Przemiany mitów i mitologizacja w warunkach tworzenia się społeczeństwa pluralistycznego na przykładzie mieszkańców Białegostoku

Abstract

Rozprawa doktorska podejmuje problematykę współczesnych mitów. Nie tylko przedmiot badania jest istotny w dysertacji, ale także czas analizy. Mieszkańcy Białegostoku znajdują się w szczególnym momencie. Społeczeństwo miasta ulega przemianie: ze społeczeństwa zróżnicowanego kulturowo na społeczeństwo pluralistyczne kulturowo. Przemiana ta nie jest rocesem jednostajnym ani niezależnym. Jest ona podyktowana wieloma czynnikami, które swój wpływ mają na społeczeństwo. Jednym z takich czynników są mity. W społeczeństwie występuje wiele mitów. Do analizy zostały wybrane cztery, które opisują zjawiska. Są one znane i na ogół rozpoznawalne przez mieszkańców miasta. Należą do nich: mit kresów, mit Polski wschodniej, mit wielokulturowości oraz mit smoleński. Celem pracy jest weryfikacja hipotezy głównej: badane współczesne mity nie sprzyjają powstaniu społeczeństwa pluralistycznego kulturowo, a wzmacniają homogeniczny charakter społeczeństwa. Mity współczesne, które występują w Białymstoku oraz są aprobowane przez mieszkańców, nie wpływają pozytywnie na transformację społeczeństwa. Hamują ją, co więcej, umacniają i promują społeczeństwo homogeniczne, w którym przedstawiciele mniejszości kulturowych asymilują się z grupą dominującą lub w przypadku odrzucenia asymilacji, są przez nią marginalizowane. W celu weryfikacji przyjętej hipotezy badawczej przeprowadzono analizę w oparciu o następujące metody badawcze: analiza dyskursu, analiza treści oraz wywiad ustrukturyzowany. Triangulacja ta ma na celu uzyskanie wyższej jakości prowadzonych badań oraz wiarygodną weryfikację hipotezy w oparciu o różne metody badawcze. Zgromadzony materiał badawczy został podzielony pod względem czterech analizowanych mitów. Każdy z nich był badany oddzielnie, czy wpływa na powstanie społeczeństwa pluralistycznego, czy utrzymuje społeczeństwo homogeniczne? Końcowa część rozprawy podsumowała rozważania podejmowane w pracy, oraz przyniosła odpowiedzi na pytania badawcze. Analiza przyniosła także wnioski, które nie zostały podjęte w metodologii rozprawy, jednak były na tyle istotne, że znalazły się w zakończeniu.

The doctoral dissertation takes a problem of modern myths. Not only the subject of study is significant in the dissertation, but also the time of analysis. Residents of Bialystok are in particular moment. Citizens are under transformation: from a society culturally diverse to culturally pluralistic society. This process is not uniform nor independent. It is based on several factors that have their influence on society. One of such factors are myths. There are many myths in society. The analysis based on four of them which were selected and are described phenomenon. They are known and generally recognized by residents of the town. These are: myth of the borderlands, myth of Polish eastern, myth of multiculturalism and myth of Smolensk. The aim of the study was to verify the hypothesis: analyzed myths are not conducive to the rising of a culturally pluralistic society and consolidate homogeneous nature of society. Contemporary myths that occur in Bialystok and are approved by residents, do not have a positive impact on the society’s transformation. They retard it’s growth. Moreover myths consolidate and promote homogeneous society, in which cultural minorities assimilate with the dominant group or in case of rejection of assimilation, they are marginalized by them. In order to verify the hypothesis there was an analysis based on the following research methods: discourse analysis, content analysis and structured interview. Triangulation achieve a higher quality of research and reliable verification of the hypothesis based on different research methods. The collected research material has been divided according to the four analyzed myths. Each of them was analyzed separately: if affects on the emergence of a pluralistic society or it maintains homogeneous society? The final part of the thesis summed up the deliberations undertaken at work and brought answers to research questions. The analysis also brought additional statements which were not in the methodology of the trial. However, they were so significant that they were placed at the end.