REPOZYTORIUM UNIWERSYTETU
W BIAŁYMSTOKU
UwB

Proszę używać tego identyfikatora do cytowań lub wstaw link do tej pozycji: http://hdl.handle.net/11320/18363
Pełny rekord metadanych
Pole DCWartośćJęzyk
dc.contributor.authorMacpherson, James-
dc.contributor.editorZabielski, Łukasz-
dc.date.accessioned2025-07-21T09:52:29Z-
dc.date.available2025-07-21T09:52:29Z-
dc.date.issued2023-
dc.identifier.isbn978-83-7657-473-8-
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11320/18363-
dc.descriptionWstęp, wybór i opracowanie tekstów, redakcja tomu: Łukasz Zabielskipl
dc.description.abstractThe publication is a scholarly, critical edition of an anthology of Polish translations of The Poems of Ossian, attributed to the legendary Celtic bard Ossian, the alleged author of works in Gaelic, which James Macpherson (1736–1796), a Scottish writer, claimed to have collected, translated into English and published in the 1760s. The Poems of Ossian consist of the following ‘fragments’: Fragments of Ancient Poetry Collected in the Highlands of Scotland (1760); Fingal, an Ancient Epic Poem… (1762); Temora, an Ancient Epic Poem… (1763). The actual author of the poems turned out to be their publisher, J. Macpherson, who freely compiled fragments of ancient Gaelic poetry collected in the mountains of Scotland, Sky Island and other Hebrides islands, and then wrote a cycle of poems partly based on the Ossianic legend. The songs gained immense popularity throughout Europe, although they reached cultural circles under the classicist French influence, including Polish readers, indirectly, in a version adapted to the requirements of French aesthetics. The most influential proponent of the adaptation of original English works to forms corresponding to the aesthetics of 18th-century classicism was Pierre Le Tourneur (1737–1788), a French writer, translator and publisher. He compiled a 600-page prose version of the English poem in French, which he entitled Ossian, Fils De Fingal, Barde Du Troisème Siècle: Poésies Galliques (Ossian, son of Fingal, third-century bard: Gaelic poems, 1776–1777). Polish eighteenth- and nineteenth-century translators, adapters and imitators wanted to make the work accessible to Polish readers, using Letourneur’s translation, as well as his extensive analyses and footnotes, with occasional reference to Macpherson himself. The anthology of translations of The Poems of Ossian contains a selection of several dozen translations of the ‘Gaelic poetry’ into Polish. These texts originate from the late 18th and early 19th century and vary in terms of volume (from a few to several hundred pages of the original) and artistic level. The oldest one was authored by Franciszek Karpiński (ca. 1782) and was included in his treatise O wymowie w prozie albo w wierszu (On Expression in Prose and Poetry) (published in the collection: Zabawki wierszem i prozą (Games in Poetry and Prose)). In turn, the latest work is the translation (from the English original) by Seweryn Goszczyński (1828). This text was not included in the publication due to the fact that it initiates the next epoch in the history of Polish literature - Romanticism, while the intention of the editors was to highlight the initial phase of the birth and development of the literary phenomenon that was sparked off by The Poems of Ossian. Goszczyński’s translation is widely available thanks to an edition in the National Library series: The Poems of Ossian, transl. [from English] Seweryn Goszczyński, edited and compiled by Jerzy Strzetelski, Wrocław: Ossolineum, 1980. The majority of the presented source texts come from first edition and publications scattered in various periodicals. Some were also extracted (I. Krasicki, F. D. Kniaźnin) from collective editions. This anthology contains translations of selected fragments of The Poems of Ossian (mostly from Letourneur’s prose) by the following authors [in alphabetical order]: A. Borzewski, K. Brodziński, J. Brykczyński, M. D. Brzozowski, F. S. Dmochowski, J. Januszewski, S. Jaszowski, F. Karpiński, B. Kiciński, F. D. Kniaźnin, I. Krasicki, A. E. Odyniec, W. Ostrowski, B. Śmigielski, D. Bończa Tomaszewski, K. Tyminiecki, S. Witwicki, H. A. Zalewski, as well as several anonymous