Na mapie rodzicielskich doświadczeń: matki i ojcowie osób z etykietą dewianta

Abstract

Artykuł poświęcony jest problemom rodziców osób skazanych oraz takich, którzy borykają się z problemami uzależnienia od alkoholu czy narkotyków. Wspólnym doświadczeniem rodziców jest to, że z powodu łamania norm obyczajowych i prawnych ich dorosłe dzieci oznaczone są etykietą dewianta. Rodzice, którzy podejmują działania na rzecz pomocy i wsparcia dziecka w zmaganiu się z konsekwencjami dewiacyjnej aktywności, znajdują się w szczególnej sytuacji. Analizy naukowe poświęcone wyłącznie problemom takich rodzicom należą do rzadkości. W artykule prześledzę dotychczasowe wyniki badań i wykażę, że chociaż podstawowe problemy wszystkich członków rodzin więźniów czy osób z problemem uzależnienia są uniwersalne, to istnieją takie, które odnoszą się wyłącznie do rodziców. Jest to podawanie przez otoczenie w wątpliwość kompetencji rodzicielskich i przypisywanie winy matkom za problemy dziecka oraz pozbawienie moralnego prawa do przeżywania straty i rozłąki z dzieckiem, które trafiło do więzienia lub zniknęło z życia rodziców z powodu uzależnienia. Ponadto uwagę zwracają silne napięcia w obrębie roli rodzicielskiej z powodu kolizji systemu wyznawanych wartości i doznawanych emocji.

The article focuses on parents of adult children who face social disapproval because of the offences they committed or their behavioural problems caused by addictions. There are very few studied devoted to this topic. When delinquents’ parents are considered in research, they are usually classed as “close family”, however I demonstrate that parents of delinquents merit special consideration. Drawing on the existing research, I demonstrate that there are universal problems faced by imprisoned delinquents or people with addictions, however, I argue that there are some problems specific to parents of such people. One such problem is questioning the competence of parents, particularly mothers, that resulted in the delinquent behaviour. Another problem is depriving parents of the right to disenfranchised grief resulting from separation from the delinquent child. And finally parents of delinquents experience an internal conflict within their value system and their emotions.