Wypadek w komunikacji z udziałem osób niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem osób niewidomych i słabowidzących. Studium prawno-kryminologiczne

Abstract

Prospołeczna polityka wyrównywania szans, polegająca na postrzeganiu osób niepełnosprawnych jako pełnoprawnych obywateli, przyczyniła się do zwiększenia ich aktywności zarówno w życiu zawodowym, jak i społecznym. Projektowanie uniwersalne (ang. universal design) pozwoliło dostosować otoczenie do potrzeb ludzi z dysfunkcjami, dzięki czemu stali się aktywnymi uczestnikami ruchu drogowego. W związku z tym postanowiono przeprowadzić badania dotyczące bezpieczeństwa osób niepełnosprawnych, w tym niewidomych i słabowidzących w ruchu drogowym – uwzględniające wypadki drogowe z ich udziałem. Prace badawcze realizowano na dwóch płaszczyznach: teoretycznej oraz empirycznej. Celem tej pierwszej było poznanie teorii naukowych oraz stanowisk przedstawicieli doktryny dotyczących zagadnień związanych z niepełnosprawnością – sposobami jej definiowania na gruncie prawa międzynarodowego i krajowego oraz kształtowania się przestępstwa wypadku w komunikacji na gruncie prawa karnego do 1969 r. po współczesność. Zaś na płaszczyźnie empirycznej dominował proces gromadzenia faktów, czyli informacji o badanych zjawiskach dzięki przeprowadzanym analizom danych statystycznych, badaniom ankietowym czy wywiadom pogłębionym, mający przyczynić się do poznania skali oraz cech charakterystycznych wypadków drogowych z udziałem niepełnosprawnych, ze szczególnym uwzględnieniem niewidomych i słabowidzących.

The social policy of equal opportunity, which consists in perception of persons with disabilities as full citizens, has contributed to an increase in their activity in both professional and social life. Universal design has made it possible to adapt the surroundings so as to meet the needs of people with disabilities, which made them active participants of road traffic. Consequently, a decision was made to conduct research on the safety of persons with disabilities, to include blind and vision-impaired persons, in road traffic, taking into account the traffic accidents in which they are involved. The research work was two-dimensional: theoretical and empirical. The objective of the theoretical work was to study scientific theories and to learn about representatives of the doctrine who focused on problems related to disability, i.e. its definitions in international and national laws, and the changes to the crime of traffic accident on the background of the penal law from 1969 until now. The empirical research, on the other hand, focused on collecting facts and information about the studied phenomena by analyzing statistical data, conducting surveys and in-depth interviews so as to learn the scale and the characteristics of traffic accidents involving persons with disabilities, in particular blind and vision-impaired persons.