Teatr na wojnie – o roli teatru we współczesnej debacie publicznej

Abstract

Teatr zajmuje dziś istotne miejsce w polskiej debacie publicznej. Na ów fenomen składa się kilka zjawisk. Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na przechodzącą przez polskie sceny falę społecznie zaangażowanych spektakli skupiających się na opisie i komentowaniu aktualnej rzeczywistości. Termin „teatr zaangażowany” oznacza dzieła teatralne, których twórcy podejmują aktualne, ważne społecznie tematy, diagnozują kondycję zbiorowości, sam teatr pojmując jako istotne narzędzie społecznej zmiany. Artykuł prezentuje i analizuje wybrane spektakle nale żące do tego nurtu. Kolejną kategorię zjawisk stanowią już nie same spektakle, ale różnego rodzaju akcje publiczne organizowane przez środowisko teatralne. Ostatnia grupa dotyczy wydarzeń „okołoteatralnych” – społecznych protestów związanych z teatrem, wywoływanych głównie (choć nie tylko) przez szczególnie silnie rezonujące spektakle. Wspomniane zjawiska dowodzą, że polski teatr pełni dziś ważną funkcję „barometru społecznych nastrojów”.

Today, theatre holds an important place in Polish public debate. This occurrence consists of several phenomena. First of all, it is worth paying attention to the wave of socially engaged performances passing through Polish stages that focus on describing and commenting on current reality. The term “engaged theatre” means theatrical works whose creators take up current, socially important topics, diagnose the condition of the community, understanding the theatre itself as an important tool of social change. The article presents and analyses selected performances belonging to this trend. The next category of phenomena are no longer performances themselves but various public actions organised by the theatre community. The last group concerns “theatre­‑related” events – social protests related to the theatre, mainly caused (but not only) by particularly strongly resonating performances. These phenomena prove that Polish theatre plays an important role today as a “barometer of social moods”.