REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/10024
Pełny rekord metadanych
Pole DCWartośćJęzyk
dc.contributor.authorAwramiuk, Elżbieta-
dc.contributor.authorLiptáková, Ľudmila-
dc.contributor.authorVlčková-Mejvaldová, Jana-
dc.date.accessioned2021-01-11T07:45:10Z-
dc.date.available2021-01-11T07:45:10Z-
dc.date.issued2020-
dc.identifier.citationJęzyk ojczysty w edukacji szkolnej w Polsce, Czechach i na Słowacji, pod redakcją Stanislava Štěpáníka i Elżbiety Awramiuk, Białystok 2020, s. 81-109pl
dc.identifier.isbn978- 83 -7431-645 -3-
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11320/10024-
dc.descriptionArtykuł stanowi znacznie zmodyfikowaną i poszerzoną wersję publikacji w języku czeskim (por. Vlčková-Mejvaldová, Liptáková, & Awramiuk, 2020). Analizowany materiał językowy został również wykorzystany w artykule Awramiuk, Vlčková-Mejvaldová, & Liptáková (w przygotowaniu), w którym jednak zaprezentowano jego inne ujęcie.pl
dc.description.abstractŚwiadomość fonologiczna stanowi istotny składnik kompetencji nadawczych i odbiorczych zarówno w zakresie komunikacji pisemnej (czytanie i pisanie), jak i w zakresie komunikacji za pośrednictwem języka mówionego (mówienie i słuchanie). Jednym ze sposobów rozwijania świadomości fonologicznej jest sygnalizowanie formy dźwiękowej za pomocą symboli graficznych. W materiałach dydaktycznych zwykle używa się mniej skonwencjonalizowanych niż transkrypcja fonetyczna sposobów sygnalizowania formy dźwiękowej różnych jednostek języka. Celem artykułu jest przedstawienie konwencji opisu wymowy w wybranych polskich, czeskich i słowackich podręcznikach ze szkoły podstawowej do klasy czwartej, piątej i szóstej. Przeprowadzona analiza dowodzi, że sposób podawania informacji o wymowie odbywa się za pomocą reprezentacji ortograficznej lub pod dużym jej wpływem, co wyraźnie prowadzi do budowania w uczniach przekonania, że forma pisemna języka jest podstawowa, a forma mówiona stanowi jej pochodną. Autorzy podręczników sygnalizują formę dźwiękową słów w sposób niesystematyczny, niekonsekwentnie, ale także niekiedy błędnie. W zakończeniu formułujemy pewne postulaty dotyczące efektywnego rozwijania świadomości fonologicznej uczniów w szkole podstawowej.pl
dc.description.abstractPhonological awareness is an important component of reception and production in both written (reading and writing) and oral (speaking and listening) communication. One of the ways to develop phonological awareness is to signal the sound form by means of graphic symbols. Phonetic transcription is concerned with how the sounds used in spoken language are represented in written form. In specialized sources, phonetic transcription is a conventionalized notation system; in non-specialist sources (such as school textbooks), the methods of sound form signalization (SFS) are less conventionalized, but they have important educational functions. The purpose of this study is to present the results of an analysis of several L1 Polish, Czech, and Slovak textbooks popular in primary schools (grades 4-6, age 10-13) in order to answer the following questions: how sound form is signalized, in which educational context and what its function is. L1 classes create a perfect opportunity for students to develop their phonological (or even more – linguistic) awareness. This opportunity, however, does not seem to be fully embraced by the authors of textbooks. The conducted analysis demonstrates that the method of providing information about pronunciation takes place by means of orthographic representation or largely under its influence, which clearly leads to the strengthening of a belief among students that the written form of the language is basic and that the spoken form is its derivative. The authors of the textbooks signal the sound form of words in a non-systematic way, inconsistently and sometimes incorrectly. Generally, there is a lack of well-thought-out solutions aimed at orthoepic competence concerning e.g. phonetic transcription conventions. Thus, we formulate some postulates regarding the effective development of phonological awareness of students in primary school.pl
dc.language.isoplpl
dc.publisherWydawnictwo Uniwersytetu w Białymstokupl
dc.relation.ispartofseriesLingwistyka i Edukacja;3-
dc.subjectszkoła podstawowapl
dc.subjectzapis wymowypl
dc.subjectświadomość fonologicznapl
dc.subjectanaliza podręcznikówpl
dc.subjectprimary schoolpl
dc.subjecttextbook analysispl
dc.subjectphonological awarenesspl
dc.subjectsound form signalizationpl
