Rozprawy filologiczne Joachima Lelewela

Pole DC	Wartość	Język
dc.contributor.author	Sokólska, Urszula	-
dc.date.accessioned	2024-07-10T11:26:57Z	-
dc.date.available	2024-07-10T11:26:57Z	-
dc.date.issued	2024	-
dc.identifier.citation	Romantyczność i filologia. Wileńskie kręgi Adama Mickiewicza. Studia, red. tomu Andrzej Baranow, Jarosław Ławski, Białystok–Vilnius 2024, s. 215-238	pl
dc.identifier.isbn	978-83-7657-509-4	-
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11320/16884	-
dc.description	Tekst jest skróconą wersją rozdziału pomieszczonego w monografii: U. Sokólska, „O, mowo polska, ty ziele rodzime”. Wokół refleksji nad kształtem polszczyzny, Białystok 2017 (Sokólska 2017a: 15-54).	pl
dc.description.abstract	The activities of Joachim Lelewel (1786–1861), a Polish historian and writer, a scholar with a Renaissance mind and an extraordinary range of interests, even against the background of the 19th century, are surprising for the breadth of the scientific fields he independently practiced. Among these fields was philology. Lelewel, throughout his scientific activity, co-created a strong intellectual current still based on the Enlightenment efforts to develop an ideal language, fully unified and fully standardized, a language that had to „live” in conditions of special danger and face the politics of the partitioner. He closely examined all grammar textbooks and journal articles that appeared, commented on them in detail, and evaluated them. As is argued, Lelewel’s understanding of the culture of language is inextricably linked to the concept of style as a very complex category, integrating many linguistic elements hierarchically and functionally differentiated.	pl
dc.language.iso	pl	pl
dc.publisher	Wydawnictwo Prymat	pl
dc.relation.ispartofseries	Przełomy/Pogranicza: Studia Literackie;49	-
dc.subject	Joachim Lelewel	pl
dc.subject	linguistic treatises	pl
dc.subject	style	pl
dc.subject	Polish	pl
dc.subject	culture of language	pl
dc.title	Rozprawy filologiczne Joachima Lelewela	pl
dc.title.alternative	Philological Treatises of Joachim Lelewel	pl
dc.type	Book chapter	pl
dc.rights.holder	© Copyright by: Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2024	pl
dc.description.Biographicalnote	URSZULA SOKÓLSKA – prof. dr hab., autorka czterech książek i ponad stu artykułów naukowych opublikowanych w czasopismach i książkach zbiorowych. Zainteresowania badawcze koncentrują się przede wszystkim wokół historii polszczyzny, zwłaszcza doby średnio- i nowopolskiej. Szczególne miejsce w tej problematyce zajmują zagadnienia języka osobniczego oraz polszczyzny kresowej, dawnej i nowszej, także język prasy, język reportażu literackiego, struktura językowa poradników różnego typu oraz zapomniane słowniki i traktaty poświęcone leksykografii, leksykologii i ortoepii. Najważniejsze publikacje: Siedemnastowieczna polszczyzna kresów północno-wschodnich (Słowotwórstwo, słownictwo, frazeologia), Białystok 1999; Leksykalno-stylistyczne cechy prozy Melchiora Wańkowicza (na materiale reportaży z lat 1961–1974), Białystok 2005; Studia i szkice o języku autorów. Zagadnienia wybrane, Białystok 2010; „O, mowo polska, ty ziele rodzime”. Wokół refleksji nad kształtem polszczyzny, Białystok 2017. Redakcje naukowe: Odmiany stylowe polszczyzny – dawniej i dziś, Białystok 2011, ss. 431; Tekst – akt mowy – gatunek wypowiedzi, Białystok 2013, ss. 438; Odkrywanie słowa – historia i współczesność, Białystok 2015, ss. 651; Socjolekt – idiolekt – idiostyl. Historia i współczesność, Białystok 2017, ss. 461, współredakcja książki [wspólnie z Piotrem Wróblewskim] Słowa jak mosty nad wiekami. Prace dedykowane Profesor Barbarze Falińskiej, Białystok 2003, ss. 425.	pl
