Udział kobiet w organizacjach i fakcjach politycznych w Rzeczypospolitej w XVI-XVII w.

Abstract

Stosunkowo słaba władza królewska w Rzeczypospolitej dawała szerokie pole dla walk fakcyjnych, a fakt obioru władcy przez reprezentantów szlachty dawał tym sporom politycznym wymierny cel. Sytuacja ta pozwalała też na ingerencje innych państw w sprawy wewnętrzne Rzeczypospolitej i to w coraz większym zakresie. Stąd od XVI do XVII w. istniała cała gama zwalczających się wzajemnie fakcji politycznych, z których wiele szukało sojuszników za granicą. W szeregach każdej z istniejących fakcji znajdowały się też kobiety, które wprawdzie nie zasiadały w sejmie czy senacie, ale jak się niejednokrotnie okazywało, potrafiły wywierać znaczny wpływ na przedstawicieli obu tych izb. Oczywiście najlepiej uchwytne w źródłach są postaci na wysokich stanowiskach. Dotyczy to szczególnie królowych. Bona Sforza i Maria Ludwika Gonzaga stworzyły swoje stronnictwa od podstaw, a Maria Kazimiera d’Arquien kilkukrotnie zmieniała fakcje, ale w każdej z nich pełniła nieformalne funkcje przywódcze. Warto też zauważyć, że każda z nich dysponowała własnym dworem, na którym można był znaleźć kobiety odgrywające istotne role polityczne lub się do nich przygotowujące.