Życie codzienne białoruskiej społeczności wiejskiej na pograniczu polsko-białoruskim w latach 1956–1991 w świetle historii mówionej

Abstract

Po II wojnie światowej w wyniku wyznaczenia nowej polsko-sowieckiej granicy, po obu jej stronach znaleźli się przedstawiciele tych samych społeczności, w tym społeczności białoruskiej. Ludność ta, powiązana kulturowo, językowo, religijnie czy mentalnościowo, zamieszkiwała odtąd różne organizmy państwowe. Choć panował w nich ten sam ustrój, komunizm w Związku Sowieckim posiadał inny charakter niż komunizm w Polsce. W rozprawie dokonano analizy obrazu życia codziennego okresu rządów komunistycznych lat 1956-1991, utrwalonego w pamięci białoruskiej społeczności wiejskiej polsko-białoruskiego pogranicza. Badanie przeprowadzono w oparciu o relacje zebrane wśród ludności białoruskiej zamieszkującej wsie położone po obu stronach granicy, wywodzącej się z tego samego kręgu kulturowego, powiązanej wspólną historią. Ważnym elementem wywodu było zatem zweryfikowanie na ile posiadanie wspólnych „korzeni" oddziaływało na przyjmowane postawy i samą pamięć przedstawicieli badanych grup. Nie mniej istotnym zagadnieniem było ponadto nakreślenie czynników, które wpłynęły na obecną wizję przeszłości, a także uwypuklenie ewentualnych różnic w postrzeganiu omawianego okresu przez Białorusinów będących obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Białoruś.

After World War II due to the demarcation of a new Polish-Soviet border, members of the same communities, including the Belarussian community, found themselves on both sides of the new border. This population, defined by its culture, language, religion or mentality, has lived since then in different countries. Eventhough these countries shared the political system, communism in the Sowiet Union was different than communism in Poland. In this thesis the author analysed the way how the daily life in the period of communist rule (1956-1991) became fixed in the common memory of the Belarussian rural community living in the Polish¬Belarussian borderland. The research was based on accounts collected from Belarussian population living in villages on both sides of the border, a population descending from the same culture and bond by common history. Thus, it became important to verify how strong was the impact of the common roots on the attitudes and memory of the members of examined groups. It was equally important to find and outline the factors that influenced the current perspective of the past, and emphasize potential differences in the perception of the analysed period by Belarussians who are citizens of the Republic of Poland and the ones who are citizens of the Republic of Belarus