Socjalizacja jako mechanizm kształtowania tożsamości dziecka

Abstract

Niniejszy tekst stanowi próbę ukazania wpływu socjalizacji jako mechanizmu kształtowania tożsamości dziecka. Cel ten realizowany jest poprzez analizę następujących problemów: sens ludzkiej tożsamości; wieloaspektowa definicja socjalizacji jako mechanizm kształtowania tożsamości dziecka; istota i treść socjalizacji w antropologii pedagogicznej; podstawowe instytucje socjalizacji; typy socjalizacji. Socjalizacja jest procesem złożonym, obejmuje zmiany i rozwój w ciągu życia osoby, będące rezultatem jej wychowania i nauczania. Przedstawiona analiza wymienionych problemów pozwala bowiem w znaczniej mierze określić zagadnienia tożsamości człowieka i komunikacji międzyludzkiej, co było zawsze przedmiotem refleksji w historii antropologii pedagogicznej. Obecnie problem ten staje się jednym z najbardziej znaczących, co wiąże się z koniecznością przezwyciężenia tendencji do wywłaszczenia jednostki we współczesnym społeczeństwie, w którym traci ona prawdziwy sens własnej egzystencji i coraz częściej zaczyna być rozważana w aspekcie celowego działania racjonalnego, pełniąc określone funkcje społeczne. W tej sytuacji antropologia pedagogiczna zwraca uwagę na to, że socjalizacja to niezbędny składnik cywilizacji, zwraca uwagę na to, w jaki sposób socjalizacja przystosowuje każde kolejne pokolenie do oczekiwań społecznych, jak zapewnia ciągłość tradycji kulturowej i jak uczy i przygotowuje do uczestnictwa w życiu społecznym.

This text is an attempt to show the influence of socialization as a mechanism for shaping a child’s identity. This goal is achieved through the analysis of the following problems: the sense of human identity; multi-faceted definition of socialization as a mechanism for shaping a child’s identity; the essence and content of socialization in pedagogical anthropology; basic institutions of socialization; types of socialization. Socialization is a complex process, it is a process of changes and development during a person’s life, resulting from their upbringing and teaching. The presented analysis of the above-mentioned problems allows, to a large extent, to define the problems of human identity and interpersonal communication, which has always been the subject of reflection throughout the history of pedagogical anthropology. Currently, this problem is becoming one of the most significant, which is associated with the need to overcome the tendency for expropriation of the individual in modern society, in which one loses the true sense of one’s own existence and increasingly begins to be considered in the aspect of purposeful rational action, performing a specific social function. In this situation, pedagogical anthropology points to the fact that socialization is an indispensable component of civilization, points to how socialization adapts each subsequent generation to social expectations, how it ensures the continuity of cultural tradition, and how it teaches and prepares for participation in social life.