Polska - Brazylia. Między liberalizmem a interwencjonizmem

Abstract

Koniec XX w. był okresem burzliwych przemian politycznych, społecznych i ekonomicznych na całym świecie. W gospodarce światowej kończyła się era bezpośredniego łączenia prosperity z kapitalizmem i demokracją. Nowo powstające bądź przechodzące znaczące przemiany państwa stawały przed wyborem ścieżki rozwoju - rządy decydowały o polityce państw na najbliższe dekady. Była ona bliższa liberalizmowi bądź interwencjonizmowi. Do porównania wybrano dwie odległe geograficznie gospodarki: Polskę i Brazylię. Oba społeczeństwa po II wojnie światowej przeszły okres centralizacji władzy, podporządkowania ideologicznego, a ostatecznie upomniały się o demokrację. Oba państwa pozostawały w sieci zależności polityczno-gospodarczych, które wyniszczały ich gospodarki. W podobnym okresie przeszły przemiany, które miały odmienny kierunek, ale zakończyły się względnym sukcesem w obu przypadkach. Artykułu przedstawia poglądy Autora na przemiany i ich efekty, jakie zaszły w Polsce i Brazylii na przestrzeni ostatnich 20 lat. Zawiera również pogląd odnośnie do zmienności oddziaływania państwa na gospodarkę. Z przykładu Polski i Brazylii wynika, że najwłaściwsze podejście to takie, które uwzględnia poziom rozwoju gospodarczego, otoczenia i potrzeb społecznych. Dopiero uwzględnienie tych i innych elementów społecznych, historycznych, politycznych i gospodarczych pozwala stwierdzić, jaki stopień interwencjonizmu państwa i w jakim okresie jest wskazany.

The end of the twentieth century was a period of tumultuous political, social, and economic changes in the world. The global economy reached a point when prosperity ceased to be directly associated with capitalism and democracy. The states that were emerging, or which were undergoing significant changes at the time, were faced with the necessity to choose new development paths as their governments determined the state policies for the following decade. They could either lean towards liberalism or interventionism. Two geographically distant economies have been selected for this comparison: Polish and Brazilian. After World War II, both societies witnessed a centralisation of power, ideological subordination, and ultimately they fought for democracy. The two countries were trapped in networks of political and economic relations which devastated their economies. In a similar period, they underwent transformations that took different directions, but resulted in a relative success in both cases. The paper presents an individual view on the changes and their effects that have occurred in Poland and Brazil over the last twenty years. The author expresses his conviction of the changeability of state influence on an economy. The examples of Poland and Brazil demonstrate that the most appropriate approach is one that takes into account the level of economic development, environment, and social needs. Only taking these and other social, historical, political and economic factors into consideration enables the government to determine what degree of state intervention and over what period is advisable.