REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/13774
Tytuł: Myśli nocne, Treny, albo Myśli nocne o życiu, śmierci i nieśmiertelności, Sąd Ostateczny. Poema = The Complaint: or Night-Rhoughts on Life, Death & Immortality. Poem on the Last Day
Autorzy: Young, Edward
Redaktor(rzy): Zabielski, Łukasz
Partyka, Jacek
Krukowska, Halina
Ławski, Jarosław
Tłumacz: Rydzewski, Fortunat
Dmochowski, Franciszek Ksawery
Słowa kluczowe: edycja źrółowa
poezja angielska
Data wydania: 2016
Data dodania: 22-sie-2022
Wydawca: Wydawnictwo PRYMAT
Seria: Czarny Romantyzm;36
Abstrakt: The present volume offers the Polish reader the most representative poetic works of Edward Young (1683-1765), presented in a critical edition, with footnotes and scholarly commentaries. Thereby, by reintroducing the masterpieces that are often compared with James Macphersons The Works of Ossian, the editors fill in a significant gap in the history of pre-Romanticism in Poland. The volume includes the following works by Young in the rendition of Fortunat Rydzewski: Myśli nocne o życiu, śmierci i nieśmiertelności; Poemat o Sądzie Ostatecznym, Listy moralne o rozkoszy and Modlitwę rozpustnego libertyna, which, in fact, are Polish translations of the French paraphrases of the originals, Les nuits d'Young, by Pierre Letourneur (1737-1788). Additionally, it features the Polish translations of Poem on the Last Day and the first book of Night Thoughts, both made by Franciszek Ksawery Dmochowski. The second part of the volume comprises the English versions of Young’s poems in their original forms (The Complaint, or Night-Thoughts on Life, Death & Immortality and Poem on the Last Day). The texts in Polish were prepared and edited by Łukasz Zabielski, PhD, a researcher at Książnica Podlaska Library in Białystok; the English versions were prepared and edited by Jacek Partyka, PhD, a researcher and Assistant Professor at the Institute of Modern Languages, the university of Białystok. The introductory notes were written by Professor Mikołaj Sokołowski, a researcher in Romanticism, and Polish-Italian as well as Polish-English literary relations, director of the institute of Literary studies, Polish Academy of sciences, and by Łukasz Zabielski. The edition of the whole volume was supervised by Professor Emeritus Halina Krukowska, a researcher in romanticism, who initiated the scholarly series ‘Dark romanticism’ and was its first editor-in-chief, and by Jarosław Ławski, a researcher in the imagination of eighteenth- and twenty-first century culture, Head of Chair in Philological Studies ‘East- West’, the University of Białystok. The present volume does not include the French versions of Young’s both poems - as it has been confirmed by philological examination, they correspond to Fortunat Rydzewski’s renditions. The Trinitarian from Lublin made a faithful translation of Letournurs paraphrases. Therefore, instead of doubling contents, the editors of the volume have decided to offer the read- er a much broader (and more interesting) perspective on the phenomenon of Young’s writings in the context of the eighteenth- and nineteenth-century. Published as fragments from 1742 to 1745 (the first complete Polish version came out in 1785), Night Thoughts immediately made the big time, remaining an artistic inspiration in the whole Europe for the years to come. The editors of the Scholarly Publishing Series ‘Dark Romanticism’ hope that the present bilingual edition will initiate the process of regaining Edward Young for the Polish literature and culture, and will reintroduce Night Thoughts (and other works of the poet) into the mainstream twenty-first century academic reflection.
Nota biograficzna: EDWARD YOUNG (1683-1765) to angielski poeta, teoretyk i krytyk literacki, teolog protestancki, kaznodzieja. Urodził się w 1683 roku w Upham nieopodal Winchester w wielkiej Brytanii jako syn Edwarda Younga (zm. 1705), późniejszego dziekana katedralnego kościoła w salisbury (wiltshire, Anglia). Kształcił się najpierw w winchester College (Hampshire), Corpus Christi College (Oxford) i New College (Oxford), a następnie - dzięki protekcji Arcybiskupa Thomasa Tenisona (1636-1715) - w All Souls College (Oxford), gdzie w 1719 roku zdobył stopień Doctor of Canon Law (doktor prawa kanonicznego). Za debiut literacki Younga uznaje się List do Lorda Lansdownea (wyd. 1713; adresat listu to George Granville [1667-1735]). Rozgłos przyniósł mu Poemat o Sądzie Ostatecznym (1713), dedykowany królowej Annie (1665-1714). Wkrótce ukazują się jego kolejne dzieła: Siła religii, albo Miłość rozgromiona (The Force of Religion: or Vanquished Love, 1714) - poemat o egzekucji Lady Jane Grey (1536-1554) i