REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/17343
Pełny rekord metadanych
Pole DCWartośćJęzyk
dc.contributor.authorNikitorowicz, Jerzy-
dc.date.accessioned2024-10-09T09:28:44Z-
dc.date.available2024-10-09T09:28:44Z-
dc.date.issued2001-
dc.identifier.isbn83-86696-87-7-
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11320/17343-
dc.descriptionZdigitalizowano i udostępniono w ramach projektu pn. Rozbudowa otwartych zasobów naukowych Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku – kontynuacja, dofinansowanego z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy BIBL/SP/0040/2023/01.pl
dc.description.abstractIn the outline that follows, which I have divided into three parts, (Borderlands - Identity - Multicultural education), I have attempted to highlight the problems for multicultural and intercultural education. The theory of multicultural communication, which formulates questions such as: „who are we, how do we live together, how do we cooperate with each other?", forms the theoretical basis for considering these problems. This theory has emerged from the cooperation of cultural and social anthropology with humanistic trends in psychology and pedagogy. The current situation of economic tensions and threats, instability of social and political life, seems to narrow the perception of others and the values that they represent. As a result, fundamental questions about cultural existence and interpersonal relations, tolerance and the humanisation of relationships should be asked more often. If is impossible to understand the cultural achievements of societies, uniess their customs and habits, their language, their Uterary and artistic creations, their historical traditions and their religious beliefs are understood. If we accept that future societies will be multicultural, I think it is essential to consider the following question on a regular basis: do we form our attitudes towards others on the basis of notions of strangeness and mistrust, and do we create closed and xenophobic attitudes in the process of what may be understood as education in the widest sense? In this connection, the fundamental task of education should be reaching out for mutual processes of acquaintance and understanding of differences, shaping mutually positive relationships, seeking out common, cultural roots and helping, at the same time, to put down roots in one's „private and personal homeland" . In the first part of this study, I have attempted to define and differentiate the borderland in geographical, cultural, interactional and personal terms. I have particularly stressed, that borderland areas release a kind of tolerance linked to freedom and responsibility, they create the conditions for dialogue and provide a challenge for modern education. However, we are only able to understand differences and to survive them, when we understand and value our own culture, as a resuIt of which we are able to make comparisons and relate it to others, not in categories of better - worse, but in terms of how strange, difficult to understand, interesting, curious, and stimulating etc. we may find them. Intercultural communication, which is the main aim of education, is the act of crossing the borders of one's own culture, and entering borderland areas and cultural crossroads in order to become a richer person within. Difficult global and lo cal problems show us that we should consciously direct our culture in this direction, so as to facilitate meeting others and holding a dialogue with them, and gaining a fuller understanding of other cultures, their symbols, institutions and behavior. In the second part of the study, which concerns identity and links personal elements with the central values of the group to which the individual belongs, I have paid particular attention to the process of identity formation in a region which has wide variations in religious beliefs and ethnic origins, and which may have a role in shaping the „person from the cultural borderlands". Feelings of identity enable the individual to function in a group, but a t the same time, to maintain a subjective awareness of his/her own distinctiveness and uniqueness. In the process of gaining a sense of identity, the individual identifies with the reference group through its value s (language, religion, customs and habits, historical traditions), which enables him/her