Korzyści i koszty realizacji projektów unijnych przez jednostki samorządu terytorialnego w Polsce

Abstract

Od momentu udostępnienia Polsce środków w ramach polityki spójności jednostki samorządu terytorialnego wykazywały się dużą aktywnością w ich pozyskiwaniu i stały się największym biorcą bezzwrotnej pomocy unijnej. Fundusze europejskie najczęściej były wykorzystywane do współfinansowania inwestycji w infrastrukturę techniczną i społeczną, co istotnie poprawiło ich zasoby materialne, niezbędne do realizacji ustawowych zadań. Niestety, ocena wykorzystania tych środków nie jest jednoznacznie pozytywna, ponieważ można przytoczyć liczne przykłady niewłaściwego ich wdrażania. Samorządy sięgały bowiem po środki bez głębszej analizy przydatności realizowanych projektów europejskich, a tym bardziej ich efektywności. Prowadziło to do wzrostu wydatków bieżących JST, znacznego wzrostu ich zadłużenia, a niewłaściwe wdrażanie (opóźnienia w realizacji, uchybienia w procedurach przetargowych) może prowadzić w przyszłości do konieczności zwrotu części lub całości dofinansowania. Obecnie najważniejsze wydaje się dokonanie rzetelnej oceny mijającego okresu wdrażania środków europejskich w celu wypracowania dobrych praktyk realizacji projektów europejskich oraz katalogu uchybień, których należałoby unikać w rozpoczynającej się właśnie perspektywie finansowej 2014-2020.

Ever since Poland was first granted funds for cohesion purposes, local government units have been actively involved in the acquisition of these resources. Therefore, they have become the greatest beneficiary of non-repayable aid. Most often, the funds have been used to co-finance investment in technical and social infrastructure, significantly boosting the material resources necessary for carrying out statutory tasks. Unfoftunately, the evaluation of the way EU funds have been used is not unequivocally positive, as numerous examples of their improper implementation can be identified. Local governments have used the funds without any deeper analysis of the usefulness of the implemented European projects and, what is more, their efficiency. This has resulted in an increase in the running expenses of LGUs, a significant rise in their debt levels, while improper implementation (delays in completion, weaknesses in procurement procedures) may, in the future, lead to the necessity to repay either part of or the entire funding received from the EU. At present, it seems that the most import ant task is a reliable evaluation of this financial perspective so as to identify go od practices in implementing European projects, and to prepare a list of weaknesses that should be avoided in the 2014-2020 period.