Etymologia i konotacje nazw drogich kamieni w twórczości Adama Mickiewicza oraz Juliusza Słowackiego. Studium leksykalnostylistyczne

Abstract

Zasadniczy cel dysertacji sprowadza się do opisu wybranych nazw kamieni drogocennych. Proponowane analizy będą zmierzały do scharakteryzowania nie tylko skonwencjonalizowanego obrazu, wskazania cech uznawanych za istotne z punktu widzenia przeciętnego użytkownika języka, kamienia półszlachetnego, ale przede wszystkim do opisania obrazu wykreowanego w tekstach poetyckich dziewiętnastego wieku. Przedstawione ujęcie poruszanej kwestii wymaga odtworzenia pełnego modelu pojęciowego słowa, zwrócenia uwagi na etymologię, symbolikę, realia kulturowe oraz konotacje tekstowe. Za podstawę materiałową posłużą dane zebrane w wyniku ekscerpcji wybranych dzieł Adama Mickiewicza i Juliusz Słowackiego. Rozprawa składa się z pięciu zasadniczych rozdziałów. W części wstępnej określam cel dysertacji, wyznaczam materiał do analizy. Rozdział I nosi tytuł – Słownik, rozdział II.: Semantyczne bogactwo kamieni szlachetnych; III - Konotacje i etymologia nazw kamieni szlachetnych. Zakończenie stanowi próbę syntezy wcześniejszych dociekań. Ze zgromadzonego słownictwa dotyczącego kręgu znaczeniowego DROGIE KAMIENIE wyłania się nie tylko określony, językowy obraz świata przedstawionego w tekstach artystycznych romantycznych wieszczów, ale również – ujmując rzecz szerzej – całościowy model określonego fragmentu świata budowanego przez pisarzy.

Primary aim of thesis, comes down to description of valuable stone’s appellation. The analysis will focus on characterizing not only the convencionalized picture, pointing out the attributes which are recognised as essential in terms of average language’s users, semi gemstones but most of all on describing the picture which is created in the 19th century poetic text. The presented conteptualization requires recreating of whole conceptual model imagery, cultural realities and text’s connotations. As the basis I use data excerpted from Adam Mickiewicz’s works and Juliusz Slowacki’s works. The dissertation consists of five main chapters. In the introductory part I define the purpose of the dissertation, I set the material for analysis. Chapter I is entitled – Słownik, Chapter II: Semantyczne bogactwo kamieni szlachetnych; III - Konotacje i etymologia nazw kamieni szlachetnych. The ends comprise attempt the synthesis of former research. With accumulated vocabulary for semantic DROGIE KAMIENIE emerges not only a specific, linguistic picture of the world presented in the artistic texts these romantic poets, but also - to put it more broadly – a comprehensive model of a specific portion of the world built by writers.