Tworząc spójny naród. Dolne Łużyce i Podlasie w dyskursie społeczno-kulturowym w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku

Abstract

W artykule skupiono się na ukazaniu procesów prowadzących do stworzenia wspólnego wizerunku państwa narodowego na przykładzie Królestwa Polskiego, gdzie za centrum przyjmuje się Warszawę, a za region peryferyjny Podlasie, oraz prowincji brandenburskiej ‒ z Berlinem widzianym jako obszar centralny, a Dolnymi Łużycami jako peryferie. Przeanalizowany materiał badawczy: teksty literatury pięknej, pamiętniki, przewodniki i literatura podróżnicza, pozwolił ukazać współzależność centrum i peryferii. Omówiono też główne postaci wpływające na kształt wizerunku peryferii i tworzenie jednolitej myśli narodowej, ukazano kontakty na linii aktywiści centralni i peryferyjny oraz ich wpływ na całokształt dyskursu oraz skupiono się na poszczególnych obszarach wpływających na wizerunek regionów peryferyjnych i odgrywających rolę w tworzeniu spójnej wizji państwa, opartej na wspólnocie narodowej i zmitologizowanej przeszłości.

The aim of the article is to present the processes of creating a common image of the national state on the example of the Kingdom of Poland, where Warsaw is considered as a center, and Podlachia as the peripheral region, and the province of Brandenburg with Berlin as the central region and Lower Lusatia as a periphery. Analyzed research sources such as: literature, diaries, guides, and travel literature allowed us to show the interdependent relationship of the center and the periphery. The article discusses the main activists influencing the shape of the image of the periphery and the creation of a unified national thought. There is shown also an analyse of the contacts between the central and peripheral activists and their impact on the overall discourse. The text focuses itself as well on a specific areas affecting the image of peripheral regions and playing a role in creating a coherent vision of the state, based on the national community and the mythologized past.