translations, whose authors could not be identified. The most extensive texts in terms of volume are the translations by two poets: Ignacy Krasicki and Franciszek Dionizy Kniaźnin. As far as Krasicki’s translation is concerned, it is based on two publications: Pieśni Osjana syna Fingala, z angielskiego tłumaczona na francuski język, a z francuskiego na polski, przez Ignacego hrabię Krasickiego, księcia biskupa warmińskiego (The Poeams of Ossian, son of Fingal, translated from English into French, and from French into Polish, by Count Ignacy Krasicki, Prince Bishop of Warmia) (1793/1793) and texts from the first collection of this poet’s works published in 1802 and edited by Franciszek Ksawery Dmochowski. Kniaźnin’s manuscript, dated 1794–1795, did not appear until 1828 (in Warsaw, edited and printed by the publisher, Franciszek Salezy Dmochowski). The collection consists of the following works: Fingal (three poems), Carthon, Lathmon, Oscar, Erragon, Caros, Temora (eight poems) and The Songs of Selma (Colma, Ryno, Alpin, Armin). The source texts have been edited in accordance with the principles adopted for eighteenth- and nineteenth-century works, with critical footnotes and editorial commentary. In addition, their spelling has been modernised. The publication is preceded by a foreword by Łukasz Zabielski, PhD (Książnica Podlaska) in Białystok, in which he explains both the nature of the publication and the phenomenon of Ossian among Polish poets and readers from the period immediately preceding the birth of Polish Romanticism. The source text is accompanied by illustrations from 19th-century periodicals, as well as scans of the first pages of the first edition of the work from which the edited poems were extracted. The volume is published as part of the project of the Ministry of Education and Science – the National Programme for the Development of the Humanities under the grant “Continuation of critical editions of outstanding, forgotten works of 19th-century Polish Romantic literature in the Academic Publishing Series ‘Black Romanticism’ in twelve volumes”. The project was designed by Prof. Halina Krukowska (1937–2019).pl
dc.description.sponsorshipPraca naukowa finansowana w ramach programu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2018–2022: Kontynuacja krytycznych edycji wybitnych, zapomnianych dzieł XIX‑wiecznej polskiej literatury romantycznej w Naukowej Serii Wydawniczej „Czarny Romantyzm” w XII tomachpl
dc.language.isoplpl
dc.publisherWydawnictwo PRYMAT Mariusz Śliwowskipl
dc.relation.ispartofseriesCzarny Romantyzm;60-
dc.rightsUznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 3.0 Polska*
dc.rights.urihttps://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/pl/*
dc.subjectCzarny Romantyzmpl
dc.titlePieśni Osjana. Antologia polskich przekładów (1782-1828)pl
dc.title.alternativeThe Poems of Ossian. An Anthology of Polish Translationspl
dc.typeBookpl
dc.rights.holder© Copyright by Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2023pl
dc.rights.holder© Copyright by Łukasz Zabielski, Białystok 2023pl
dc.rights.holderTekst niniejszej monografii jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 3.0 Polska (CC BY-NC 3.0 PL). Postanowienia licencji są dostępne pod https:// creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/pl/pl
dc.description.BiographicalnoteŁUKASZ ZABIELSKI – doktor nauk humanistycznych, literaturoznawca (absolwent Wydziału Filologicznego Uniwersytetu w Białymstoku) i historyk (absolwent Wydziału Historyczno‑Socjologicznego), edytor XIX‑wiecznych tekstów źródłowych (polskich przekładów Fausta A.E.F. Klingemanna; Myśli nocnych Edwarda Younga; pism Zygmunta Glogera); od 2016 roku kieruje Działem Badań Filologiczno-Bibliograficznych Książnicy Podlaskiej im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku. Redaktor naczelny „Bibliotekarza Podlaskiego”. Jego zainteresowania badawcze obejmują historię i literaturę polską XIX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem oświeceniowo‑romantycznego przełomu kulturowego, jak również działalności młodych pozytywistów warszawskich i twórczości Zygmunta Glogera. Autor dwóch monografii: Meandry antyromantyczności. Kajetan Koźmian i romantycy polscy (Kraków 2015) oraz Kajetan Koźmian spoza kanonu. Studia i szkice historycznoliterackie (Białystok 2018); a także licznych studiów z zakresu literaturoznawstwa, m.in. Franciszek Wężyk – Edward Lubomirski. Prolegomena do dziejów preromantycznego synkretyzmu literackiego (2015), Cogito marzyciela. O Zygmunta Glogera „Marzeniach samotnika” (2016); współredaktor kilku książek naukowych, m.in. Sybir. Wysiedlenia – Losy – Świadectwa (2013), Zygmunt Gloger. Pisarz, myśliciel, uczony. Studia (2016), Henryk Sienkiewicz i chrześcijaństwo. Idee – obrazy – konteksty (2017). Mieszka w Wasilkowie.pl