dc.description.Affiliation	Uniwersytet w Białymstoku	pl
dc.description.references	Lelewel J., Uwagi nad Mateuszem herbu Cholewa, polskim XII wieku dziejopisem, a w szczególności nad pierwszą dziejów jego księgą, Wilno 1811 (skrót: Cholew).	pl
dc.description.references	Lelewel J., Pisma pomniejsze geograficzno-historyczne. Przestroga, Warszawa 1814 (skrót: Przest).	pl
dc.description.references	Lelewel J., Do Redakcyi Tygodnika o głosce J podłużném, „Tygodnik Wileński” 1816, t. 1, s. 350–357 – tekst podpisany pseudonimem K.K (skrót: Podł).	pl
dc.description.references	Lelewel J., Do Redakcyi Tygodnika o ogoniastém J i o różnych rzeczach, „Tygodnik Wileński” 1816, t. 1, s. 382–387 – podpisane pseudonimem Ppp. (skrót: Ogn).	pl
dc.description.references	Lelewel J., O liczbie podwoyney w języku Polskim tak w imionach jako i słowach, „Tygodnik Wileński” 1816, t. 1 (skrót: Podw).	pl
dc.description.references	Lelewel J., O historii i jej rozgałęzieniach i naukach związek z nią mających, Warszawa 1826 (skrót: Hist).	pl
dc.description.references	Lelewel J., O pisowni polskiej z powodu rozpraw Deputacji na publicznym posiedzeniu Tow. Król. Warszawskiego Przyjaciół Nauk Czytanych, „Pamiętnik Warszawski Umiejętności Czystych i Stosowanych” 1829, t. 3, s. 24–45 (skrót: Pisow).	pl
dc.description.references	Lelewel J., Listy emigracyjne, t. I, Kraków 1948 (skrót: Listy I).	pl
dc.description.references	Lelewel J., Listy emigracyjne, t. II, Kraków 1949 (Listy II).	pl
dc.description.references	Lelewel J., Listy emigracyjne, t. IV, Wrocław–Kraków 1954 (skrót: Listy IV).	pl
dc.description.references	Lelewel J., Pisma metodologiczne, t. II, cz. 1, Warszawa 1964 (skrót: Metod I).	pl
dc.description.references	Lelewel J., Pisma metodologiczne, t. II, cz. 2, Warszawa 1964 (skrót: Metod II).	pl
dc.description.references	Bajerowa I., Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja. Ortografia, fonologia z fonetyką, morfonologia, t. I, Katowice 1986.	pl
dc.description.references	Borowska-Żmigrodzka B., Wprowadzanie joty w XIX-wiecznych drukach wrocławskiej oficyny Kornów, „Prace Językoznawcze”. Studia Polonistyczne, nr 19, pod red. A. Kowalskiej i A. Wilkonia, Katowice 1991, s. 23–29.	pl
dc.description.references	Brzezina M., Litera j (J) w rękopisach XVIII/XIX w. na tle przepisów ortograficznych, „Język Polski” 1973, LIII, s. 270–278.	pl
dc.description.references	Bugajski M., Świadomość językowa a świadomość lingwistyczna, w: Mowa rozświetlona myślą. Świadomość normatywno-stylistyczna współczesnych Polaków, pod red. J. Miodka, Wrocław 1999, s. 33–38.	pl
dc.description.references	Dubisz S., Język – historia – kultura (wykłady, rozprawy, rozważania), t. 3, Warszawa 2012.	pl
dc.description.references	Feliński A., Pisma własne i przekładania wierszem, poprzedzone rozprawą pt. Przyczyny używanej w tem dziele pisowni, rozdz. Czy dobrze używamy liter i, j, y, i czy nie można by używać ich lepiej, Warszawa 1816, s. XCI–CIV.	pl
