Doświadczanie miejsca, pamięci i czasu. Na przykładzie książki Anny Romaniuk „Orzeszkowo 14. Historie z Podlasia”

Abstract

Książka Anny Romaniuk i miejsce przez nią opisane stają się pretekstem do refleksji nad zależnością między perspektywą autobiograficznego uwikłania a optyką wspólnoty, między teraźniejszością wymazującą ślady przeszłości a pamięcią, między Podlasiem jako regionem a konkretną przestrzenią (Orzeszkowo). Ważny punkt odniesienia to oswajanie miejsca i proces zyskiwania jego akceptacji, a więc podwójna zależność między tym, kto przybywa, a tymi, których ów przybysz zastaje. Różnorodność i wielogłosowość są w tym rozpoznaniu pretekstem do odkrycia tożsamościowego zakorzenienia i możliwości myślenia o miejscu nie jako o czymś tymczasowym, ale o domu, do którego się wraca.

Anna Romaniuk’s book and the place she describes become a pretext for reflecting on the relationship between the perspective of autobiographical entanglement and the optics of community, between the present, erasing traces of the past, and memory, between Podlasie as a region and a specific space (Orzeszkowo). An important point of reference is the taming of a place and the process of gaining its acceptance, thus the double relationship between the one who arrives and those whom the newcomer finds. Diversity and polyphony are, in this recognition, a pretext for discovering rootedness in identity and the possibility of thinking of a place not as something temporary, but as a home, to which one returns.