Działalność konspiracyjna Danuty Siedzikówny

Abstract

Artykuł opisuje życie i działalność sanitariuszki podziemia niepodległościowego Danuty Siedzikówny "Inki". Urodziła się ona 3 września 1928 roku we wsi Guszczewina koło Narewki na Podlasiu. Jej ojciec został deportowany do ZSRR; w 1941 r. dotarł do Armii gen. Andersa, jednak nie zdołał wrócić do ojczyzny i zmarł z wycieńczenia. Matka została aresztowana przez gestapowców w 1942 roku. Została rozstrzelana za współpracę z podziemiem. "Inka" w 1943 roku została zaprzysiężona do Armii Krajowej. W V Wileńskiej Brygadzie Armii Krajowej pełniła funkcję łączniczki i sanitariuszki. Brała udział w wielu akcjach oddziału, zadziwiając swoją ofiarnością i poświęceniem, gdyż oprócz partyzantów opatrywała także rannych żołnierzy i milicjantów. Została aresztowana w lipcu 1946 roku. W czasie śledztwa była torturowana, a mimo to nie podała żadnych istotnych informacji mogących zaszkodzić jej oddziałowi. Proces, w którym wzięli udział fałszywi świadkowie, zakończył się wyrokiem śmierci – mimo tego, że była niepełnoletnia. Egzekucji Danuty dokonano 26 sierpnia 1946 roku, gdy miała 17 lat. Godnym uwagi jest fakt, że 10 milicjantów z plutonu egzekucyjnego wystrzeliło łącznie 100 nabojów, a pomimo tego Inka nie została trafiona. Wyrok dokończył dowódca plutonu. Jej ciało pochowano w nieznanym do dziś miejscu. Przez cały okres Polski Ludowej "Inka" była przedstawiana jako morderczyni z bandy "Łupaszki". Dopiero w latach 90. XX wieku Siedzikównę oficjalnie oczyszczono z zarzutów, jednak do dziś nie udało się ukarać jej oprawców.

The article describes life and activity of a medical orderly of the Polish resistance movement Danuta Siedzikówna, nom de guerre ”Inka”. She was born on 3rd September, 1928 in the village Guszczewina near Narewka in the Podlasie region. Her father was deported to the Sowiet Union; in 1941 he joined General Anders’ Polish Army, but he was not able to come back to his homeland and died from emaciation. Her mother was arrested by the Gestapo in 1942. She was shot for collaboration with the Polish resistance movement. “Inka” joined the Polish Home Army in 1943. She served as a woman liaison officer and a medical orderly in the Fifth Wilno Brigade of the Home Army. She took part in many actions of her troop, rousing the admiration for her sacrifice and dedication because apart from partisans she also bandaged wounded soldiers and militiamen (communist policemen). She was arrested in July 1946. During the investigation she was tortured, but she did not give any important information which could be harmful for her military unit. After her trial, in which false witnesses participated, she was sentenced to death, although she was under age. Her execution was carried out on 26th August 1946, when she was 17 years old. The fact is worthy of notice that 10 militiamen of the firing squad shoot together 100 cartridges but ”Inka” was not hit. The execution was ended by the commander of the firing squad. Her body was burried in a still unknown place. During all the period of the Polish People’s Republic ”Inka” was described as a murderer from a band - gang commended by ”Łupaszka”. In 1990s Siedzikówna was just in the clear but her torturers and executors were not punished till now.