Formy wspierania bibliotek w Polsce na przestrzeni wieków – mecenat indywidualny, społeczny, państwowy

Abstract

Celem referatu jest przedstawienie różnych form wspierania, powstawania i funkcjonowania bibliotek w Polsce od średniowiecza po współczesność. We wcześniejszych epokach (średniowiecze, renesans, barok i oświecenie) dominowała działalność dworu, Kościoła, niekiedy rad miejskich. W XIX w. coraz większe znaczenie miały społeczne i instytucjonalne formy opieki (fundacje, towarzystwa) nad bibliotekami, w XX w. – instytucje państwowe. Wspieranie bibliotek przybierało różne formy – od inicjowania ich powstania, przez wzbogacanie księgozbioru, animowanie działalności biblioteki jako instytucji kultury, oświaty i nauki, po wsparcie osób zajmujących się działalnością biblioteczną. Przyjrzenie się temu zagadnieniu w szerokim ujęciu chronologicznym pozwoli na obserwację ewolucji form opieki nad bibliotekami.

The purpose of this work is to present various forms of support, development and functioning of the libraries in Poland from the Middle Ages to the present time. In the medieval times, the renaissance, the baroque and the enlightenment the work of the royal court as well as the church and at times the city council dominated. In the nineteenth century, the social and the institutional forms of the care over the libraries (foundations, societies) gained importance, and in the twentieth century, public institutions became significant. The support of the libraries has been taking different forms, from initiating their creation, up to enriching book collection, animating their activity as cultural, educational, and learning institutions, as well as providing aid to those involved in the library matters. Looking at that issue from a broad, chronological perspective will make it possible to observe the evolution of the libraries’ supporting forms.