dc.description.AffiliationŁukasz Zabielski - Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstokupl
dc.description.referencesPieśni Selmy (fragment prozą) [w:] F. Karpiński, Zabawki wierszem i prozą, t. II, Warszawa 1782.pl
dc.description.referencesOsjana kaledończyka trzy poemata, przeł. K. Tymieniecki, Warszawa 1791.pl
dc.description.referencesPieśni Ossjana, syna Fingala z angielskiego tłumaczone na francuski język, z francuskiego na polski przez […] I. Krasickiego, Lwów 1792.pl
dc.description.referencesPieśni Selmy, przeł. I. Krasicki, „Co tydzień” 1799, nr 7pl
dc.description.referencesOitona. Poema Ossyana Kaledończyka, przeł. Konstanty Tymieniecki, „Dziennik Wileński” 1806, nr 6, s. 312–320.pl
dc.description.referencesBitwa pod Lorą. Poema Ossyana z francuskiego przekładu Letourneura, który się trzymał tłómaczenia angielskiego Macphersona, wierszem polskim wyłożone przez W. Ostrowskiego, Warszawa 1814.pl
dc.description.referencesDuma. Śmierć Oskara, przeł. W. Ostrowski, „Pamiętnik Warszawski” 1816, t. V, s. 182.pl
dc.description.referencesKarton. Poema Ossjana podług tłómaczenia angielskiego Macphersona przekładania A. Borzewskiego, „Pamiętnik Warszawski” 1816, t. VI, s. 203–214.pl
dc.description.referencesOstatni hymn Ossjana, przeł. J. Januszewski, „Pamiętnik Warszawski” 1816, t. VI, s. 473.pl
dc.description.referencesWyjątek z pieśni drugiej poematu Osjana, nazwanego Temora, przekł. anonim, „Pamiętnik Lwowski” 1816, t. I, nr 3, s. 273–276.pl
dc.description.referencesKarton. Poemat Ossjana, przeł. A. Borzewski, „Pamiętnik Warszawski” 1817, t. VIII, nr 5 (maj), s. 52–62.pl
dc.description.referencesSurowiecki W., Śledzenie początku narodów słowiańskich, przedm. W. Hensel, Wrocław 1964.pl
dc.description.referencesSzczepan E., Pogrobowiec oświecenia czy nowator? Dziewiętnastowieczna twórczość dramatyczna Juliana Ursyna Niemcewicza, Szczecin 2011.pl
dc.description.referencesBarathon, duma Osjana, parafraza K. Brodzińskiego, „Pamiętnik Warszawski” 1818, t. XI, s. 118; cz. 2: t. XII, nr 9, s. 64.pl
dc.description.referencesSzmyt A., Tadeusz Czacki – bunt czy uległość?, [w:] Między irredentą a kolaboracją: postawy społeczeństwa polskiego wobec zaborcy. W kręgu nauki i sztuki, Olsztyn 2009, red. N. Kasparek i A. Szmyt.pl
dc.description.referencesSzyjkowski M., Edwarda Younga „Myśli nocne” w poezji polskiej. (Ze studiów nad genezą polskiego romantyzmu), Kraków 1916.pl
dc.description.referencesSzyjkowski M., Myśl Jana Jakuba Rousseau w Polsce w XVIII wieku, Kraków 1913.pl
dc.description.referencesSzyjkowski M., Osjan w Polsce na tle genezy romantycznego ruchu, Kraków: nakładem Akademii Umiejętności, 1912.pl
dc.description.referencesŚwiat poprawiać – zuchwałe rzemiosło. Antologia poezji polskiego Oświecenia, oprac. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, Kraków 2004.pl
dc.description.referencesTarnawski W., O polskich przekładach dramatów Szekspira, Kraków 1914.pl
dc.description.referencesTaylor N., Krystyn Lach‑Szyrma. A Pole’s Impressions of Nineteenth‑century Scotland, „Scottish Slavonic Review” 1988, nr 10.pl
dc.description.referencesBartkiewicz K., Obraz dziejów ojczystych w świadomości historycznej w Polsce doby oświecenia, Poznań 1979.pl
dc.description.referencesTimofiejew A., Homer czy Osjan? Głos Franciszka Morawskiego w dyskusji nad wzorcem literatury polskiej początku XIX wieku, „Pamiętnik Literacki” 1995, R. 86, z. 1.pl
dc.description.referencesWhelan A., Czuła dusza w krajobrazie postępu. Dziennik podróży Izabeli Czartoryskiej po Anglii i Szkocji, [w:] Ogród puławski w czasach księżny Izabeli oraz perspektywy jego zachowania przy zmianie funkcji. Materiały z konferencji, Puławy 25 września 1997 r., Puławy 1999.pl