dc.description.references	Jaros V., Studia nad językiem i stylem pism naukowych Joachima Lelewela, Częstochowa 2015.	pl
dc.description.references	Joachim Lelewel. Księgoznawca, bibliotekarz, bibliograf, red. M.M. Biernacka,Warszawa 1992.	pl
dc.description.references	Jodłowski S., Losy polskiej ortografii, Warszawa 1979.	pl
dc.description.references	Klemensiewicz Z., Historia języka polskiego, Warszawa 1976.	pl
dc.description.references	Kloch Z., Spory o język, Warszawa 1995.	pl
dc.description.references	Kopczyński O., Gramatyka języka polskiego (dzieło pozgonne), Warszawa 1817, za: http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/doccontent?id=253423 [dostęp: 1.09.2022].	pl
dc.description.references	Maćkowiak K., Słownik a poezja. Z zagadnień świadomości leksykalnostylistycznej polskiego oświecenia, Zielona Góra 2001.	pl
dc.description.references	Mroziński J., Pierwsze zasady gramatyki języka polskiego, Warszawa 1822.	pl
dc.description.references	Mroziński J., Odpowiedź na umieszczoną w „Gazecie Literackiej” recenzję dzieła pt. Pierwsze zasady gramatyki języka polskiego, Warszawa 1824.	pl
dc.description.references	Pihan A., Rękopis a pierwodruk „Jermoty” J. I. Kraszewskiego. Różnice językowe, „Studia Polonistyczne” 1979, t. 6, s. 111–118.	pl
dc.description.references	Pihan A., Poglądy J. I. Kraszewskiego na język i jego praktyka pisarska, w: Język – teoria – dydaktyka, red. Marcin Preyzner, Kielce 1990, s. 103–113.	pl
dc.description.references	Pihan-Kijasowa A., Studia o języku J. I. Kraszewskiego, Poznań 1991.	pl
dc.description.references	Skład i rozkład mowy, czyli Gramatyka obrazowa języka polskiego dla użytku szkół początkowych ułożona przez H. Klimaszewskiego, Paryż 1838.	pl
dc.description.references	Sławiński F.F., O głosce i literze j wobec zasad pisowni, Warszawa 1874.	pl
dc.description.references	Sokólska U., Udział Joachima Lelewela w dyskusji nad ortografią polską pierwszej połowy XIX wieku, w: Wokół polszczyzny dawnej i obecnej, pod red. B. Nowowiejskiego, Białystok 2006, s. 343–356.	pl
dc.description.references	Sokólska U., Lelewelowska teoria kultury języka w „Pismach metodologicznych” i „Listach emigracyjnych” wyłożona, „Białostockie Archiwum Językowe” 2008, nr 8, Białystok, s. 105–122.	pl
dc.description.references	Sokólska U., Joachim Lelewel jako językoznawca, w: tejże, „O, mowo polska, ty ziele rodzime”. Wokół refleksji nad kształtem polszczyzny, Białystok 2017a, s. 15–54. http://hdl.handle.net/11320/8869 https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/8869/1/Sok%c3%b3lska_O%20mowo%20polska_wk%c5%82ad.pdf.	pl
dc.description.references	Sokólska U., Stanisława hrabiego Potockiego uwagi o stylu, w: Socjolekt – idiolekt – idiostyl. Historia i współczesność, pod red. U. Sokólskiej, Białystok 2017b, s. 343–354.	pl
dc.description.references	Sokólska U., Refleksje lingwistyczne księcia Adama Czartoryskiego, w: „Tyle się we mnie słów zebrało...”. Szkice o języku i tekstach, red. naukowa B. Pędzich, M. Wanot-Miśtura, D. Zdunkiewicz-Jedynak, Warszawa 2018, s. 515–530.	pl