to understand the place and role of the group, as well as embarking upon new social interactions. The complexity and multidimensional nature of identification and internalization influences the formation of a diffuse identity, which accepts to a greater or lesser degree and extent, the values of at least two cultural groups. In the third part, I have attempted to point to the principles and ideas of multicultural education, whose elements have been referred to above. I put forward new tasks for education in a pluralist society, educational strategies and directions for educational policy in selected countries, as well as considering schooling opportunities for minorities and the legal basis for their existence. My starting point was that the most appropriate approach to multicultural education would be to use multidimensional educational solutions, which should be influence d primarily by local communities, and depending on the needs and aspirations of minority groups, they would determine and promote solutions which would best satisfy them. In many instances a permanent place for ethnocentricism can be found in the process of education, with the aim of ensuring a feeling of security and adopting an identity that is rooted and anchored in one's "private homeland". Limitation and rejection of the cultural heritage of minority groups, unification and creation of a common culture, often releases feelings of aggression, destroys identity and leads to nationalism. Multicultural education as the process of a dialogue between cultures, would protect against globalization and homogeneity on the one hand, and against local nationalism on the other. Education would thus be „between" that which is found on the borders and would belong to two cultures, which interlock. It would shape openness and tolerance, rejecting feelings of cultural superiority in order to foster a process for the mutual exchange of values and cherishing a common cultural heritage. In its pluralist nature, culture is a treasure chest from which everyone may gain, enriching themselves individually in the sphere of perception, behavior and creativity. Isolationism and prejudice lead to oversimplification and easy criticism, they do not motivate anyone to attempt to extend their range of perceptions or to enter in to dialogue and cooperation with others. In aiming for the mutual enrichment of cultures, rejecting external steering and control, multicultural education permeates the very essence of cultures, and is a preparation for interactions in the form of a dialogue through the process of making mutual comparisons and references. It provides a training in „differentness" and „otherness", allows appropriate creation and modelling of one's own culture and at the same time, provides the opportunity for tolerance and respect for other cultures to be gained. The study outlined above is wide open in character and among others, its aims are to provide a preliminary description of the material to be considered by a seminar in the area of humanities. It also indicates the starting point for systematic research to determine the needs and areas of interest for multicultural education. I believe that this is likely to be of interest to all teachers and persons dealing with the care of young people, as well as a wide range scholars in the humanities, who see the need for, and believe in the possibility of change, innovation and modification in education in the widest sense. [Translation by Barbara Polityńska]pl
dc.language.isoplpl
dc.publisherTrans Humanapl
dc.titlePogranicze, tożsamość, edukacja międzykulturowapl
dc.title.alternativeBorderlands - Identity - Multicultural educationpl
dc.typeBookpl
dc.rights.holder© Copyright by Jerzy Nikitorowiczpl
dc.rights.holder© Copyright by Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckiepl
dc.description.referencesAllport G. W., The Nature of Prejudice, New York 1958 Antynomie transformacji w Polsce. Chrześcijaństwo - Mniejszości - Liberalizm, pod red. Zb. Stachowskiego i A. Wojtowicza, Warszawa 1993pl
dc.description.referencesBeck E., Samodzielność - odpowiedzialność - współpraca, w: Szkoła i nauczyciel a integracja Europy. Materiały z konferencji naukowej w Bydgoszczy, pod red. R. Gerlacha i E. Podoskiej-Filipowicz, Bydgoszcz 1993pl
dc.description.referencesBerger P. L., Luckmann T., Społeczne tworzenie rzeczywistości, Warszawa 1983pl