dc.description.referencesWichrowska E., Karol Sienkiewicz, [w:] Krzemieniec. Ateny Juliusza Słowackiego, red. S. Makowski, Warszawa 2004.pl
dc.description.referencesKroma. Poema Osjana, przeł. B. Kiciński, „Tygodnik Polski i Zagraniczny” 1818, t. I, s. 87–94.pl
dc.description.referencesWindakiewicz S., Angielszczyzna Niemcewicza, „Przegląd Współczesny”, t. 36 (1931), nr 107pl
dc.description.referencesWiniarski J., Jesień Sarmatów w epice Wacława Potockiego: nowe tezy, [w:] Lektury Wacława Potockiego, red. B. Puchalska‑Dąbrowska, Białystok 2014.pl
dc.description.referencesYoung E., Myśli nocne. Skarga, albo Myśli nocne o życiu, śmierci i nieśmiertelności; Sąd Ostateczny. Poema/ The Complaint: or Night‑Thoughts on Life, Death & Immortality; Poem on the Last Day, wydanie krytyczne, polsko‑angielskie, układ tomu, opracowanie i redakcja tekstów polskich Ł. Zabielski, J. Partyka, wstęp M. Sokołowski, Ł. Zabielski, red. H. Krukowska i J. Ławski, Białystok 2016.pl
dc.description.referencesZ kręgu Marii Wirtemberskiej. Antologia, oprac. A. Aleksandrowicz, Warszawa 1978.pl
dc.description.referencesZ problemów preromantyzmu i romantyzmu. Studia i szkice, red. A. Aleksandrowicz, Lublin 1991.pl
dc.description.referencesZabieglik S., Wczesna recepcja Oświecenia szkockiego w Polsce, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” 2010, nr 55.pl
dc.description.referencesBartyś J., English and Scottish Farmers in Poland in the First Half of the Nineteenth Century, „The Agricultural History Review” 1967, vol. 15, No. 2.pl
dc.description.referencesZabielski Ł., Podróże do wnętrza. Refleksje wokół „Myśli nocnych” Edwarda Younga, [w:] Literackie podróże do wnętrza ziemi. Studia, red. J. Ławski i M. Burzka‑Janik, Białystok‑Opole 2020.pl
dc.description.referencesZając G., Czuły weredyk. Twórczość poetycka Juliana Ursyna Niemcewicza, Kraków 2015.pl
dc.description.referencesZając G., Fabuła powieści polskiego oświecenia, Kraków 2002.pl
dc.description.referencesZając G., Franciszek Karpiński: po czym poznać pamiętnikarza sentymentalnego?, „Ruch Literacki” 2019, nr 5 (356).pl
dc.description.referencesOina. Duma, przeł. J. Brykczyński, „Tygodnik Polski i Zagraniczny”, 1818, t. III, nr 37, s. 239.pl
dc.description.referencesZgorzelski Cz., Duma poprzedniczka ballady, Toruń 1949.pl
dc.description.referencesZielaskowska E., „O rymotwórstwie i rymotwórcach”. Ignacy Krasicki między starożytnikami i nowożytnikami, Poznań 2014.pl
dc.description.referencesŻbikowski P., Kiedy rozpacz staje się rzeczywistością. Uwagi o poemacie Adama Jerzego Czartoryskiego „Bard polski”, „Pamiętnik Literacki” 1987, z. 3.pl
dc.description.referencesŻbikowski P., Klasycyzm postanisławowski. Zarys problematyki, Warszawa 1999.pl
dc.description.referencesŻbikowski P., Ks. Hugo Kołłątaj: wybitny mąż stanu, więzień i poeta, Lublin 2015.pl
dc.description.referencesBernacki L., Materiały do życiorysu i twórczości Ignacego Krasickiego. Część druga. Rękopisy i autografy, „Pamiętnik Literacki” 1934, nr 1/4.pl
dc.description.referencesŻbikowski P., Retoryczność poezji polskiego oświecenia, [w:] tenże, Pod znakiem klasycyzmu. W kręgu świadomości literackiej późnego oświecenia, Rzeszów 1989.pl
dc.description.referencesŻbikowski P., Tragizm Młodzieńca w „Bardzie polskim” Adama Jerzego Czartoryskiego, [w:] Problemy tragedii i tragizmu. Studia i szkice, red. H. Krukowska i J. Ławski, Białystok 2005.pl
dc.description.referencesŻurowski A., Na theatrum we Lwowie i w Krakowie, „Słupskie Prace Filologiczne. Seria Filologia Polska” 2005, nr 4.pl
dc.description.referencesŻurowski A., Romeusz i Julisia, König Lear i Makbeth, jak i ci wszyscy inni wędrowcy sceny, co to na theatrum w Warszawie oświeconych Szekspira w swoich grywali językach, „Słupskie Prace Filologiczne. Seria Filologia Polska” 2004, nr 3.pl
dc.description.referencesTemora. I Pieśń, przeł. B. Śmigielski, „Pamiętnik Wileński” 1818, t. V, s. 281; t. VI, s. 304.pl
dc.description.referencesKatloda, przeł. H. A. Zalewski, „Pamiętnik Warszawski” 1819, t. XIV, nr 5 (maj), s. 81.pl
dc.description.referencesKomala, przeł. H. A. Zalewski, „Tygodnik Polski” 1819, t. IV, nr 51, s. 264–275.pl
