Opieka i wychowanie w placówkach Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Łodzi w okresie międzywojennym

Abstract

Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci (RTPD) było organizacją opiekuńczą i edukacyjną, działającą z inicjatywy i pod patronatem Polskiej Partii Socjalistycznej. W Łodzi w 1923 roku utworzono oddział RTPD. Od początku istnienia tej organizacji w Łodzi jej działacze zaczęli otwierać ośrodki opiekuńczo-wychowawcze dla dzieci i młodzieży. Pierwszym z nich były świetlice środowiskowe dla dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym od 5-6 do 13-14 lat. Podążając za nowymi trendami w pedagogice, zostały one następnie przekształcone w przedszkola dla dzieci w wieku 4-6 lat działające w oparciu o metodę Marii Montessori. Innymi ośrodkami tworzonymi przez Łódzki Oddział RTPD były kluby młodzieżowe oraz ośrodki inicjujące opiekę profilaktyczną i medyczną, takie jak kolonie letnie, świetlice, poradnie gruźlicy. Inicjatywy te skierowane były do dzieci z rodzin łódzkich robotników, przede wszystkim członków PPS w Łodzi. W artykule przedstawiono główne aspekty związane z rodzajem sprawowanej opieki oraz treścią programów edukacyjnych realizowanych w świetlicach, przedszkolach i klubach młodzieżowych prowadzonych przez Oddział Łódzki RTPD w latach 1923–1939.

Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci (RTPD, Workers’ Society of Children’s Friends) was an organization which provided care and education and operated at the initiative and under the patronage of the Polish Socialist Party. In Łódź, an RTPD division was established in 1923. Since the beginnings of that organization in Łódź, its activists started to open care and education centres for children and teenagers. The first of them included community centres for school and pre-school children aged 5-6 to 13-14. Following new trends in pedagogy, they were then transformed into kindergartens for children aged 4-6 operating based on Maria Montessori’s method. Other centres opened by the Łódź RTPD Division included youth clubs and centres initiating preventive and medical care, such as summer camps, summer play centres, or tuberculosis clinics. Those initiatives were meant for children from workers’ families from Łódź, most of all members of the Polish Socialist Party in Łódź. This paper presents the main aspects related with the type of care provided and the contents of educational programmes followed in community centres, kindergartens, and youth clubs run by the Łódź RTPD Division in 1923–1939.