Rola Kongresu haskiego w procesie powstawania Rady Europy i kształtowania prawnych uwarunkowań jej działalności

Abstract

Artykuł ma na celu przedstawienie okoliczności i rezultatów kluczowego dla integracji europejskiej wydarzenia, jakim był zwołany w 1948 r. Kongres haski, a także zaprezentowanie wpływu jego postanowień na proces powstawania Rady Europy i kształtowanie prawnych uwarunkowań jej funkcjonowania. W artykule opisano poszczególne wydarzenia, które wpisują się w podejmowane po II wojnie światowej działania integracyjne na Starym Kontynencie, umieszczając pośród nich i szczegółowo omawiając charakterystykę Kongresu Europejskiego w Hadze. Korzystając z treści przyjętych wówczas rezolucji, dokonano analizy okoliczności i argumentów przemawiających za rozwiązaniami wdrożonymi w następnych latach. Artykuł ukazuje liczne postanowienia Kongresu haskiego, które znalazły swoje odzwierciedlenie na drodze podejmowanej w jego następstwie integracji europejskiej. Analiza ustaleń podjętych w 1948 roku oraz zrozumienie ich aksjologicznego tła pozwalają lepiej zrozumieć genezę licznych instytucji oraz procesów mających wpływ na kształtowanie kultury prawnej Europy w ostatnich kilkudziesięciu latach. Ponadto, w artykule został zaprezentowany szeroki katalog postaci uczestniczących w organizacji Kongresu haskiego wraz z ich afiliacją odwołującą się do różnych poglądów na za-kres integracji. Dzięki odwołaniu do teksów źródłowych oraz literatury ukazującej okoliczności powstania Rady Europy można pełniej zrozumieć podstawy jej misji w zakresie umacniania stabilności demokratycznej i rządów prawa na kontynencie. Wreszcie, dzięki odniesieniu podstaw prawnych funkcjonowania Rady Europy do opisu historii jej powstania, artykuł daje odpowiedź na pytanie, dlaczego organizacja ta obrała charakterystyczny dla siebie sposób funkcjonowania i metody oddziaływania na systemy prawne państw członkowskich.

The paper aims to present the circumstances and results of the event of crucial importance for European integration, which was the Hague Congress convened in 1948, as well as to present the impact of its resolutions on the process of laying the foundation for the Council of Europe and shaping the legal conditions for its functioning. The paper describes different events that are part of the integration actions undertaken on the Old Continent after World War II, including and discussing in detail the characteristics of the Congress of Europe in The Hague. On the basis of the resolutions adopted at that time, the paper analyses the circumstances and arguments in favour of the solutions put in place in the following years. The article indicates the numerous provisions of the Hague Congress resolutions which have been implemented in the process of the subsequent European integration. The description and the axiological background of the decisions made in 1948 allow a better understanding of the origins of the many institutions and processes that influenced the shaping of Europe’s legal culture over the past few decades. In addition, the article presents a broad catalogue of the figures involved in the organisation of the Hague Congress, together with their affiliation with the different views on the scope of integration. The references to source texts and literature highlighting the background of the creation of the Council of Europe make it possible to understand more fully the basis for its mission concerning the strengthening of the democratic stability and the rule of law on the continent. Ultimately, by linking the legal bases of the functioning of the Council of Europe with a description of the foundations on which it was created, the article gives us an answer to the question of why the Council of Europe has developed its own modus operandi and its own methods of influencing the legal systems of the Member States.