dc.description.referencesOpis bitwy (fragment z Temory), przeł. J. Brykczyński, „Tygodnik Polski” 1819, t. IV, nr 42, s. 49.pl
dc.description.referencesPieśń poranna przed bojem. Ostatnia walka Fingala, przeł. anonim, „Tygodnik Polski” 1819, t. III, nr 29, s. 70–71; nr 30, s. 73.pl
dc.description.referencesCarric‑Thura. Poema Osjana tłumaczone w Górach Szkockich 1820, przeł. K. Sienkiewicz, [w:] K. Sienkiewicz, Dziennik podróży po Anglii 1820–1821, oprac. B. Horodyski, Wrocław 1953, s. 317–321.pl
dc.description.referencesBlair H., A critical dissertation on the poems of Ossian, the son of Fingal, London MDCCLXIII (1763).pl
dc.description.referencesPieśń Bosminy. Pieśń Sulmalli. Pieśń Katmora, przeł. S. Jaszowski, „Pszczoła Polska” 1820, t. I, s. 361–364.pl
dc.description.referencesKarton. Poema Osjana, przeł. W. Ostrowski, Warszawa 1820.pl
dc.description.referencesGaul. (Poemat Osjana), przeł. F. S. Dmochowski, „Wanda” 1821, t. II, s. 292–296.pl
dc.description.referencesPieśń Ullina, przeł. A. E. Odyniec, „Tygodnik Wileński” 1821, t. I, nr 9, s. 212–216.pl
dc.description.referencesŚmierć Kukulina, przeł. M. D. Brzozowski, „Wanda” 1821, t. I, s. 265–274, 297–304.pl
dc.description.references„Hymn do słońca” Ossjana, [w:] D. B. Tomaszewski, Pisma wierszem i prozą, oryginalne i tłumaczone, Warszawa 1822, t. II.pl
dc.description.referencesUrywki z „Berrathonu” (prozą), przeł. anonim, „Gazeta Literacka” 1822, nr 11, s. 122.pl
dc.description.referencesUrywki z „Dar‑Thuli” (prozą), [w:] K. Brodziński, O elegii, „Pamiętnik Warszawski” 1822, t. II, nr 7, s. 266.pl
dc.description.referencesKroma, przeł. S. Witwicki, „Pamiętnik Warszawski” 1823, s. 241.pl
dc.description.referencesBitwa nad Lorą. Poemat, przeł. S. Witwicki, „Pamiętnik Warszawski” 1823, t. IV, nr 4, s. 374–384.pl
dc.description.referencesBorowy W., Schyłek wieku, [w:] tenże, O poezji polskiej w wieku XVIII, Warszawa 1978.pl
dc.description.referencesMinwana, czyli żal kochanki, przeł. S. Witwicki, „Pamiętnik Warszawski” 1823, t. IV, s. 246.pl
dc.description.referencesPieśni Osjana. Pienia Selmskie, [w:] F. Kniaźnin, Dzieła, Warszawa 1828, t. V i VI.pl
dc.description.referencesAdam Naruszewicz i historiografia Oświecenia, red. K. Bartkiewicz, Zielona Góra 1998.pl
dc.description.referencesAleksandrowicz A., „Nie czas napełniać konchy…” (Z dziejów kultu Osjana w Polsce), [w:] „W krainie pamiątek”. Prace ofiarowane Profesorowi Bogdanowi Zakrzewskiemu w osiemdziesiątą rocznicę urodzin, red. J. Kolbuszewski, Wrocław 1996.pl
dc.description.referencesAleksandrowicz A., Izabela Czartoryska. Polskości europejskość, Lublin 1998.pl
dc.description.referencesAleksandrowicz A., Odkrycie nowej natury i literatury (nieznana podróż Izabeli Czartoryskiej do Anglii i Szkocji), [w:] Z problemów preromantyzmu i romantyzmu. Studia i szkice, red. A. Aleksandrowicz, Lublin 1991.pl
dc.description.referencesAleksandrowicz A., Puławy, hasło [w:] Słownik literatury polskiego Oświecenia, Ossolineum 1991.pl
dc.description.referencesAleksandrowicz A., Różne drogi do wolności. Puławy Czartoryskich na przełomie XVIII i XIX wieku, Puławy 2011.pl
dc.description.referencesBajer M., Klasycyzm, przekład, prestiż. Oświeceniowe spolszczenia tragedii Corneille’a i Racine’a (1740–1830) w perspektywie historycznoliterackiej, Warszawa 2020.pl
dc.description.referencesBrodziński K., O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej, wstęp i objaśnienia A. Łucki, Biblioteka Narodowa, Kraków 1912pl
dc.description.referencesBronowski F., Wawrzyniec Surowiecki jako badacz dawnej słowiańszczyzny, Łódź 1956.pl
dc.description.referencesBurkot S., Polskie podróżopisarstwa romantyczne, Warszawa 1988.pl
dc.description.referencesBystydzieńska G., Między Oświeceniem a Romantyzmem. Studium o twórczości Edwarda Younga, Lublin 1982.pl
dc.description.referencesChachulski T., Gotycyzm Franciszka Karpińskiego, [w:] Gotycyzm w literaturze i kulturze lat 1760–1830, red. M. Cieński i P. Pluta, Warszawa 2020.pl
dc.description.referencesMaślanka J., Zorian Dołęga Chodakowski, jego miejsce w kulturze polskiej i wpływ na polskie piśmiennictwo romantyczne, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965.pl
dc.description.referencesChamera‑Nowak A., Biblioteka, której nie ma… Andrzej Edward Koźmian i jego książki, Warszawa 2015.pl
