Analiza konwergencji gospodarczej i społecznej krajów Unii Europejskiej w czasach kryzysu

Abstract

Cel – Określenie poziomu zbieżności społecznej i gospodarczej poszczególnych krajów Unii Europejskiej i jego zmian w czasie poprzez stworzenie rankingów państw. Metoda badań – Stworzono syntetyczną miarę rozwoju z wykorzystaniem różnych sposobów normalizacji. Ponadto sprawdzono jakość przeprowadzonej klasyfikacji przy użyciu współczynnika konkordancji rang Kendalla, który umożliwił zbadanie, czy pomiędzy krajami Unii Europejskiej zachodzi proces gamma konwergencji. Badanie zostało przeprowadzone dla wybranych 8 lat z okresu 2000–2022, co umożliwiło ocenę zmian w czasie. Wnioski – W całym badanym okresie potwierdzono wystąpienia istotnej statystycznie konwergencji gamma w grupie badanych krajów. W 2009 roku proces konwergencji został osłabiony ze względu na załamanie gospodarcze wywołane globalnym kryzysem ekonomicznym, a w 2016 roku – z powodu wystąpienia kryzysu bankowego w Europie oraz zapoczątkowania reflacji po okresie spadku cen w gospodarce. Wybuch konfliktu zbrojnego w Ukrainie w 2022 roku również negatywnie wpłynął na proces gamma konwergencji. Trzeba zauważyć natomiast, że Brexit nie miał znaczącego wpływu na proces konwergencji w grupie badanych krajów. Oryginalność / wartość / implikacje / rekomendacje – Skonstruowanie syntetycznego miernika rozwoju społecznego i gospodarczego pozwala na uporządkowanie krajów według przyjętych mierników, które spełniają warunki uniwersalności, zmienności, ważności i stabilności.

Purpose – Determine the level of social and economic convergence of the various countries of the European Union and its changes over time by creating rankings of countries. Research method – A synthetic measure of development was created using various normalization methods. In addition, the quality of the classification carried out was checked, using Kendall’s rank concordance coefficient, which made it possible to examine whether there is a process of gamma convergence between the countries of the European Union. The study was carried out for selected 8 years from the period 2000–2022, which made it possible to assess changes over time. Results – The occurrence of statistically significant gamma convergence in the group of countries studied was confirmed throughout the period under review. In 2009, the convergence process was weakened due to the economic collapse caused by the global economic crisis, and in 2016 it was weakened by the occurrence of the banking crisis in Europe and the onset of reflation after a period of falling prices in the economy. The outbreak of armed conflict in Ukraine in 2022, also indicates a negative impact on the gamma convergence process. It should be noted that Brexit did not have a significant impact on the convergence process in the group of countries studied. Originality / value / implications / recommendations – Constructing a synthetic measure of social and economic development makes it possible to rank countries according to accepted measures that meet the conditions of universality, variability, validity and stability.