych z rosnącym udziałem inwestycji PE na polskim rynku kapitałowym (co jest bardzo pozytywnym zjawiskiem, gdyż fundusze wypełniają istotną lukę kapitałową). Wskazują one na potrzebę przeprowadzenia szerszych badań nad wpływem współpracy inwestycyjnej funduszy PE na długoterminową sytuację finansową polskich spółek portfelowych i poznaniem jej determinant oraz wyznaczają ich kierunek. Badania te pomogą zidentyfikować okoliczności wystąpienia ewentualnego pogorszenia sytuacji finansowej spółek po wyjściu funduszy PE, określić grupy spółek, których może to dotyczyć, oraz sposoby, jakie pomogą temu zapobiec. Jednym z tych sposobów mogłoby być np. wdrożenie do ładu korporacyjnego spółek w okresie po dezinwestycji niektórych narzędzi „dodawania wartości”, które są stosowane przez fundusze PE w trakcie procesu inwestycyjnego.

Purpose – The aim of this paper is to examine the financial condition of Polish enterprises funded by private equity funds (PE) after the divestment period and to compare it with enterprises operating under similar market conditions and with similar characteristics. A research hypothesis has been proposed, suggesting that the financial condition of enterprises financed by PE funds after the divestment period is weaker than that of comparable companies. This may be related to the specific nature of the PE investment process and issues raised in the literature concerning the increase in company debt by PE funds. Research method – The pilot study covered 10 Polish private equity backed firms after exits and 10 comparable companies. The financial condition of companies was examined using the three multidimensional discriminant models and the financial ratio analysis. The time scope of the study covered four years for each company: the year of the divestment/similar transaction and the following three years. Results – The results showed that in both groups of companies, the financial condition deteriorated after divestment. However, PE backed companies were characterized by weaker values of financial ratios, and the risk of bankruptcy was more frequent among them. In addition, it was shown that these companies were characterized by a much higher level of debt in the year of PE exits, which decreased in subsequent years. Originality / value / implications / recommendations – The results of the study indicate the existence of new challenges associated with the growing share of PE investments in the Polish capital market (which is a very positive phenomenon, as funds fill a significant capital gap). They highlight the need for and set the direction for broader research on the impact of PE fund investment cooperation on the long‑term financial situation of Polish portfolio companies and the understanding of its determinants. Such research will help to identify the circumstances under which a potential deterioration of the financial situation of companies after the exit of PE funds might occur, the groups of companies that may be affected, and how this can be prevented. One of the ways to prevent this could be, for example, the implementation of certain “value‑adding” tools used by PE funds into the corporate governance of companies in the post‑divestment period.