Sukcesy uczniów zdolnych. Fakty - narracje - interpretacje

Abstract

Celem książki jest ukazanie kontekstów społecznych rozwoju zdolności, wybitnych uzdolnień, talentu kilkunastu uczniów białostockich szkół oraz przedstawienie historii ich sukcesów edukacyjnych i życiowych z perspektywy jakościowej orientacji badawczej. Książka składa się z pięciu rozdziałów oraz zakończenia. Dwie pierwsze części zatytułowane: Koncepcje zdolności, uwarunkowań i talentu oraz Sukces edukacyjny i życiowy w literaturze naukowej stanowią teoretyczne podstawy badań własnych nad sukcesami edukacyjnymi i życiowymi uczniów zdolnych. Ukazano w nich istotę podstawowych kategorii pojęciowych takich jak: zdolności, uzdolnienia, talent oraz sukces. Kolejno dokonano analizy ważnych z perspektywy podjętej problematyki badawczej koncepcji teoretycznych. W rozdziale trzecim pt. Narracja jako źródło wiedzy o historii sukcesu rozpatrzono kwestię znaczenia narracji w kontekście konstruowania wiedzy ucznia o sobie i o świecie, przedstawiono możliwości i szanse jakościowego podejścia biograficznego w badaniu historii sukcesu ucznia. Czytelnik może zapoznać się także z metodologiczną koncepcją badań nad sukcesami uczniów zdolnych. Rozdział czwarty Fakty. Historie sukcesu Białostockich Talentów poświęcony jest prezentacji portretów uczniów zdolnych - bohaterów książki, którzy dokonali autocharakterystyk skoncentrowanych na ich dotychczasowych sukcesach (osiągnięciach, nagrodach, konkursach, wynalazkach, odkryciach), indywidualnej drodze do sukcesu oraz swoich planach edukacyjnych i życiowych. W rozdziale piątym Narracje i interpretacje – Zdolności, uzdolnienia, talent, sukces. Perspektywa ucznia, rodzica i nauczyciela Czytelnik może zapoznać się z efektem analizy materiału empirycznego. Zaprezentowano w nim okoliczności odkrywania zdolności, uzdolnień i talentu ucznia. Ukazano obraz sukcesu ucznia zdolnego w kontekście podmiotowym i przedmiotowym, obraz człowieka sukcesu oraz indywidualną drogę ucznia do sukcesu. W tej części książki zwrócono także uwagę na uwarunkowania rozwijania zdolności i uzdolnień oraz sukcesów uczniów. Rozpatrzono rolę rodziny i szkoły w tym procesie. Na zakończenie przedstawiono rady i zalecenia badanych uczniów zdolnych, ich rodziców i nauczycieli dotyczące stwarzania optymalnych warunków wspierania ucznia w drodze do sukcesu edukacyjnego i życiowego. Zakończenie książki jest swoistym zaproszeniem Czytelnika do refleksji.