Wybielanie "Czarnej Legendy". Wkład historiografii brytyjskiej w tworzenie nowego wizerunku wczesnonowożytnej Hiszpanii na przykładzie prac Henry' ego Kamena

Abstract

Artykuł poświęcony jest problemowi "La Leyenda Negra", powstałej w XVI wieku w krajach rywalizujących z Hiszpanią o międzynarodową pozycję i wpływy. Jednym z tych krajów była Anglia, gdzie protestancka propaganda skupiała się głównie na malowaniu obrazu Hiszpanii jako kraju spływającego krwią torturowanych ofiar Trybunału Świętego Oficjum oraz brutalnie rozprawiającego się z walczącymi o niepodległość protestanckimi Niderlandami. Rewizji negatywnego wizerunku Hiszpanii i hiszpańskiej Inkwizycji, utrwalonego zarówno w historiografii, jak i powszechnej opinii, podjął się brytyjski historyk Henry Kamen. Jego książka The Spanish Inquisition, opublikowana w 1965 roku, była jedną z pierwszych prac kwestionujących tradycyjny negatywny obraz inkwizycji. Kolejne, poprawione w latach dziewięćdziesiątych XX wieku, wydanie książki oraz szereg innych prac Henry' ego Kamena poświęconych wczesnonowożytnej Hiszpanii czynią go jednym z najważniejszych autorów walczących z "Czarną Legendą". Artykuł ma na celu przedstawienie najważniejszych propozycji nowego spojrzenia na Hiszpanię XVI wieku, sformułowanych przez tego wybitnego przedstawiciela brytyjskiej historiografii.

Este artículo examina el papel deI eminente historia dor británico Henry Kamen en la creación de una imagen alternativa de la Edad Moderna de España y de su más famosa institución, la Inquisición. El estudio monográfico clave de Henry Kamen sobre la Inquisición espafiola fue publicado por primera vez en 1965, como un intento pionero de desacreditar el mito de la Inquisición como una institución todopoderosa, cruel y opresiva. En esa primera edición y en las posteriores ediciones revisadas de la obra, publicadas en los afios 1980 y 1990, así como en el resto de sus trabajos, Henry Kamen presenta su interpretación deI lugar que ocupa el Santa Oficio en la política, cultura y vida cotidiana de España, desafiando la popular Leyenda Negra de la Inquisición. El presente artículo ofrece un esbozo de su contribution al nuevo analisis de esta institución.

This article examines the role of Henry Kamen, the eminent British historian, in creating an alternative image of early modern Spain and of its most famous institution, the Inquisition. Henry Kamen's landmark monograph study of the Spanish Inquisition was first published in 1965 as a pioneering attempt to debunk the myth of the Inquisition as an all-powerful, cruel, oppressive body. In that, and in the revised editions of the book published in the 1980s and the 1990s, as well as in his other works, Henry Kamen presents his interpretation of the place of the Holy Office in Spanish politics, culture and everyday life, which challenges the popular "Black Legend" of the Inquisition. The present article offers an outline of his contribution to the new look at this institution.