dc.description.referencesBergman A., Sprawy białoruskie w II Rzeczypospolitej, Warszawa 1974pl
dc.description.referencesBernstein B., Socjolingwistyczne ujęcie procesu socjalizacji, w: Badania nad rozwojem języka dziecka, Warszawa 1980pl
dc.description.referencesBibler V. S., Myślenie jako dialog, Warszawa 1982pl
dc.description.referencesBokszański Z., Tożsamość, interakcja, grupa, Łódź 1989pl
dc.description.referencesBokszański Z., Tożsamość jednostki, Kultura i Społeczeństwo 1988pl
dc.description.referencesBoski P., Jarymowicz M., Malewska-Peyre H., Tożsamość a odm ienność kulturowa, Warszawa 1991pl
dc.description.referencesBrass P.R., Ethnicity and Nationalism. Theory and Comparison, London 1991pl
dc.description.referencesBronfenbrenner U., Dwa światy wychowania USA i ZSRR, Warszawa 1988pl
dc.description.referencesSalij J. Szukającym drogi, Poznań 1982pl
dc.description.referencesSchaff A., Stereotypy a działania ludzkie, Warszawa 1981pl
dc.description.referencesSmolicz J. J., Kultura i nauczanie w społeczeństwie wieloetnicznym, Warszawa 1990pl
dc.description.referencesSmolińska-Theiss B., Dzieciństwo w małym mieście, Uniwersytet Warszawski, Wydział Pedagogiczny 1993pl
dc.description.referencesSosna G., Bibliografia parafii prawosławnych na Białostocczyźnie, Ryboły 1991pl
dc.description.referencesSzczepański J., Elementarne pojęcia socjologii, Warszawa 1970pl
dc.description.referencesTrempała E., Funkcja szkoły na tle wychowania równoległego, w: Socjalizacja - Osobowość - Wychowanie pod red. H. Muszyńskiego, Poznań 1989pl
dc.description.referencesTurner J. H., Struktura teorii socjologicznej, Warszawa 1985pl
dc.description.referencesTurner R., The Self - Conception in Social Interaktion, New York 1968pl
dc.description.referencesWeigl B., Łukaszewski W., Uprzedzenia i stereotypy etniczne u dzieci: przeciwdziałanie i modyfikacja, Opole 1992pl
dc.description.referencesBystroń S., Megalomania narodowa, w: Tematy, które mi odradzano, Warszawa 1980pl
dc.description.referencesWitkowski L., Przekroje analityczne kwestii edukacyjnej (dyskusja społeczno-krytyczna), w: Ku pedagogii pogranicza, Toruń 1990pl
dc.description.referencesWitkowski L., Rozwój i tożsamość w cyklu życia, Toruń 1989pl
dc.description.referencesWitkowski L., Tożsamość i zmiana. (Wstęp do epistemologicznej analizy kontekstów edukacyjnych), Toruń 1988pl
dc.description.referencesWitkowski L., Uniwersalizm pogranicza. O semiotyce kultu ry Michała Bachtina w kontekście edukacji, Toruń 1991pl
dc.description.referencesWitkowski L., W stronę edukacji (dla) pogranicza (pedagogiczne „Bachtinalia"), Kwartalnik Pedagogiczny 1990, nr 4, s. 47-66pl
dc.description.referencesZnaniecki F., Nauki o kulturze, Warszawa 1971pl
dc.description.referencesZnaniecki F., Współczesne narody, Warszawa 1990pl
dc.description.referencesCarrington B., Short G., «Race» and the Primary School: Theory into Practice, Windsor 1989pl
dc.description.referencesCarrithers M., Dlaczego ludzie mają kultury, Warszawa 1994pl
dc.description.referencesChau K. L. (eds), Ethnicity and Bicullturalismus. Emerging Perspectives of Social Group Wark, Haworth Press 1991pl
dc.description.referencesChlewiński Z., Stereotypy: Struktura, funkcja, geneza. Analiza interdyscyplinarna, w: Stereotypy i uprzedzenia, Warszawa 1992pl
dc.description.referencesColin Irwin, Integratet Education. From Theory to Practice in Divided Societies, Prospects 81, vol. XXII, nr 1/1992pl
dc.description.referencesDąbrowski K., Dezintegracja pozytywna, Warszawa 1979pl
dc.description.referencesDomenach Jean-Marie, Europa: wyzwanie dla kultury, Warszawa 1992pl
dc.description.referencesDubos R., Pochwała różnorodności, Warszawa 1986pl
dc.description.referencesDuncan C., A Secondary School Case Study, w: The Multicultural Dimension of the National Curriculum, Edited by Anna S. King, Michael J. Reiss, London 1993pl
dc.description.referencesEncyklopedia katolicka, t. IV, Lublin 1985pl
dc.description.referencesErikson E., Childhood and Society, New York 1963pl
dc.description.referencesFedorowski M., Lud białoruski. Materiały do etnografii słowiańskiej zgromadzone w latach 1853-1923, t. I-VIpl
dc.description.referencesFaulkner M., Willans R., A Primary School Case Study, w: The Multicultural Dimension of the Natonal Curriculum, Edited by Anna S. King, Michael J. Reiss, London 1993pl
dc.description.referencesGellner E., Narody i nacjonalizm, Warszawa 1991pl
