Psalmy 50 i 120 w cerkiewnosłowiańskich tekstach psałterza. Nowe spojrzenie na przekład biblijny

Abstract

W tekście poruszono problem przekładu biblijnej księgi psalmów na język cerkiewnosłowiański. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się tu psalmy 50 i 120. Celem artykułu jest pokazanie innego, nowszego spojrzenia na zagadnienie przekładu z greki na język cerkiewnosłowiański już od najwcześniejszych przekładów, począwszy od Psałterza Synajskiego i Bolońskiego. Nie interesuje mnie tu sposób przekładu tekstu, stopień zależności od języka greckiego, lecz raczej pewne innowacje wszystkich tekstów i to, o czym one mogą świadczyć. W analizie materiału wykorzystano zagadnienia interpretacji i implikacji tekstowych. Materiał badawczy zaczerpnięto z Psałterza Synajskiego, Bolońskiego, Norowskiego, Kijowskiego i przekładu księgi psalmów w Biblii Ostrogskiej z 1581 roku. Wyniki analizy materiału wskazują, że teksty przekładów psałterza podzielić można na dwie grupy: teksty wcześniejsze o dużym stopniu zgodności wewnętrznej (Synajski i Boloński) oraz późniejsze (Norowski, Kijowski i psałterz Biblii Ostrogskiej), także o dużym stopniu zgodności wewnętrznej i niezgodności z wcześniejszymi przekładami. Sporą innowacyjnością cechuje się Psałterz Kijowski i Psałterz Radomira, które wskazują na twórczy charakter pracy nad oboma tekstami.

In the article I discuss the problem of the translation of the biblical book of psalms into the Church Slavonic language. Psalms 50 and 120 are of particular interest here. My goal is to show a different, more recent view of the issue of translation from Greek to Slavonic from the earliest translations starting from Psalterium Sinaiticum and Psalterium Bononiense. In my paper I am not interested in the way the text is translated, the degree of dependence on Greek, but rather in certain innovations of all texts and what they can testify to. In the analysis of the material I use issues of interpretation and textual implications. The research material was taken from Psalterium Sinaiticum and Psalterium Bononiense, Norov psalter, Kiev psalter and Radomir’s psalter. The results of the analysis of the material indicate that the texts of translations can be divided into two groups: earlier texts with a high degree of internal consistency, and inconsistencies with previous translations. The Kiev psalter and the Radomir psalter are quite innovative, which indicates the creative nature of the work on both texts.