dc.description.references	Sokólska U., 2020a, Józefa Ignacego Kraszewskiego kilka uwag o stylu, „Poznańskie Studia Polonistyczne”. Verba multiplicia, veritas una. Tom prac dedykowanych Profesor Alicji Pihan-Kijasowej, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, t. 54, cz. II, pod red. T. Lisowskiego, P. Michalskiej-Góreckiej, J. Migdał, A. Piotrowskiej-Wojaczyk i A. Sieradzkiego, Poznań, s. 205–222.	pl
dc.description.references	Sokólska U., 2020b, Joachim Lelewel jako onomasta, „Białostockie Archiwum Językowe”, nr 20, s. 273–284.	pl
dc.description.references	Sokólska U., Językoznawcze zainteresowania Józefa Ignacego Kraszewskiego, „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2021, Seria Językoznawcza, wolumin 28 (48), numer 2, s. 125–142.	pl
dc.description.references	Urbańczyk S., Językoznawstwo polskie I połowy XIX wieku, w: O języku Adama Mickiewicza, pod red. Z. Klemensiewicza, Wrocław 1959, s. 487–521.	pl
dc.description.references	Urbańczyk S., Językoznawstwo polskie pierwszej połowy XIX wieku, w: Szkice z dziejów języka polskiego, Warszawa 1968, s. 370–412.	pl
dc.description.references	Urbańczyk S., Uwagi o polszczyźnie Joachima Lelewela, „Język Polski” 1983, LXIII, s. 170–178.	pl
dc.description.references	Walczak B., Adama Mickiewicza „Pomysły etymologiczne”, w: Studia nad językiem Adama Mickiewicza, pod red. M. Białoskórskiej i L. Mariak, Szczecin 1998, s. 113–126.	pl
dc.description.references	Walczak B., Adam Mickiewicz o językach słowiańskich, w: Poznańskie Spotkania Językoznawcze, t. V, cz. 2, pod red. Z. Krążyńskiej i Z. Zagórskiego, Poznań 1999a, s. 105–115.	pl
dc.description.references	Walczak B., 1999b, Mickiewicz-paleoslawista, „Prace Filologiczne” XLIV, s. 535–544.	pl
dc.description.references	Zdaniukiewicz A., Spór o istotę kultury języka w pierwszej połowie XIX wieku, „Język Polski” 1979, LIX, 5, s. 361–373.	pl
dc.description.references	Grzenia J., Słownik imion, Warszawa 2004.	pl
dc.description.references	Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa 1970.	pl
dc.description.references	Linde S., Słownik języka polskiego, t. I–VI, Warszawa 1994.	pl
dc.description.references	Karłowicz J., Kryński A., Niedźwiedzki W., Słownik języka polskiego, t. I–VIII, Warszawa 1900–1927.	pl
dc.description.references	Słownik języka polskiego, pod red. M. Orgelbranda, t. I–II, Wilno 1861.	pl
dc.description.firstpage	215	pl
dc.description.lastpage	238	pl
dc.identifier.citation2	Romantyczność i filologia. Wileńskie kręgi Adama Mickiewicza. Studia, red. tomu Andrzej Baranow, Jarosław Ławski	pl
dc.conference	Międzynarodowa Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa „Adam Mickiewicz i romantycy wobec tradycji wileńskiego środowiska filologicznego (1795–1864). Osobowości – idee – dzieła – konteksty europejskie", Białystok–Vilnius 21 czerwca 2022 r.	pl
dc.identifier.orcid	0000-0002-3945-1138	-
Występuje w kolekcji(ach):	Materiały konferencyjne (WFil) Międzynarodowa Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa „Adam Mickiewicz i romantycy wobec tradycji wileńskiego środowiska filologicznego (1795–1864). Osobowości – idee – dzieła – konteksty europejskie", 21 czerwca 2022

Pliki w tej pozycji:

Plik	Opis	Rozmiar	Format
U_Sokolska_Rozprawy_filologiczne_Joachima_Lelewela.pdf		207,88 kB	Adobe PDF	Otwórz

Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki