Czynniki warunkujące samoocenę nieletnich umieszczonych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych

Abstract

W artykule przedstawiono analizę wyników badań przeprowadzonych wśród nieletnich (chłopców i dziewcząt) w przypadku których sąd rodzinny zastosowało środek wychowawczy w postaci umieszczenia w Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym. Celem badania było sprawdzenie czy istnieje korelacja między samooceną, cechami osobowościowych i czynnikami środowiskowymi (czynnikami wspierającymi i czynnikami ryzyka), wśród nieletnich dziewcząt i chłopców. Łącznie przebadano 481 nieletnich przebywających w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych. Zastosowane narzędzia badawcze to: Skala Samooceny Rosenberga (SES), w polskiej adaptacji I. Dzwonkowskiej, M. Łaguny i K. Lachowicz-Tabaczek. NEO-FFI (P.T. Costy i R.R. McCrae) został użyty do diagnozowania cech osobowości (został on zaadaptowany przez B. Zawadzkiego, J. Strelau, P. Szczepaniaka, M. Śliwińską) oraz kwestionariusz czynników wsparcia i czynniki ryzyka, który został skonstruowany do pomiaru czynników środowiskowych. Analiza regresji wykazała, że istotnymi predyktorami samooceny nieletnich były neurotyczność, ekstrawersja, sumienność i negatywne relacje w szkole. W grupie dziewcząt znaczącymi predyktorami samooceny były neurotyczność, sumienność, wsparcie rodziny i negatywne relacje w szkole, podczas gdy w grupie chłopców istotnymi predyktorami samooceny były neurotyczność, ekstrawersja i negatywne relacje w rodzinie.

The article is an analysis of the results of the studies conducted among juveniles (boys and girls) in the case of whom the family court applied the educational means of placing them in the Youth Educational Centre. The aim of the study was to find out the correlations be-tween self-esteem, personality traits and the environmental determinants (support factors and risk factors) among juveniles (boys and girls). The total of 481 juveniles staying in Youth Educational Centers participated in the study. Applied research tools: The Rosenberg Self Esteem Scale (SES), in the Polish adaptation by I. Dzwonkowska, M. Łaguna and K. Lachowicz-Tabaczek, NEO-FFI by P.T. Costa and R.R. McCrae was used to diagnose personality traits included in a popular five-factor model (it has been adapted into Polish by B. Zawadzki, J. Strelau, P. Szczepaniak, and M. Śliwińska) and a questionnaire concerning support factors and risk factors was constructed to measure environmental determinants. The analysis model showed that the significant predictors of self-esteem were neuroticism, extraversion, conscientiousness and negative relations at school. In girls group the significant predictors of self-esteem were neuroticism, conscientiousness, family support and negative relations at school, while in boys group the significant predictors of self-esteem were neuroticism, extraversion and negative relations at family.