«Мир меняется и мы меняемся вместе с ним». Проблема становления человеческой личности в творчестве Гайто Газданова

Abstract

Celem życiowej podróży większości Gazdanowowskich bohaterów jest uosobienie, czyli odnalezienie i wyzwolenie swojego Ja, zrozumienie wysokiego znaczenia swojego istnienia, zdobycie swobody wyboru i możliwości harmonicznej równowagi pomiędzy własnym światem a rzeczywistością. Pierwszym krokiem ku temu jest przebudzenie, które zaczyna się od wiecznego pytania – po co żyję? Dla Gazdanowa, jak i dla egzystencjalistów, istnieć – to znaczy swobodnie wybierać siebie, stawać się sobą, wznieść się do poziomu osobowości. Bohaterowie Gazdanowa poprzez liczne przeistoczenia zbliżają się do upragnionego celu – odnalezienia siebie samych, swego Ja, a tym samym zrozumienia sensu swojego istnienia. Sens i jakość realnego życia Gazdanowowskich bohaterów zależne są przede wszystkim od ich osobistego wysiłku i dążeń, ich osobistej odpowiedzialności za dokonane w życiu wybory i swoje uczynki. Uosobienie Gazdanowowskich bohaterów koreluje z poglądami egzystencjalistów na temat istoty ludzkiej. Według nich, człowiek zawsze może się zmienić, a więc oceniać człowieka można dopiero po jego śmierci. Gazdanow podziela ten punkt widzenia i przyznaje, że istnienie ludzkie poprzedza istotę człowieka.