Cuda w Polsce Ludowej. Studium przypadku prywatnego objawienia maryjnego w Zabłudowie

Abstract

13 maja 1965 r. na łące pod Zabłudowem na Podlasiu, czternastoletniej Jadwidze Jakubowskiej objawiła się Matka Boska. Zdarzenie to, nazwane przez miejscową ludność cudem zabłudowskim, wywołało mnóstwo nieprzewidzialnych skutków na różnych poziomach życia społecznego. Od modlitw katolickich i prawosławnych pielgrzymów na miejscu objawienia aż do powołania przez ministra spraw wewnętrznych komisji, która miała wyjaśnić, dlaczego milicja użyła przemocy w stosunku do przybywających tam ludzi. Praca analizuje z perspektywy socjologicznej społeczne skutki objawienia takie jak: powstanie ruchu społecznego skupionego wokół cudu zabłudowskiego, konflikty w lokalnej społeczności oraz religijność przebywających do Zabłudowa pielgrzymów. Osobnej analizie został poddany stosunek Kościołów katolickiego i prawosławnego do objawienia oraz działania komunistycznej władzy, która starała się zlikwidować cud. Książka przedstawia objawienie z Zabłudowa na tle innych podobnych zdarzeń w Polsce Ludowej. Mimo narzuconej po drugiej wojnie światowej ateizacji, cuda i objawienia występowały niezwykle często w polskim maryjnym krajobrazie religijnym. Pracę kończy porównanie cudów z okresu komunistycznego, z tym które nastąpiły już po transformacji ustrojowej. Elementami tradycyjnymi są niechęć do zrywania z Kościołem katolickim, przekonanie o życiu w momencie przełomowym dla losów świata oraz zapowiedź nadchodzącej katastrofy. Z nowych fenomenów można wymienić: pojawiające się tematy konserwatywne, głównie w kwestiach posoborowych reform liturgii katolickiej, krytyka duchowieństwa oraz korzystanie z nowych mediów.

On 13 May 1965, the Virgin Mary appeared to the 14 years girl – Jadwiga Jakubowska, on the meadow near a small town – Zabłudow in Podlasie. The apparition was called by the local population: a miracle of Zabłudów and caused a lot of unforeseen consequences on the different levels of social life. From the prayers of Catholics and Orthodox pilgrims on the site of the apparition to the appointment of the Special Commission by the Minister of Internal Affairs, in order to investigate why the Citizens’ Militia used brutal physical violence against the people arriving there. The book from, sociological perspective, examines the social effects of apparitions, such as the emergence of a social movement focused on the miracles, conflicts in the local community and the religiosity of pilgrims. A separate analysis has undergone the attitude of the Catholic and Orthodox Church to the apparition and the activity of communist authority wanted to eliminate the miracle of Zabłudów. This study presents the Zabłudów apparition in the background of other similar events in Polish People’s Republic. Despite imposed atheism after World War II, miracles and apparitions were extremely common in the Polish Marian religious landscape. The book ends with a comparison of the miracles of the communist period, with those that have taken place after the political transformation. The traditional elements are: the reluctance to separate from the Catholic Church, the conviction of life at the moment of the turning point for the future of the world and the announcement of the coming catastrophe. Among the new phenomena can be mentioned: appearing conservative topics, mainly in the post-Conciliar reforms of the Catholic liturgy, criticism of the clergy, and the use of new media.