dc.description.referencesCieński M., Pejzaże oświeconych. Sposoby przedstawiania krajobrazu w literaturze polskiej w latach 1770–1830, Wrocław 2000.pl
dc.description.referencesCushing M.-G., Pierre Le Tourneur, New York: Columbia University Press, 1908.pl
dc.description.referencesCzartoryscy – Polska – Europa. Historia i współczesność, red. Z. Baran, Kraków 2003.pl
dc.description.referencesCzartoryska z Flemmingów I., Podróż po Anglii. Dziennik podróży po Anglii i Szkocji w roku 1790, tłum. Z. Żygulski (jun.), A. Whelan, oprac. i wprowadzenie A. Whelan, Warszawa–Toruń 2015.pl
dc.description.referencesCzwórnóg‑Jadczak B., Klasycy i romantycy. Spór i dialog, Lublin 2012.pl
dc.description.referencesCzytanie Naruszewicza, red. T. Kostkiewiczowa, B. Mazurkowa, B. Wolska, t. 1–2, Warszawa 2015.pl
dc.description.referencesCzytanie Naruszewicza. Interpretacje, red. T. Chachulski, Wrocław 2000.pl
dc.description.referencesDąbrowski J., Polacy w Anglii i o Anglii, Kraków 1962.pl
dc.description.referencesDmochowski F. K., Mowa na obchód pamiątki Ignacego Krasickiego […] miana na posiedzeniu publicznym Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk dnia 12 grudnia 1801 roku […], [w:] Dzieła Ignacego Krasickiego, t. 1, Warszawa 1802.pl
dc.description.referencesNalepa M., Literacki plon pobytów Juliana Ursyna Niemcewicza w Ameryce, [w:] Julian Ursyn Niemcewicz – pisarz, historyk, świadek epoki, red. J. Wójcicki, Warszawa 2002.pl
dc.description.referencesDobak A., Pieśń, [w:] Słownik literatury polskiego Oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991.pl
dc.description.referencesDopart B., Dlaczego „neoklasycyzm”?, [w:] tenże, Polski romantyzm i wiek XIX. Zarysy, rekonesanse, Kraków 2013.pl
dc.description.referencesDopart B., Dlaczego romantyzm polski nie wyszedł z Puław?, [w:] tenże, Polski romantyzm i wiek XIX. Zarysy, rekonesanse, Kraków 2013.pl
dc.description.referencesDzieła Ignacego Krasickiego, red. F. K. Dmochowski, t. 3: Dzieła poetyckie, Warszawa 1803.pl
dc.description.referencesFijałkowski M., Herder o Osjanie. Badania nad pieśnią ludową, „Acta Philologia” 2010, nr 37.pl
dc.description.referencesGebethner J., Poprzedniczka romantyzmu Anna Mostowska, Kraków 1918.pl
dc.description.referencesGołębiowska Z., W kręgu Czartoryskich. Wpływy angielskie w Puławach na przełomie XVIII i XIX wieku, Lublin 2000.pl
dc.description.referencesGotycyzm w literaturze i kulturze lat 1760–1830, red. M. Cieński i P. Pluta, Warszawa 2020.pl
dc.description.referencesHerder J. G., Wyciąg z listów o Osjanie i pieśniach dawnych ludów, przeł. R. Polsakiewicz, [w:] Europejskie źródła myśli estetyczno‑literackiej polskiego Oświecenia. Antologia wypowiedzi pisarzy francuskich, niemieckojęzycznych i angielskich 1674–1810, oprac. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, Warszawa 1997.pl
dc.description.referencesHorodyski B., Wstęp, [w:] K. Sienkiewicz, Dziennik Podróży po Anglii 1820–1821, red. B. Horodyski, Wrocław 1953.pl
dc.description.referencesNalepa M., Poetyckie echa wyjazdu Juliana Ursyna Niemcewicza do Ameryki, [w:] tenże, Między żarliwością a zdradą. Studia i szkice o literaturze późnego polskiego oświecenia, Kraków 2010.pl
dc.description.referencesJanicki J.J., „Dumy rycerskie” Edwarda ks. Lubomirskiego: wprowadzenie, [w:] E. Lubomirski, ks., Pisma zebrane, pod red. J. Ławskiego, t. 2: Groby w dniu śmierci Tadeusza Kościuszki. Dumy rycerskie, wstęp J. J. Janicki, J. Ławski, Kraków 2022, s. 11–39.pl
dc.description.referencesJanion M., Estetyka średniowiecznej Północy, [w:] tejże, Prace wybrane, t. 4: Romantyzm i jego media, Kraków 2001.pl
dc.description.referencesJeglińska E., Między marzeniem a rzeczywistością. Ameryka w twórczości Juliana Ursyna Niemcewicza, Poznań 2010.pl
dc.description.referencesKarpiński F., O wymowie w prozie albo w wierszu, [w:] tenże, Zabawki wierszem i prozą, t. 2, Warszawa 1782.pl
dc.description.referencesKarpiński F., O wymowie w prozie albo wierszu, [w:] Oświeceni o literaturze. Wypowiedzi pisarzy polskich 1740–1800, oprac. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński, Warszawa 1993.pl
dc.description.referencesKawyn S., Wstęp, [w:] Walka romantyków z klasykami, Ossolineum 1960;pl
