Wielkie Matki Ameksyki – reportaż Eda Vulliamy'ego Ameksyka w świetle archetypu Wielkiej Matki

Abstract

The aim of the article is to demonstrate the omnipresence of the cult of the Great Mother across the border between the United States of America and Mexico. The aforementioned cult takes two seemingly opposite forms: the benevolent Virgin of Guadalupe and malevolent Santa Muerte, also known as Saint Death. Although the two figures appear to contradict each other's nature, after close analysis, it becomes evident that they both surge from the same archetype, the archetype of the Great Mother, which dates back to the pre-Columbian era. Moreover, due to the inefficiency of the Mexican authorities in combating the ongoing mass-scale femicide, which is particularly conspicuous in the case of Ciudad de Juárez, there emerge numerous groups that corral the mothers of victims, demanding truth and justice. Their actions resemble the desperate plight of Demeter who did not hesitate to pester Zeus himself to disclose the whereabouts of Kora. The complex of Demeter, who will not cease her search until she retrieves her daughter, like the mothers from the organization called Nuestra Hijas Regreso a Casa from Ciudad de Juárez, is yet another constellation of the archetype of the Great Mother.

"Ameksyka", termin ukuty przez Ed'a Vulliamy'ego, to obszar położony po obu stronach granicy pomiędzy Meksykiem a Stanami Zjednoczonymi Ameryki, a od pewnego czasu pole walki dla karteli i wszelkiego rodzaju band. Możliwe, że właśnie z poczucia beznadziei, bezradności czy też potrzeby opieki kogoś o nadprzyrodzonych mocach, silniejszego niż kartel, policja lub wojsko, wyrasta kult Wielkiej Matki, która w Ameksyce ma dwa pozornie przeciwstawne sobie oblicza: dobrotliwej Matki Bożej z Guadalupe oraz napawającej strachem Santísima Muerte, Świętej Śmierci. Obie postaci wydają się wyrastać z tego samego archetypu, który w swojej naturze jest zawsze ambiwalentny, a zatem zarówno Matka Boża z Guadalupe jak i Santísima Muerte czerpią z jednego archetypowego źródła, jakim jest Wielka Matka. Moralna degrengolada większości mieszkańców pogranicza oraz bezskuteczność czy też opieszałość władz w zapobieganiu eskalacji przemocy coraz częściej budzi sprzeciw matek ofiar przemocy, które domagają się prawdy i sprawiedliwości. Zrzeszają się w stowarzyszenia by odzyskać ciała swoich zamordowanych synów i córek, czy też znaleźć winnych ich śmierci. Często jednakże działają na rzecz innych matek poszukujących utraconych dzieci, wchodząc w tym samym w metaforyczną rolę matki. Ich działania, wywieranie nacisku na władze by odkryć prawdę i ukarać winnych, do złudzenia przypominają pukanie oszalałej z rozpaczy Demeter do Zeusowych bram. Kompleks Demeter, która nie spocznie dopóki nie odzyska Kory-Persefony, podobnie jak działaczki grupy Nuestras Hijas Regreso a Casa z Ciudad Juárez, nie jest niczym innym niż jedną z konstelacji archetypu Wielkiej Matki.

Améxica -según Ed Vulliamy- es un territorio que se encuentra en la frontera entre México y Estados Unidos. Améxica se ha convertido en el campo de lucha entre cárteles y bandas. Es posible que por la necesidad de ser protegido por alguien, una fuerza supernatural, aparece el culto a la Gran Madre, que en Améxica tiene dos imágenes opuestas: la benévola Virgen de Guadalupe y la espantosa Santfsima Muerte. Parece que ambas figuras surgen deI mismo arquetipo, es decir, la Gran Madre. La ineficacia eon la que actúan las autoridades, provoca cada vez más oposición de las madres de las víctimas de la violencia. Sus acciones y la presión que ejercen sobre las autoridades eon el objeto de revelar la verdad y castigar a los culpabies, se parecen mucho a la desesperada Hamada de Demeter a Zeus en el portal de su reino. Tanto el complejo de Demeter, que no se rendira hasta que no recupere a Kora-Persefona, como las acciones de las integrantes deI grupo Nuestra Hijas Regreso a Casa de Ciudad de Juarez, no son nada mas que la constatación deI arquetipo de la Gran Madre.