dc.description.referencesGillborn D., „Race" Ethnicity and Education. Teaching and Learning in Multi-Ethnic Schools, London 1990pl
dc.description.referencesGiroux H. A., Schooling and the Struggie for Public Life: Critical Pedagogy in the Modern Age, University of Minnesota Press, 1988pl
dc.description.referencesGładysz M., Z zagadnień procesów kulturowych pogranicza etnicznego, Kraków 1972pl
dc.description.referencesGoffman E., Człowiek w teatrze życia codziennego, Warszawa 1981pl
dc.description.referencesGould D., Whole School Issues, w: The Multicultural Dimension of the National Curriculum, Edited by Anna S. King, Michael J. Reiss, London 1993pl
dc.description.referencesGurycka A., Podmiotowość - postulat dla wychowania, w: Podmiotowość w doświadczeniach wychowawczych dzieci i młodzieży, pod red. A. Guryckiej, Warszawa 1989pl
dc.description.referencesHepburn M. H., Multiculturalism and Social Cohesion in a Democratic Society, Prospects 81, vol. XXII nr 1/1992pl
dc.description.referencesIwaniec E., Z dziejów staroobrzędowców na ziemiach polskich, Warszawa 1977pl
dc.description.referencesJacher Wł., Więź społeczna w teorii i praktyce, Katowice 1987pl
dc.description.referencesJanowicz S., Terra incognito: Białoruś, Białystok 1993pl
dc.description.referencesJasiński Z. (red.), Zderzenia t przenikanie kultur na pograniczach, Opole 1989pl
dc.description.referencesJasiński Z. (red.), Na pograniczach, Opole 1991pl
dc.description.referencesJerschina J., Naród w świadomości młodzieży, Kraków 1978pl
dc.description.referencesKawula S., Antynomie współczesnego wychowania - refleksje w roku 1992, w: Stare i nowe dylematy teorii wychowania. Materiały z konferencji naukowej, Toruń 1992pl
dc.description.referencesKawula S., Współczesne antynomie w wychowaniu, (maszynopis)pl
dc.description.referencesKeller J., Tolerancja jako zasada moralna i postawa, Studia Filozoficzne 1960, nr 1pl
dc.description.referencesKing T., Toleration, London 1976pl
dc.description.referencesKlein G., Reading into Racism. Bias ill Children's Literature and Learning Materials, London and New York 1995pl
dc.description.referencesKossak-Główczewski K., Pytania i niektóre aspekty niezależnej edukacji regionalnej, w: Edukacja alternatywna. Dylematy teorii i praktyki, pod red. B. Sliwerskiego, Kraków 1992pl
dc.description.referencesKotarbiński T., Studia z zakresu filozofii, etyki i nauk społecwych, Ossolineum 1970pl
dc.description.referencesKowalski S., Socjologia wychowania w zarysie, Warszawa 1986pl
dc.description.referencesKozielecki J., Psychologiczna teoria samowiedzy, Warszawa 1981pl
dc.description.referencesKrug M., The Melting of the Ethnics, Bloomington 1976pl
dc.description.referencesKubiak H., Paleczny T. i in., Mniejszości polskie i Polonia w ZSRR. Kraków 1992pl
dc.description.referencesKwaśniewski K., Zderzenie kultur. Tożsamość a aspekty konfliktów i tolerancji, Warszawa 1982pl
dc.description.referencesKwieciński Z., Funkcjonowanie szkoły w środowisku wiejskim. Studia na wsi peryferyjnej, Warszawa 1972pl
dc.description.referencesKwieciński Z., Dynamika funkcjonowania szkoły. Studium empiryczne z socjologii edukacji, Warszawa 1990pl
dc.description.referencesKwieciński Z., Witkowski L., Ku edukacji pogranicza, Toruń 1990pl
dc.description.referencesKwilecki A., Łemkowie. Zagadnienia migracji i asymilacji, Warszawa 1974pl
dc.description.referencesLa Belle T. J., Ward Ch. R., Multiculturalism and Education. Diversity and its lmpact on Schools and Society, State University of New York 1994pl
dc.description.referencesLaskowska A., Historia i działalność Ośrodka „Pogranicze - Sztuk, Kultur, Narodów" w Sejnach, maszynopis pracy dyplomowej napisanej pod kierunkiem autora, MWN, Olecko 1995pl
dc.description.referencesLazari-Pawłowska I,, Trzy pojęcia toleracji, Studia Filozoficzne 1984, nr 8pl
dc.description.referencesLewowicki T. (red.), Hierarchia wartości i plany życiowe dzieci z Zaolzia, Cieszyn 1992pl
dc.description.referencesLewowicki T., (red.) Dzieci Zaolzia, Cieszyn 1992pl
dc.description.referencesLewowicki T., (red.) Aspiracje i drogi życiowe dzieci zaolziańskich, Katowice 1994pl
dc.description.referencesLippmann W., Public Opinion. Transaction Publishes, New Brunswick, New Jersey 1991pl
dc.description.referencesLipski J. J., Dwie ojczyzny, dwa patriotyzmy (uwagi o megalomanii narodowej i ksenofobii Polaków), Warszawa 1992pl
