Humanistyczny szacunek dla człowieka i jego rozwoju w badaniach białostockich historyków wychowania

Abstract

Katedra/Zakład Historii Wychowania Wydziału Nauk o Edukacji w 2020 roku obchodził Jubileusz 40-lecia istnienia. Zakład Historii Wychowania został utworzony dzięki staraniom Profesora Franciszka Januszka 1 marca 1980 roku. Od chwili powstania Zakład systematycznie rozwija się kadrowo i poszerza zakres poszukiwań badawczych. Pierwsze badania podejmowane przez Pracowników Zakładu dotyczyły: tajnego nauczania na Białostocczyźnie w czasie II wojny światowej, wykorzystania czasu wolnego przez dzieci i młodzież, zagadnień resocjalizacji oraz efektywności kształcenia wiejskich szkół gminnych. Od 2002 roku, od momentu objęcia funkcji Kierownika Zakładu Historii Wychowania przez Profesor Elwirę Jolantę Kryńską, zamierzenia naukowe Zakładu mieszczą się w kręgu historii wychowania i dotyczą dziejów myśli pedagogicznej, zwłaszcza XX wieku oraz genezy i rozwoju instytucji oświatowych. Obejmują zagadnienia związane z oświatą szkolną i pozaszkolną, szkolnictwem prywatnym i oświatą mniejszości narodowych, aktywnością nauczycieli oraz krystalizowaniem się społecznej świadomości i rozwoju kultury Polski niepodległej; niezłomną walką przeciwko degradacji umysłowej i kulturalnej młodego pokolenia Polaków oraz poniesionymi stratami osobowymi i materialnymi w latach II wojny światowej, a także indoktrynacją i przeciwstawianiem się ideologizacji życia społecznego w okresie budowy „państwa socjalistycznego” i „nowego człowieka”. Wymiernym efektem realizowanych zainteresowań badawczych jest pokaźna liczba publikacji naukowych oraz konferencji zorganizowanych przez Pracowników Zakładu/Katedry. W 2013 roku w uznaniu dokonań naukowo-dydaktycznych i awansu zawodowego Pracowników, Zakład Historii Wychowania zyskał rangę Katedry.

In 2020, the Chair / Department of the History of Education of the Faculty of Education celebrated its 40th anniversary. The Department of the History of Education was established thanks to the efforts of Professor Franciszek Januszek on March 1, 1980. Since its inception, the Department has been systematically developing its staff and expanding the scope of its research. The first research undertaken by the employees of the Department concerned: secret education in the Białystok region during World War II, the use of free time by children and youth, issues of rehabilitation and the effectiveness of education in rural schools. Since 2002, i.e. from the moment when professor Elwira Jolanta Kryńska became the head of the Department of the History of Education, the scientific ambitions of the Department have revolved around history of education and history of pedagogical thought, especially in the 20th century, as well as the genesis and development of educational institutions. They cover issues related to: school and extracurricular education, private education and education of national minorities, teacher activity, the crystallization of social awareness and the development of the culture of independent Poland, the steadfast struggle against the intellectual and cultural degradation of the young generation of Poles and the personal and material losses suffered during World War II, as well as indoctrination and opposition to the ideologization of social life in the period of building the “socialist state” and the “new man”. The measurable effect of these research interests is a considerable number of scientific publications (books and articles) and conferences organized by the employees of the Department. In 2013, in recognition of the scientific and didactic achievements and professional advancement of employees, the above mentioned entity gained the rank of Department.