Profesor Stanisław Płaza – badacz sejmików. O Mistrzu

Abstract

Stanisław Płaza (1927–2006) to postać pierwszoplanowa wśród uczonych piszących o sejmikach. już pierwsza książka zaskakiwała samą konstrukcją. Stanisław Płaza stworzył syntezę naszej wiedzy o sejmikach koronnych. Autor przybliża czytelnikowi postać Uczonego, jego życie. Zanim ukończył szkoły znalazł się (w 1940 r.) z całą rodziną w sowieckim łagrze, jak wielu Polaków w wyniku sowieckiej okupacji ponad połowy Polski po pakcie Hitler-Stalin (z 1939 r.). Po wojnie powrócił do Polski, ukończył studia i został pracownikiem naukowym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uzyskał tytuł profesora. Sejmik został przez Stanisława Płazę oryginalnie umieszczony w całym skomplikowanym systemie organów państwowych oraz samorządowych. Stanisław Płaza uporządkował nasze wyobrażenia i naszą wiedzę o ustroju dawnej Rzeczypospolitej, a zwłaszcza o systemie parlamentarnym, fundamentalnym w ustroju demokracji szlacheckiej. Autor też dużo pisywał o sejmikach dawnej Rzeczypospolitej, przyjaźnił się i współpracował z Profesorem Stanisławem Płazą. Mimo wysokiego uznania mistrzostwa Profesora Stanisława Płazy, piszący te słowa nieraz z Nim polemizował naukowo. Obecnie autor przypomina naukowe osiągnięcia Profesora Stanisława Płazy i dawne polemiki, które były z uwagą obserwowane w środowisku.

Stanisław Płaza (1927–2006) is a leading figure among scholars writing about local noble parliamentary assemblies. Stanisław Płaza created a synthesis of our knowledge about Crown local noble parliamentary assemblies. The author introduces the reader to the figure of the scholar, his life. Before Płaza finished school he found himself (in 1940) with his whole family in a Soviet Gulag, like many Poles, as a result of the Soviet occupation of over half of Poland after the Hitler-Stalin pact of 1939. After the war he returned to Poland, completed his studies and became a researcher at the Jagiellonian University. He obtained the title of professor. Stanisław Płaza placed the local noble parliamentary assembly in an original way in the whole complicated system of state and self-government bodies. Stanisław Płaza put in order our ideas and our knowledge about the system of the former Republic of Poland, and especially about the parliamentary system, fundamental in the system of noble democracy. The author himself wrote a lot about the local noble parliamentary assemblies of the former Republic of Poland, and was a friend and collaborator of Professor Stanisław Płaza. In spite of the high recognition of Professor Stanisław Płaza’s mastery, the author often argued with him academically. Currently, the author recalls the scientific achievements of Professor Stanisław Płaza and old polemics, which were closely observed in scholarly circles.