dc.description.referencesLis S., Proces socjalizacji dziecka w środowisku pozarodzinnym, Warszawa 1992pl
dc.description.referencesLovell J., Polska, jakiej nie znamy, Kraków 1970pl
dc.description.referencesLuckman T., Remarks on Personal Identity; Inner Social and Historical Tirne, Upsala 1983pl
dc.description.referencesŁukaszewski w., Szanse rozwoju osobowości, Warszawa 1984pl
dc.description.referencesMakowski B., Litwini w Polsce 1920-1939, Warszawa 1986pl
dc.description.referencesMalikowski M., Pojęciowo-teoretyczne aspekty kontrowersji wokół istoty więzi społecznej, Studia Socjologiczne 1979, nr 4pl
dc.description.referencesMarkowska D., Teoretyczne podstawy edukacji międzykulturowej, Kwartalnik Pedago­giczny 1990, nr 4, s. 109-117pl
dc.description.referencesMatusewicz Cz., Psychologiczne problemy tolerancji,. w: Edukacja międzykulturowa. W kręgu potrzeb, oczekiwań i stereotypów, Bialystok 1995pl
dc.description.referencesMay S., Making MlIlticulltural Education Work, Toronto 1994pl
dc.description.referencesMcLaren P., Culture ar Canon? Critical Pedagogy and the Politics of Heracy, Harvard Educational Review, wol. 58, nr 2, 1988pl
dc.description.referencesMeighan R., Socjologia edukacji, Toruń 1993pl
dc.description.referencesMuchowicz A., Wokół terminu pogranicza jako metafory filozoficznej, w: Nieobecne dyskursy, cz. II pod red. Z. Kwiecińskiego, Toruń 1992pl
dc.description.referencesMussen P. H., Conger J. J., Kagan J., Child Deyelopment and Personality, New York, Evanston, San Francisco, London 1974pl
dc.description.referencesNieto S., Affirming Diversity: The Sociopolittcal context of Multicultural Education, New York 1992pl
dc.description.referencesNikitorowicz J., Rodzina w zróżnicowanych wyznaniowo i etnicznie społecznościach Białostocczyzny, Sprawy Narodowościowe, t. I, z. 1, Poznań 1992pl
dc.description.referencesNikitorowicz J., Socjalizacja i wychowanie w zróżnicowanych wyznaniowo i etnicznie rodzinach Białostocczyzny, Białystok 1992pl
dc.description.referencesNikitorowicz J. (red.), Edukacja międzykulturowa. W kręgu potrzeb, oczekiwań i stereotypów, Białystok 1995pl
dc.description.referencesNovak M., Przebudzenie etnicznej Ameryki, Warszawa 1985pl
dc.description.referencesNowicka E. (red), Religia obcość, Kraków 1991pl
dc.description.referencesObuchowski K., Adaptacja twórcza, Warszawa 1985pl
dc.description.referencesObuchowski K., Człowiek intencjonalny, Warszawa 1993pl
dc.description.referencesObuchowski K., Mikro i makro świat człowicka, Jabłonna 1987pl
dc.description.referencesOssowska M., Wzór obywatela, esej, w: O człowieku, moralności i nauce, Warszawa 1983pl
dc.description.referencesOssowski S., Moralność w nauce, Warszawa 1983pl
dc.description.referencesOssowski S., O ojczyźnie i narodzic, Warszawa 1984pl
dc.description.referencesOssowski S., Więź społeczna i dziedzictwo krwi, Warszawa 1966pl
dc.description.referencesOssowski S., Z zagadnień psychologii społecznej, w: Dzieła, t. III, Warszawa 1967pl
dc.description.referencesPawluczuk W., Światopogląd jednostki w warunkach rozpadu społeczności tradycyjnej, Warszawa 1972pl
dc.description.referencesPhinney J. S., Ethnic Identity and Self-Esteem, A Review and Integration, Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 1991pl
dc.description.referencesPilch T., Polska nietolerancja, w: Tolerancja, Warszawa 1992pl
dc.description.referencesPismo społeczno-polityczne „Obóz" i innepl
dc.description.referencesPiwowarski Wł. (red. ), Słownik katolickiej nauki społecznej, Warszawa 1993pl
dc.description.referencesRobbins R., Identity Culture and Behaviour, Chicago 1973pl
dc.description.referencesRokeach M., The Often and Closed Mind, lnvestigation in to the Nature of Belief System and Pasonalny Systems, New York 1960pl
dc.description.referencesSadowski A., Narody wielkie i małe. Białorusini w Polsce, Białystok 1991pl
dc.description.referencesSadowski A., Pogranicze. Studia społeczne. Zarys problematyki, w: Pogranicze, t. I, Białystok 1992pl
dc.description.referencesSadowski A., Społeczne problemy wschodniego pogranicza, Białystok 1991pl
Występuje w kolekcji(ach):Książki / Rozdziały (STH)
Książki/Rozdziały (WNoE)

Pliki w tej pozycji:
Plik Opis RozmiarFormat 
J_Nikitorowicz_Pogranicze_tozsamosc_edukacja_miedzykulturowa.pdf12,56 MBAdobe PDFOtwórz
Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja jest chroniona prawem autorskim (Copyright © Wszelkie prawa zastrzeżone)