Sytuacja dziecka anormalnego w Polsce międzywojennej

Abstract

W okresie dwudziestolecia międzywojennego władze naszego kraju koncentrowały się przede wszystkim na organizowaniu na nowo struktur państwa, co rzutowało na sytuację szkolnictwa powszechnego, a także szkolnictwa specjalnego. Dyrektorzy, kierownicy, nauczyciele i wychowawcy szkół i zakładów specjalnych musieli radzić sobie z wieloma trudnościami, między innymi finansowymi, organizacyjnymi czy problemami związanymi z wyborem właściwych metod nauczania i wychowania. Niewystarczająca była również liczba placówek przeznaczonych dla dzieci anormalnych. W artykule skoncentrowano się przede wszystkim na analizie artykułów dotyczących spraw szkolnictwa specjalnego w okresie dwudziestolecia międzywojennego drukowanych na łamach takich czasopism jak: „Szkoła Specjalna”, „Kwartalnik Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół dla Głuchoniemych i Ociemniałych w Polsce” (później: „Nauczyciel Głuchoniemych i Ociemniałych”, „Nauczyciel Głuchoniemych i Niewidomych”), „Świat Głuchoniemych”, „W Służbie Penitencjarnej”, „Pamiętnik Warszawskiego Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych” oraz „Ku Szczytom”. Artykuł kończy się wnioskiem, że pomimo licznych trudności i dużej liczby spraw, których w okresie II Rzeczypospolitej nie udało się uregulować, to właśnie w latach 1918-1939 wypracowano rozwiązania, które w szkolnictwie specjalnym były stosowane także później, bowiem ze zdobytych doświadczeń korzystano po zakończeniu II wojny światowej.

In the interwar period the authorities of our country focused primarily on reorganizing state structures, which had an impact on the situation of both general education and special education. Directors, managers, teachers, and educators in schools and special institutions had to deal with many difficulties, including financial and organizational problems, as well as those related to the selection of appropriate methods of teaching and upbringing. The number of institutions for abnormal children was also insufficient. The article focuses primarily on the analysis of articles on special education in the interwar period published in magazines such as: „Szkoła Specjalna”, „Kwartalnik Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół dla Głuchoniemych i Ociemniałych w Polsce” (later: „Nauczyciel Głuchoniemych i Ociemniałych”, „Nauczyciel Głuchoniemych i Niewidomych”), „Świat Głuchoniemych”, „W Służbie Penitencjarnej”, „Pamiętnik Warszawskiego Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych”, and „Ku Szczytom”. The article ends with the conclusion that despite numerous difficulties and a large number of issues that could not be settled during the Second Polish Republic, it was in the years 1918–1939 that solutions had been developed that were also used later in special education. The experience gained at that time was used after the end of World War II.