Weather Proverbs/Sayings as Modes of Exhorting People to Take or Refrain from Action

Abstract

The paper is an attempt to scrutinize and categorize the weather proverbs/sayings pertaining to human action with the use of a semantic approach, often applied in linguo-cultural analysis. Such weather texts are commonly based upon people’s (in particular, sailors, farmers, travellers, fishermen and shepherds) careful observations and scrutiny of atmospheric conditions, and among other so cial functions, they represent speech acts exhorting people to either do or refrain from doing something. The corpus for analysis constitutes a major paremiographical collection titled Weather wisdom: proverbs, superstitions, and signs (1996) edited by S. A. Kingsbury, M. E. Kingsbury and W. Mieder. Under selected key words, such as rain, cloud, sky, wind and sun, related to five occupations, i.e. sailors, farmers, travellers, fishermen and shepherds, two groups of the examined weather proverbs/signs/superstitions are distinguished and analysed in terms of their content and referent. In one category a prospective and/or suggested human action is not directly stated, e.g. Wind right, sun right, fish bite. The other category of proverbial weather texts constitutes the one where the weather statement overtly implies a need to take a certain activity, e.g. When wind comes before rain, soon you may make sail again. The obvious inference is that proverbs/signs/superstitions which express the relation between atmospheric conditions and human action either explicitly or implicitly exhort their hearers to make use of fine weather and take some steps or to escape inclement weather and avoid particular work. What remains of special interest in the pragmatic analysis of weather proverbial utterances, though, is the precise referent and/or the type of action that are presupposed by such texts, and which constitutes another major concern of the article in question.

Celem artykułu jest próba analizy przysłów/powiedzeń dotyczących pogody w odniesieniu do ludzkiego działania z wykorzystaniem podejścia semantycznego, często stosowanego w analizie języko-kulturowej. Jednostki paremiologiczne zostały zaczerpnięte ze słownika pt. Weather wisdom: proverbs, superstitions, and signs (1996). Pod wybranymi słowami kluczowymi, takimi jak deszcz, chmura, niebo, wiatr i słońce, związanymi z pięcioma zawodami, tj. marynarzami, rolnikami, podróżnikami, rybakami i pasterzami, dwie grupy badanych przysłów/znaków/przesądów pogodowych są wyróżnione i analizowane pod kątem ich treści i potencjalnego adresata. Jak się okazuje w jednej kategorii bezpośrednie i/lub sugerowane działanie ludzkie nie jest wyraźnie stwierdzone, np. Wind right, sun right, fish bite. Druga kategoria tekstów pogodowych to taka, w której przysłowie/powiedzenie dotyczące pogody wyraźnie sugeruje potrzebę podjęcia określonej czynności, np. When wind comes before rain, soon you may make sail again. Ogólnym wnioskiem jest stwierdzenie, że przysłowia/znaki/przesądy, które wyrażają związek między warunkami atmosferycznymi a działaniem człowieka, bezpośrednio lub pośrednio zachęcają swoich odbiorców do korzystania ze sprzyjającej pogody i podjęcia danej czynności bądź też ostrzegają przed jakimś konkretnym działaniem ze względu na złe warunki pogodowe. To co interesuje najbardziej w pragmatycznej analizie przysłów/powiedzeń pogodowych jest dokładny odbiorca i/lub rodzaj czynności implikowany przez dany tekst paremiologiczny, i co stanowi kolejną istotną kwestię niniejszego artykułu.