Zapis na sąd polubowny jako podstawa współczesnego rozstrzygania sporów sądowych

Abstract

Tematem rozprawy doktorskiej, stanowiącym zarazem główną tezę dysertacji jest zapis na sąd polubowny będący odzwierciedleniem realizacji zasady swobody umów i autonomicznego prawa stron do wyłączenia umową arbitrażową jurysdykcji sądu państwowego celem poddania sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego w odniesieniu do koncepcji współczesnego rozstrzygania sporów. Kompozycja dysertacji dostosowana jest do głównej tezy rozprawy i składa się z trzech części. Pierwsza część rozprawy dotyczy historycznych i ustrojowych uwarunkowań sądownictwa polubownego w regulacjach międzynarodowych, z uwzględnieniem ewolucji międzynarodowego arbitrażu i kształtowania się regulacji sądownictwa polubownego w prawie polskim. Druga część obejmuje zagadnienia dotyczące istoty i charakteru prawnego zapisu na sąd polubowny jako podstawy rozstrzygania sporów oraz umowy arbitrażowej stanowiącej pełną realizację zasady wolności i autonomii woli stron. W części trzeciej, w odniesieniu do analizy funkcjonowania sądownictwa powszechnego przedstawione zostały walory i bariery sądownictwa polubownego, ze szczególnym uwzględnieniem determinantów sprawnego funkcjonowania arbitrażu oraz współczesnych sposobów rozwiązywania i rozstrzygania sporów sądowych. Całość rozważań podsumowana została we wnioskach końcowych wskazujących na możliwości i potrzebę rozstrzygania sporów w ramach sądownictwa polubownego stanowiącego istotne uzupełnienie sądowego wymiaru sprawiedliwości.

The theme of the doctoral dissertation, constituting the main thesis of the dissertation, is the arbitration agreement which reflects the principle of freedom of contract and the autonomous right of parties to exclude jurisdiction of state courts by an arbitration agreement in order to submit a dispute to arbitration in relation to the concept of modern dispute resolution. The dissertation composition is tailored according to the main thesis and it consists of three parts. The first part of the dissertation concerns historic and political conditions of arbitration in international regulations, taking into account the evolution of international arbitration and formation of arbitration regulations in Polish law. The second part covers issues relating to the nature and legal character of the arbitration clause as the basis for dispute resolution and arbitration agreement which is a full implementation of the principles of freedom and autonomy of parties. In the third part, based on the analysis of judiciary functioning, values and barriers to arbitration are presented, with particular emphasis on determinants of functioning of arbitration and contemporary ways of resolving and settling litigation. The whole discussion is summed up in the conclusions pointing to the possibility and need for disputes resolution by arbitration constituting an important addition to the course of justice made by courts.