Wybrane problemy prowadzenia badań naukowych w zakładach karnych w kontekście analizy perspektywy temporalnej więźniów

Abstract

Celem niniejszego artykułu jest dokonanie charakterystyki wybranych problemów, z którymi mają do czynienia osoby prowadzące badania w dziedzinie nauk społecznych na terenie zakładów karnych. Autorzy, na podstawie literatury przedmiotu oraz własnych doświadczeń, które zdobyli podczas prowadzenia badań w więzieniach, analizują wyzwania stojące przed badaczami spoza instytucji penitencjarnych. W pierwszej części artykułu przedstawiono problemy związane z organizacją badań w instytucjach o charakterze totalnym, specyfiką grupy osadzonych – uczestników badań (w tym m.in. kwestie motywacji, autoprezentacji oraz funkcjonowania poznawczego i emocjonalnego więźniów) oraz koniecznością zachowania przez badacza neutralnej, bezstronnej, obiektywnej postawy wobec osób badanych. Druga część artykułu dotyczy refleksji na temat metodologii badań nad perspektywą temporalną, które pojawiły się w związku z realizacją projektu badawczego NCN „Temporalne aspekty aktywności mężczyzn odbywających karę pozbawienia wolności – badania longitudinalne”1 . Dokonano analizy specyfiki doświadczania czasu przez osoby odbywające kary izolacyjne oraz krytycznej analizy narzędzi do pomiaru temporalnych aspektów ich funkcjonowania. Artykuł kończą wnioski na temat czynników mogących zwiększyć poziom wiarygodności rezultatów badań prowadzonych w instytucjach penitencjarnych.

The aim of this article is to characterize selected problems faced by social researchers in prison facilities. The authors, referring to the literature on the subject and their own experience gained while conducting research in prisons, analyze the challenges faced by researchers who do not belong to penitentiary institutions. The first part of the article presents problems related to the organization of research in in stitutions of a total character, the specificity of the group of prisoners – participants of the research (including, among others, aspects of motivation, self-presentation and the cognitive and emotional functioning of prisoners) and the need for the researcher to maintain a neutral, impartial, objective attitude towards the subjects. The second part of the article is devoted to the reflection on the methodology of research on the temporal perspective, which appeared in connection with the NCN research project „Temporal aspects of the activity of men serving prison sentences – longitudinal study”. The analysis of the specificity of experiencing time by persons serving isolation penalties and the critical analysis of tools for measuring the temporal aspects of their functioning is presented. The article concludes with conclusions on factors that may increase the level of credibility of the results of research conducted in penitentiary institutions.