dc.description.referencesKleiner J., Sentymentalizm i preromantyzm. Studia inedita z literatury porozbiorowej 1795–1822, oprac. J. Starnawski, Kraków 1975.pl
dc.description.referencesKlimowicz M., Oświecenie, Warszawa 1998.pl
dc.description.referencesKostkiewiczowa T., Duma, [w:] Słownik literatury polskiego Oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991.pl
dc.description.referencesKostkiewiczowa T., Klasycyzm, [w:] Słownik literatury polskiego Oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991.pl
dc.description.referencesOssian, Fils de Fingal, Barde du Troisième siècle: Poésies galliques, traduites de l’Anglois de M. Macpherson, par M. Le Tourneur, Tome 1–2, Paris 1777.pl
dc.description.referencesKostkiewiczowa T., Model liryki sentymentalnej w twórczości Franciszka Karpińskiego, Wrocław 1964.pl
dc.description.referencesKostkiewiczowa T., Poezja i czułe serce, [w:] Studia romantyczne. Prace poświęcone VII Międzynarodowemu Kongresowi Slawistów, red. M. Żmigrodzka, Wrocław 1973.pl
dc.description.referencesKostkiewiczowa T., Preromantyzm, [w:] Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław 1976.pl
dc.description.referencesKostkiewiczowa T., Sinko Z., Russoizm, hasło [w:] Słownik literatury polskiego Oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991.pl
dc.description.referencesKowalska A., Warszawa literacka w okresie przełomu kulturalnego 1815–1822, Warszawa 1961.pl
dc.description.referencesKoźmian K., Pamiętniki, przedm. A. Kopacz, wstęp i komentarz J. Willaume, oprac. i komentarz edytorski M. Kaczmarek i K. Pecold, t. 3, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1972.pl
dc.description.referencesKoźmian S. E., Dawniejsze sądy angielskie o sprawie polskiej, [w:] tenże, Anglia i Polska, Poznań 1862.pl
dc.description.referencesKrasicki I., Dzieła zebrane, t. 1: Poematy, oprac. Z. Goliński, wyd. II (przejrzane i poprawione przez zespół: Teresa Kostkiewiczowa, Andrzej Piotr Lesiakowski i Maciej Parkitny,) Poznań 2021.pl
dc.description.referencesKrasicki I., Poematy (Myszeis, Monachomachia, Antymonachomachia, Wojna chocimska, Pieśni Ossjana), oprac. Z. Goliński, Wrocław–Warszawa–Kraków 1998.pl
dc.description.referencesKrysowski O., Gotyk i gotycyzm w refleksji estetycznej Kazimierza Brodzińskiego, [w:] Gotycyzm w literaturze i kulturze lat 1760–1830, red. M. Cieński i P. Pluta, Warszawa 2020.pl
dc.description.referencesPiotrowski W., Adam Kazimierz Czartoryski w poezji rodziny, przyjaciół, znajomych i sąsiadów. O rozwoju i przemianach poezji panegirycznej w oświeceniu, [w:] Poezja okolicznościowa w Polsce w latach 1730–1830. W kręgu spraw prywatnych i środowiskowych, red. M. Nalepa, G. Trościński, R. Magryś, Rzeszów 2014.pl
dc.description.referencesKuczkowski B., Osjanizm, [w:] Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje, t. 2: N–Z, red. J. Bachórz i in., Toruń–Warszawa 2016.pl
dc.description.referencesLach‑Szyrma K., Anglia i Szkocja. Przypomnienia z podróży roku 1820–1824 odbytej, przypisami i posłowiem opatrzył P. Hertz, Warszawa 1981.pl
dc.description.referencesLipoński W., British patterns in polish agriculture of the early 19th century, „Polish‑AngloSaxon Studies” 2011, vol. 14–15.pl
dc.description.referencesLipoński W., Polska a Brytania 1801–1830. Próby politycznego i cywilizacyjnego dźwignięcia kraju w oparciu o Wielką Brytanię, Poznań 1978.pl
dc.description.referencesŁawski J., Romantyczne przesilenie. O „Grobach w dniu śmierci Tadeusza Kościuszki” Edwarda ks. Lubomirskiego, [w:] E. Lubomirsk, ks., Pisma zebrane, pod red. J. Ławskiego, t. 2: Groby w dniu śmierci Tadeusza Kościuszki. Dumy rycerskie, wstęp J. J. Janicki, J. Ławski, Kraków 2022, s. 41–56.pl
dc.description.referencesŁoboz M., Chimeryczne kobiety, straszne dworki i strachy na Lachy. Gotyckie inspiracje w wybranych polskich scenicznych formach wokalno‑instrumentalnych XIX wieku, [w:] Gotycyzm w literaturze i kulturze lat 1760–1830, red. M. Cieński i P. Pluta, Warszawa 2020.pl
dc.description.referencesMaślanka J., Literatura a dzieje bajeczne, Warszawa 1990.pl
dc.description.referencesMaślanka J., Słowiańskie mity historyczne w literaturze polskiego oświecenia, Wrocław 1968.pl
