Więziennictwo w Polsce i Ukrainie: od dziedzictwa totalitarnego do współczesnego europejskiego systemu penitencjarnego

Abstract

Badanie reformy więziennictwa w Polsce jest doskonałą ilustracją przemian ustrojowych, jakie przechodzili Polacy od systemu naznaczonego radzieckim totalitaryzmem do społeczeństwa spełniającego kryteria demokratyczności. Dążenia Ukrainy w kierunku adaptacji rozwiązań Unii Europejskiej w dziedzinie reformy penitencjarnej zachęcają do poznania doświadczeń Polski ze względu na postęp tego kraju w eliminowaniu spuścizny komunistycznej w działalności więziennictwa i nadzorującej go Służby Więziennej. Zadanie to staje się również aktualne dla współczesnej Ukrainy i z uwagi na łączące oba kraje głębokie więzi kulturowe i mentalne, polskie doświadczenia wydają się być niezwykle inspirujące. Korzystając z doświadczenia sąsiadów nie należy zapominać o różnicach. Przede wszystkim należy zauważyć, że okres komunizmu w Polsce był wyraźnie krótszy, w porównaniu z 70-letnim doświadczeniem Ukrainy, Białorusi i innych Republik Radzieckich które w odróżnieniu od Polski nie zaznały pełnej suwerenności. Kluczowe dla powodzenia reform w Polsce było to, że realizowali je nowi, często młodzi ludzie, przygotowani do pracy w oparciu o współczesną wiedzę, nie związaną z poprzednim systemem. Polacy potępili zbrodnie komunizmu i jego dziedzictwo. Na Ukrainie do tej pory tak zdecydowanie tego nie zrobiono i to jest jeden z powodów niepowodzenia reform.

The study of the penitentiary reform in Poland is a perfect illustration of the political changes that Poles have undergone from a system marked by Soviet totalitarianism to a society that meets the criteria of democracy. Ukraine's aspirations to adapt EU solutions in the field of penitentiary reform encourage to learn about Poland's experiences due to the progress of this country in eliminating the communist legacy in the work of the prison system and the Prison Service that oversees it. This task is also valid for contemporary Ukraine and due to the deep cultural and mental ties connecting the two countries, Polish experiences seem to be extremely inspiring. When using the experience of neighbors, do not forget about the differences. First of all, it should be noted that the period of communism in Poland was clearly shorter, compared to the 70 years of experience of Ukraine, Belarus and other Soviet Republics which, unlike Poland, did not experience full sovereignty.