dc.titleKonwencje opisu wymowy w podręcznikach szkolnych do nauczania języka polskiego, czeskiego i słowackiegopl
dc.title.alternativeConventions of pronunciation description in Polish, Czech and Slovak language school textbookspl
dc.typeBook chapterpl
dc.rights.holder© Copyright by Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2020;-
dc.description.referencesAwramiuk, E. (2018). Fonetyka w podręcznikach do nauki języka ojczystego. In E. Awramiuk & A. Rozumko (Eds.), Z problematyki kształcenia językowego VII (s. 167–185). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.pl
dc.description.referencesAwramiuk, E., Vlčková-Mejvaldová, J., Liptáková, Ľ. (w przygotowaniu). Sound Form Signalization in L1 Polish, Czech and Slovak Textbooks: in Search of Best Practice.pl
dc.description.referencesDunaj, B. (2006). Zasady poprawnej wymowy polskiej. Język Polski, 3, 161–172.pl
dc.description.referencesGavora, P. (2015). Obsahová analýza v pedagogickom výskume: pohľad na jej súčasné podoby. Pedagogická orientace, 25(3), 345-371.pl
dc.description.referencesHandbook of the IPA (1999). Cambridge: Cambridge University Press.pl
dc.description.referencesHeselwood, B. (2013). Phonetic Transcription in Theory and Practice. Edinburgh: Edinburgh University Press.pl
dc.description.referencesHůrková-Novotná, J. (1995). Česká výslovnostní norma. Praha: Scientia.pl
dc.description.referencesKráľ, Á. (1996). Pravidlá slovenskej výslovnosti. 3th edition. Bratislava: Slovenské pedagogické nakladateľstvo.pl
dc.description.referencesKrasowicz-Kupis G., Awramiuk, E. (2017). Psycholingwistyczny model nabywania czytania i pisania w języku polskim – perspektywa rozwojowa i kliniczna. In A. Domagała & U. Mirecka (Eds.), Zaburzenia komunikacji pisemnej (s. 110–132). Gdańsk: Harmonia Universalis.pl
dc.description.referencesKrčmová, M. (2012–2018). Transkripce. In Nový encyklopedický slovník češtiny online. Online: https://www.czechency.org/slovnik/TRANSKRIPCE#-fonetická%20transkripce [dostęp: 14.06.2018].pl
dc.description.referencesLiptáková, Ľ. et al (2015). Integrovaná didaktika slovenského jazyka a literatúry pre primárne vzdelávanie. 2., doplnené a prepracované vydanie. Prešov: Prešovská univerzita v Prešove, Pedagogická fakulta.pl
dc.description.referencesMróz, P. (2016). Zapis fonetyczny jako zjawisko typograficzne. Słowo. Studia językoznawcze, 7, 196–207.pl
dc.description.referencesOstaszewska D., & Tambor J. (2000). Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego. Warszawa: PWN.pl
dc.description.referencesPieniążek, M., & Štěpáník, S. (Eds.). (2016). Teaching of national languages in the V4 countries. Prague: Faculty of Education of Charles University in Prague.pl
dc.description.referencesPodstawa (2017). Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych, zał. nr 2 do rozporządzenia MNiSW z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. Dz.U. 2017, poz. 356.pl
dc.description.referencesRámcový vzdělávací program pro základní vzdělávání. Online: http://www.nuv.cz/uploads/RVP_ZV_2017.pdf [dostęp: 26.02.2020].pl
dc.description.referencesRichardson, U., & Nieminen, L. (2017). The contribution and limits of phonological awareness in learning to read. In N. Kucirkova, C. Snow, V. Grover, & C. McBride (Eds.), The Routledge International Handbook of Early Literacy Education. A Contemporary Guide to Literacy Teaching and Interventions in a Global Context (s. 264–272). London – New York: Routledge.pl
dc.description.referencesŠtátny vzdelávací program pre primárne vzdelávanie. Slovenský jazyk a literatúra. Bratislava: Štátny pedagogický ústav. Online: http://www.statpedu.sk/files/articles/dokumenty/inovovany-statny-vzdelavaci-program/sjl_pv_2014.pdfpl
dc.description.referencesŠtátny vzdelávací program pre nižšie stredné vzdelávanie. Slovenský jazyk a literatúra. Online: http://www.statpedu.sk/files/articles/dokumenty/inovovany-statny-vzdelavaciprogram/sjl_nsv_2014.pdfpl
dc.description.referencesVlčková, J., Liptáková, Ľ., Awramiuk, E. (2020). Signalizace zvukové podoby slov ve vybraných řadách učebnic českého, slovenského a polského jazyka pro 4.–6. ročník. Didatické studie, 12(1), 15–37.pl
dc.description.volume3pl
dc.description.firstpage81pl
dc.description.lastpage109pl
dc.identifier.citation2Język ojczysty w edukacji szkolnej w Polsce, Czechach i na Słowacji, pod redakcją Stanislava Štěpáníka i Elżbiety Awramiukpl
Występuje w kolekcji(ach):Książki / Rozdziały (WUwB)
Książki/Rozdziały (WFil)

Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja jest chroniona prawem autorskim (Copyright © Wszelkie prawa zastrzeżone)