jej męża, dedykowany Księżnej Salisbury; listy do Josepha Addisona (1762-1719) pt. Na późną śmierć Królowej i wstąpienie na tron Jego Wysokości (On the late Queens Death and His Majestys Accession to the Throne, 1714). W 1719 roku wystawiono jego sztukę Busiris, a w 1721 Revenge (Zemsta) - obie na deskach Królewskiego Teatru Drury Lane. W tym czasie mecenasem Younga został książę Philip Wharton (1698-1731), który miał mu umożliwić członkostwo w Izbie Gmin (House of Commons) w Cirencester. Nadzieje związane z wyborami spełzły na niczym, co dla poety okazało się dotkliwym ciosem tym bardziej, że - pewny sukcesu wyborczego - zrezygnował z proponowanych mu posad na Oxfordzie, a także z dożywotniej pensji, ofiarowanej przez Markizę Exeter w zamian za objęcie funkcji osobistego nauczyciela jej syna. W latach 1725-1728 opublikował Young serię siedmiu satyr Pasja uniwersalna (The Universal Passion), które ukazały się również w wydaniu jednotomowym jako Miłość sławy, Pasja uniwersalna (Love of Fame, the Universal Passion, 1728). W 1728 roku zdobył Young oficjalny tytuł kapelana królewskiego, a od 1730 roku zamieszkał na stałe w welwyn (Hertfordshire). Ożenił się z Lady Elizabeth Lee (1693-1739), córką Edwarda H. Lee (1663-1716; pierwszy earl Lichfield), wdową po pułkowniku Francisie Lee. Jej córka (pasierbica Younga) wyszła za mąż za Henry’ego Temple, syna pierwszego wicehrabiego Palmerston. Pani Temple zmarła w roku 1736 w Lyonie - w trakcie odbywanej wraz ze swoim ojczymem podróży do Nicei - i tu została pochowana. Jej mąż oraz Lady Elizabeth zmarli niedługo potem (około roku 1740). Z tych bolesnych dla Younga wydarzeń zrodził się poemat Treny, albo Myśli nocne o życiu, śmierci i nieśmiertelności (The Complaint, or Night Thoughts on Life, Death and Immortality, 1742-1745). Dzieło to uczyniło poetę-kaznodzieję sławnym nie tylko w Anglii, ale całej Europie. Przetłumaczono je na kilkanaście języków, w tym na: niemiecki, francuski, włoski, hiszpański, portugalski, szwedzki, rosyjski i polski. Bohaterowie Myśli nocnych, zgodnie z wyjaśnieniami Younga oraz ustaleniami badaczy, mają być wzorowani na postaciach historycznych. Narcyza to Pani Temple, a więc pasierbica Younga. Filander to albo Pan Temple, albo Thomas Tickell (1685-1740), bliski przyjaciel poety, który zmarł trzy miesiące po pogrzebie Lady Elizabeth Lee (w poemacie jako Lucja). Najbardziej zagadkową jest postać Lorenza, za którego początkowo uznawano syna Younga, Fredericka, lecz ten w momencie wydania Myśli nocnych miał zaledwie 8 lat. Choć dzięki poematowi o nocy zyskał Young międzynarodową sławę, do końca życia unikał ludzi i odrzucał ofiarowywane mu godności. Poróżnił się też ze swym synem, który wbrew nakazom ojca-pastora prowadzić miał życie dalekie od protestanckiej normy moralnej. Do zgody pomiędzy mężczyznami doszło bezpośrednio przed śmiercią Younga. Sukces Myśli nocnych zmotywował poetę do intensywnej pracy. W roku 1753 na deskach Drury Lane wystawiono jego sztukę Bracia (Brothers). Szybko pojawiły kolejne dzieła: Niezmyślony Centaur: pięć listów do przyjaciela (The Centaur not Fabulous; in Five Letters to a Friend, 1755) oraz kazanie wygłoszone przed królem Argument potwierdzający Prawdziwość Jego [Chrystusa] Religii (An Argument for the Truth of His [Chrisfs] Religion, 1758). W 1759 roku ukazuje się głośny traktat teoretycznoliteracki Propozycje dotyczące oryginalnej twórczości w liście do autora „Sir Charlesa Grandisona” (Conjectures on Original Composition in a Letter to the Author of „Sir Charles Grandison”). Ostatnim dziełem Younga był poemat Rezygnacja (Resignation, 1762), który jednak nie spotkał się z uznaniem czytelników i krytyków literackich. Edward Young zmarł 5 kwietnia 1765 roku w swojej parafii w Welwyn, gdzie został też pochowany.
E-mail: Łukasz Zabielski: lukasz.z85@tlen.pl
Sponsorzy: Praca naukowa finansowana w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2012-2017.
Grant Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, projekt pn. Krytyczna edycja wybitnych, zapomnianych dzieł XIX-wiecznej polskiej literatury romantycznej w Naukowej Serii Wydawniczej „Czarny Romantyzm” (grant 0003/NPRM2/H11/81/2013).
URI: http://hdl.handle.net/11320/13774
ISBN: 978-83-7657-213-0
Typ Dokumentu: Book
Właściciel praw: © Copyright by Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2016
Występuje w kolekcji(ach):Książki/Rozdziały (WFil)

Pliki w tej pozycji:
Plik Opis RozmiarFormat 
Edward_Young_Mysli_nocne.pdf22,81 MBAdobe PDFOtwórz
Edward_Young_Mysli_nocne_okladka.pdf2,04 MBAdobe PDFOtwórz
Pokaż pełny widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja jest chroniona prawem autorskim (Copyright © Wszelkie prawa zastrzeżone)