dc.description.referencesMaślanka J., Wstęp, [w:] Z. D. Chodakowski (A. Czarnocki), O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem oraz inne pisma i listy, oprac. J. Maślanka, Warszawa 1967.pl
dc.description.referencesPisma Konstantego Tyminieckiego, Warszawa 1817.pl
dc.description.referencesPluta P., Biblioman, [w:] Krajobrazy przeszłości. Księga ofiarowana dr. Adolfowi Juzwence w 70. rocznicę urodzin, red. M. Dworsatschk, Wrocław 2009.pl
dc.description.referencesPłaszczewska O., Cienie Południa i blaski Północy, czyli o literaturze i geografii, [w:] Persefona, czyli dwie strony rzeczywistości, red. M. Korytowska, M. Sokalska, Kraków 2010.pl
dc.description.referencesPokrzywniak J. T., Sentymentalny patriotyzm Franciszka Karpińskiego, „Prace Komisji Filologicznej PTPN” 1997, t. 38; przedruk [w:] Nie tylko o Norwidzie, red. J. Czarnomorska, Z. Przychodniak, K. Trybuś, Poznań 1997.pl
dc.description.referencesPopławski M., W poszukiwaniu miejsc trzecich w podróżopisarstwie XIX wieku na przykładzie „Tour through England” Izabeli z Flemingów Czartoryskiej, „Tematy i Konteksty” 2019, nr 9 (14).pl
dc.description.referencesPieśni Osjana, przeł. J. Brykczyński, „Pamiętnik Lwowski” 1817, t. IV, s. 128–130.pl
dc.description.referencesPopławski M., Z Czartoryską w osiemnastowiecznej Anglii, „Sztuka Edycji” 2017, nr 1.pl
dc.description.referencesPrussak M., Norma i tożsamość. Starcie romantyków z klasykami – nowe myślenie o filologii, [w:] Humanizm i filologia, red. A. Karpiński, Warszawa 2011.pl
dc.description.referencesPusz W., Współistnienie romantyków z klasykami, czyli prawdziwy koniec polskiego oświecenia, [w:] Na przełomie oświecenia i romantyzmu. O sytuacji w literaturze polskiej lat 1793–1830, red. P. Żbikowski, Rzeszów 1999.pl
dc.description.referencesPuzio K., Gotyckie tematy w polskich relacjach z podróży na Wyspy Brytyjskie przed rokiem 1830, [w:] Gotycyzm w literaturze i kulturze lat 1760–1830, red. M. Cieński i P. Pluta, Warszawa 2020.pl
dc.description.referencesRatajczak D., Wstęp, [w:] Polska tragedia neoklasycystyczna, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1988.pl
dc.description.referencesRejman Z., Świadomość literacka polskiego Oświecenia, Warszawa 2005.pl
dc.description.referencesRoskal Z., Eklektyczna filozofia przyrody Krystyna Lacha Szyrmy, „Studia z Historii Filozofii” 2023, T. 14, nr 1.pl
dc.description.referencesRosnowska J., Goszczyński. Opowieść biograficzna, Warszawa 1977.pl
dc.description.referencesRousseau J. J., Rozprawa o pochodzeniu i podstawach nierówności między ludźmi, [w:] tenże, Trzy rozprawy z filozofii społecznej, tłum. H. Elzenberg, Kraków 1956.pl
dc.description.referencesSinko Z., Główne drogi i tendencje recepcji piśmiennictwa zachodnioeuropejskiego w literaturze oświecenia polskiego, [w:] Problemy literatury polskiej okresu oświecenia, seria 1, red. Z. Goliński, Warszawa 1973.pl
dc.description.referencesPieśni w Selmie (fragment), przeł. anonim, „Tygodnik Wileński” 1817, t. III, nr 55, s. 30–31.pl
dc.description.referencesSinko Z., Youngizm, [w:] Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1991.pl
dc.description.referencesSkręt R., Kazimierz Brodziński jako historyk literatury, Warszawa–Kraków 1962pl
dc.description.referencesSkwarczyńska S., Sytuacja w poetyce określenia „poemat”, „Roczniki Humanistyczne” 1971, z. 1.pl
dc.description.referencesSobol R., Franciszek Karpiński, Warszawa 1979.pl
dc.description.referencesStanisz M., „Walka romantyków z klasykami”, czyli o dziejach pewnej metafory historycznoliterackiej, [w:] Między biografią, literaturą i legendą, red. M. Stanisz i K. Maciąg, Rzeszów 2010.pl
dc.description.referencesStanisz M., Wczesnoromantyczne spory o poezję, Kraków 1998.pl
dc.description.referencesStrzetelski J., Wstęp, [w:] J. Macpherson, Pieśni Osjana, z ang. przeł. S. Goszczyński, przekł. zweryfikował i oprac. J. Strzetelski, Wrocław: Ossolineum, 1980.pl
dc.description.referencesSudolski Z., Wstęp, [w:] Z. Krasiński, Listy do Koźmianów, oprac. Z. Sudolski, Warszawa 1977.pl
Występuje w kolekcji(ach):Książki/Rozdziały (WFil)

Pliki w tej pozycji:
Plik Opis RozmiarFormat 
J_Macpherson_Piesni_Osjana.pdf5,6 MBAdobe PDFOtwórz
Pokaż uproszczony widok rekordu Zobacz statystyki


Pozycja ta dostępna jest na podstawie licencji Licencja Creative Commons CCL Creative Commons